CHP, İSMET İNÖNÜ VE 1945-1950 KARŞI DEVRİM, BÖLÜM 2

CHP, İSMET İNÖNÜ VE 1945-1950 KARŞI DEVRİM, BÖLÜM 2

Türk Devrimi'nden Geri Dönüş -2

Kemalist politikanın ödünlerle başlayıp karşı devrimle sonuçlanan uzun bir süreç sonunda uygulamadan kaldırılması, sanıldığı gibi 1950’lerde değil, 11 Kasım 1938’de yani Atatürk’ün ölümüyle birlikte başlamıştır. Bu, öznel bir yargı değil hükümet uygulamalarının ortaya koyduğu bir olgudur. 
Yaşananlar, şaşırtıcıdır ancak gerçektir. Şaşırtıcı olan, İnönü gibi her zaman Atatürk’ün yanında yer alan, Kurtuluş Savaşı ve devrimlerde büyük hizmeti 
bulunan bir kişinin, geri dönüş sürecinin başlamasında birincil düzeyde sorumlu olmasıdır. Bu konu ve nedenleri, ülkemizde yeterince tartışılmamış, böyle 
bir tartışma İnönü’ye saygısızlık olarak görülmüştür. Oysa, olaylar ve sonuçları ortadadır. Bunları inceleyip, günümüze ve geleceğe yönelik ders çıkarmak 
bizim sorumluluğumuzdur. İnönü gibi, Devrim’de yer alan, katkısı olan bir önderin, tarih açısından içine düştüğü durumun açıklanması gerekir. 
Emperyalizmi kavrayamamanın yol açtığı Batı hayranlığının nelere yol açacağını görmek ve geleceğe yönelik kendimize çizeceğimiz yolu aydınlatmak zorundayız. Geçmişten ders almalıyız.

Kadrosuzluk,

Mustafa Kemal Atatürk, oluşturduğu düşünce dizgesini ve gerçekleştirdiği eylemleri son derece yetersiz, dar bir kadroyla başarmıştır. İçinde bulunulan çağı ve ulusal kurtuluşun ideolojik anlamını kavramış insan sayısı yok denecek düzeydedir.

Kurtuluş Savaş'ında etkili görevlerde bulunmuş olan Kazım Karabekir, Refet Bele, Rauf Orbay, Ali Fuat Cebesoy gibi paşalar, Cumhuriyet atılımlarını anlayabilecek düzeyde değildirler. Bunların 1924’te kurduğu Terakki Perver Cumhuriyet Fırkası’nın izlencesi (programı), bugünkü IMF istemleri gibidir.

Bu partiyi kuranların içinde yer alan Rauf Orbay, başbakan olarak Lozan’a, anlaşmanın imzalanması için gerekli olan yetki belgesini göndermemiş ve bu garip sorunu Mustafa Kemal çözmüştü. Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası kurulur kurulmaz, hükümete, Cumhuriyet Halk Fırkasına ve hatta Mustafa Kemal’e karşı olumsuz tavır almıştı. Londra’da çıkan Times gazetesi 14 Kasım 1924 tarihli sayısında, Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası’nı, “Mustafa Kemal’in her adımını” eleştirdiği için kutlamış ve Türkiye’deki “İngiliz çıkarlarının korunması” umutlarını bu partinin başarısına bağlamıştı. 1 

Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası’nın programında şunlar yer alıyordu: “...Parti Limanlara giriş ve çıkışta alınan gereksiz gümrük vergilerinin derhal kaldırılmasını savunur... İç ve dış transit ticaretinin gelişmesini önleyen tüm kısıtlama ve engeller kaldırılacaktır. Ulusal sanayinin korunması için getirilen kısıtlamalar kaldırılacak, ithalattan alınan gümrük vergileri azaltılacaktır. Ekonomiyi yeniden inşa etmenin zorunluluğu karşısında, yabancı sermayenin güvenini kazanmaya çalışılacaktır. Her türlü tekelin, bu arada devlet tekellerinin de çoğalmasına karşı çıkılacaktır. Merkezi yönetim biçimi yerine yerel yönetimler gerçekleştirilecektir. Ülkede liberalizm uygulanacak devlet küçülecektir. Halkın dini inançlarına saygı gösterilecektir...” 2 

Rauf Orbay 1924 yılında Mecliste yaptığı konuşmada, Cumhuriyet ilanı ile hilafetin kaldırılmasından başka herhangi bir devrim henüz yapılmamış olmasına karşın; “Devrimler bitmiştir. Devrim sözü sermayeyi ürkütüyor” demiştir. 3  1924’de Başbakan, 1930’da da Serbest Fırka’nın başkanı olan Fethi Okyar da benzer düşüncede bir kişidir. Mecliste birçok devrim yasası sarıklı hocaların ikna edilmesiyle çıkarılmaktadır. İsmet İnönü verilen görevi başarıyla yerine getiren iyi bir uygulamacıdır ancak çağın gerçeklerini yeterince kavrayamamıştır. Türk Devrimine tek başına önderlik edebilecek, sosyal, ekonomik, tarihsel kültüre ve anti-emperyalist bilincesahip değildir.

Devrimin Dayanağı

Devrimlerin gerçekleştirilmesi Mustafa Kemal’in Türk halkı üzerindeki olağanüstü etkisine, devrimci kararlılığına, örgütsel yeteneğine ve eriştiği yüksek bilince 
dayanmıştır. Mustafa Kemal, Meclis içindeki tutucu karşıtçılığın arttığı günlerde, 3 Mart 1925’de parti kümesinde yaptığı uzun konuşmasını şu cümleyle bitirir. 
“Devrimi, başlatan tamamlayacaktır.” 4 

Devrim kendisini koruyacak kadroları tam olarak yetiştiremeden Atatürk 1938 yılında öldü. Atatürk’ün yerine, getirilecek en uygun kişi olarak İsmet İnönü 
Cumhurbaşkanı seçildi. İsmet İnönü’nün, 1938-1950 arasındaki, milli şef konumu ve geniş yetkilerle sürdürdüğü yönetim dönemi, Atatürkçü politikanın temel ilkeleriyle çelişen uygulamaların yer aldığı bir dönem oldu. 

Atatürkçülükten geri dönüş süreci, yaygın bir kanı olarak kabul edilen 1950’de değil, bu dönemde başladı.

Emperyalizme Yanaşma; İngiltere ve Fransa’yla Üçlü Bağlaşma

Atatürk’ün ölümünden yalnızca altı ay sonra Türkiye; 12 Mayıs 1939’da İngiltere, 23 Haziran’da da Fransa ile iki ayrı bildiriye (deklarasyona) imza attı. 

Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Şükrü Saraçoğlu, İngiltere Büyükelçisine bu anlaşmalarla ilgili olarak, “Türkiye’nin bütün nüfuzunu Batı devletlerinin hizmetine verdiğini” söyledi. 5  Deklarasyonlara göre taraflar; “Akdeniz bölgesinde savaşa yol açabilecek bir saldırı halinde, etkin bir biçimde işbirliği yapmayı” kabul etti.

Anlaşma üzerine İngiltere Başbakanı Arthur Chamberlain Avam kamarasında yaptığı konuşmada “erkek millet” diye Türkiye’yi övdü. Alman gazeteleri ise 
“Nankör Millet Türkiye” başlıklarıyla çıktı. Bu iki bildiri, daha sonra 19 Ekim 1939 tarihinde Üçlü Bağlaşma (İttifak) anlaşması haline getirildi. 

Bu anlaşmanın yapıldığı günlerde, İngiltere ve Fransa, Almanya ile savaş durumundadır ve 2.Dünya Savaşı sürmektedir.

Türkiye, Kemalist politikalardan ilk ödünü Atatürk’ün üzerinde en çok durduğu konulardan biri olan dış siyaset konusunda vermiştir. 
Batıyla bağımlılık ilişkisi doğuracak anlaşmalara imza koymuştur. 
Hem de ölümünden yalnızca 6 ay sonra.

Anlaşma yapılan İngiltere daha 15 yıl önce; Türkiye’yi yok etmeye kararlı olduğunu, Türklerin vahşi talancılar olduğunu ve Anadolu’dan uzaklaştırılacağını söylüyordu. 
1930 yılına dek süren Kürt ayaklanmalarının hemen tümünü kışkırtıyor ve Musul’u almak için Türkiye karşıtı her türlü eylem içine giriyordu. Türkiye böyle bir ülkeyle hem de dünya savaşı sürerken bağlaşma anlaşması yapıyordu. İngiltere ve Fransa ile yapılan 1939 üçlü anlaşma, hem anti-Kemalist sürecin başlangıcı, hem de buna bağlı olarak Türkiye’nin yeniden Batının etkisine girmesi anlamına geliyordu.

Kuşkulu Gelecek,

Atatürk, gerçekleştirilen devrimin kendisinden sonra korunup geliştirilmesi konusunda yaşamı boyunca sürekli kaygı duymuştur. Çevresindeki kadronun niteliğini bildiği için geleceğe yönelik kaygısını, olası gelişmeleri ve alınmasını düşündüğü önlemleri sıkça dile getirmiştir. Günümüz koşulları göz önüne alındığında, kaygı ve uyarılarındaki haklılığı açıkça görülmektedir.

2.Dünya savaşının yaklaştığı ve hastalığının ilerlediği günlerde Ali Fuat Cebesoy’a şunları söyler: “Fuat Paşa, pek yakında dünya durumu Mütareke yıllarından çok daha ciddi olacak ve karışacaktır... Avrupa’da birkaç maceracı, Almanya ve İtalya’nın başında zorla bulunuyorlar. Karşı karşıya geldikleri zayıf devlet adamlarının aczinden cesaret alıyorlar. Bunlar birgün dünyayı kana bulamaktan çekinmeyeceklerdir. Eski dostumuz Rus Sovyet Hükümeti, acizlerle maceracıların yanlış hareketlerinden yararlanmasını bilecektir. 

Bunun sonucunda, dünyanın durum ve dengesi tamamen değişecektir. İşte bu dönem sırasında doğru hareket etmesini bilmeyip en küçük bir hata yapmamız halinde, başımıza Mütareke yıllarından daha çok felaketlerin gelmesi mümkündür. 
Bu ikinci dünya savaşı beni yataktan kımıldatmayacak bir durumda yakalayacak olursa, memleketin durumu ne olacaktır? 

Ben devlet işlerine mutlaka müdahale edecek bir duruma gelmeliyim. 
Bizde hiçbir şeyin yataktan yönetilemeyeceğini bilirsiniz. 
Mutlaka işin başına geçmek gerek.” 6 

Yaşamsal Önermeler,

Ölümüne birkaç ay kala Almanya’nın Türkiye’ye yaptığı bağlaşma önerisini, Başbakan Celal Bayar ve Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü Aras (kısa bir süre önce Atatürk, İsmet İnönü’yü Başbakanlıktan almış yerine Celal Bayar’ı getirmişti) kendisine ilettiklerinde, öneriyi uygun görmemiş ve; “Türkiye, tarafsız kalmalıdır, bir ittifak içine girmemelidir” 7  demiştir.

Bu konuda, Başbakan ve Dışişleri Bakanı’na görüşünü iletmekle yetinmeyen Atatürk vasiyetini yazdırdığı gün, dış politika konusunda şunları söyleyecektir: 
“Bizim şimdiye kadar izlediğimiz açık, dürüst ve barışçı politika memlekete çok yararlı olmuştur. Arkadaşlar da buna alıştılar. Gerçek ve yaşamsal zorunluluklar 
dışında bu politikamız devam eder gider.” 8 

Emperyalizme Yanaşma: Üçlü Bağlaşma (İttifak),

İsmet İnönü, Cumhurbaşkanı olduktan sonra Atatürk’ün yakın çalışma kadrosunu etkin görevlerden uzaklaştırdı. Atatürk döneminin değişmez Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü Aras da bunlardan biridir. Yeni hükümette Aras’a görev verilmedi, yerine getirilen Şükrü Saraçoğlu’na, İngiltere ve Fransa’yla yapılan Üçlü İttifak Anlaşması imzalatıldı. Tevfik Rüştü Aras konuyla ilgili olarak daha sonra şunları söyleyecektir: “İkinci Dünya Savaşı içinde tarafsız kalmak, mümkündü. İngiltere ve Fransa ile ittifakın gereğini, yararını ve kimlere karşı olduğunu hala anlamış değilim. Zararları ise meydanda idi.” 9 

Bu gelişmeden sonra Hitler Türkiye’yi “ikinci derecede işgal edilecek ülkeler” arasına soktu ve Türkiye yöneticileri için şu yakışıksız sözleri söyledi: 
“Türkiye’yi, Mustafa Kemal’in ölümünden sonra, budala ve aptallar yönetmektedir.” 10 

İngiliz Politikası,

Türkiye, İngiltere’ye güvenerek yansızlıktan ayrılmış, İngiltere’nin safına geçmiş ve Almanya’yı karşısına almıştır. Ancak, savaş anında yardım sözü veren İngiltere, Türkiye’ye yardım yapacak durumda değildir. İngiltere’nin amacı Almanya’nın düşmanlığını Türkiye, Balkanlar ve Sovyetler Birliği’ne çekmektir. Anlaşmaya önem vermesinin gerçek nedeni, Türkiye’nin askeri gücünden yararlanmak değil, Almanya’nın saldırı alanını genişleterek Doğuda yeni bir cephe açmasını sağlamaktır.

İngiltere’nin savaş ve savaş sonrası gelişmelerle amacına ulaştığı görülecektir. Hitler Türkiye’ye yapılan mal karşılığı silah satışlarını durdurur ve komutanlarına 
Türkiye’yi elegeçirme (işgal) planı hazırlatır. Ancak, Kuzey Afrika’da beklediği başarıyı sağlayamayınca bu plan uygulanmaz.

Sovyet Tepkisi,

Anlaşmaya bir tepki de, Atatürk’ün, karşılıklı güven ve iyi ilişkilerin korunmasına büyük önem verdiği Sovyetler Birliği’nden geldi. 
Sovyetler Birliği emperyalist kuşatma altında olduğuna inanmakta ve Fransa’yla İngiltere’ye hiç güvenmemektedir.

Yaklaşan savaşın sanayileşmiş Batı ülkeleri arasındaki çıkar çatışmasına dayandığını saptamış ve bu savaşta taraf olmamayı hedeflemişti. İngiltere ve Fransa, Sovyetler Birliği’nin Almanya’ya petrol satmasını kendileri için çekinceli görüyor ve 1940 yılında Bakü’nün Türkiye’deki üslerden havalanacak uçaklarla bombalanacağına, buna Türkiye’nin onay verdiğine yönelik uydurma haberler yayıyordu. Türk Hükümetinin böyle bir durum olmadığını sürekli açıklamasına karşın, Sovyetler Birliği bu açıklamaları inandırıcı bulmuyordu.

Üçlü İttifak Anlaşması’ndan sonra Sovyetler Birliği ile Türkiye; güvenli komşular olmaktan çıkacak ve birbirlerine karşı tehdit oluşturan düşman iki ülke olacaktır. 
Sovyetler Birliği Dışişleri Bakanı Molotov, üçlü bağlaşmayı kınarken; “Türkiye ihtiyatlı tarafsızlık politikasını bir yana iterek Avrupa Savaşı çerçevesine girdi. 
Sovyetler Birliği, elini serbest tutmayı ve tarafsız politikasına sürdürmeyi yeğ tutmaktadır... İngiltere ve Fransa en yüksek sayıda tarafsız ülkeyi savaşa 
sürüklemeye çalıştıklarından, herhalde hoşnutturlar. Türkiye’nin bir gün pişman olup olmayacağını ise ileride göreceğiz” 11  diyecektir.

Dış Siyaset Karışması,

Anlaşma Türkiye’nin başına daha başka karışık sorunlar da çıkardı. İngiltere Türkiye’ye herhangi bir yardım yapmadığı gibi, 10 Haziran 1940’ta İtalya’nın Fransa’ya savaş ilan etmesi üzerine, bağlaşma anlaşmasının ikinci maddesi gereğince, Türkiye’nin İtalya’ya savaş ilan etmesini istedi.

İngiltere’nin Türkiye’yi savaşa sokma baskısı sürerken, 28 Ekim 1940'da İtalya Yunanistan’a saldırdı. İngiltere, Türkiye’nin 9 Şubat 1933'de Yunanistan ile yapmış olduğu dostluk anlaşmasını ileri sürerek Türkiye’nin savaşa girmesini bir kez daha yineledi.

Oysa, bu anlaşmaya göre Türkiye Yunanistan’ı bir balkan devletinin özellikle de Bulgaristan’ın saldırması durumunda savunacaktı. İngiltere bu maddeyi, Almanların Bulgaristan’ı elegeçirip Yunanistan’a girmiş olması nedeniyle, Yunanistan’ın Bulgaristan’dan gelen bir saldırıyla elegeçirildiğini (işgal edildiğini), buna bağlı olarak Türkiye’nin Yunanistan’ı savunması gerektiği biçiminde yorumluyordu.

Türkiye, yaptığı anlaşmanın doğurduğu sıkıntılardan bunalmışken, Fransa Almanya tarafından işgal edilerek savaş dışı kaldı ve İngiltere’yle ilişkisi kesildi. Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti bunu fırsat bilerek, bu durumun kendisine yansız kalma hakkı verdiğini ileri sürdü. Türkiye, kendisinin yaptığı anlaşmadan kurtulmak istiyordu. 
Ancak bu artık kolay bir iş değildi. İngiltere bu isteği görüşmedi bile. Üstelik Türkiye’yi, Alman ya da Sovyet saldırısına uğradığında yardım yapmamakla tehdit etti.

Almanya’ya Yanaşma,

Almanya’nın Batı Avrupa ve Balkanlardaki başarıları Türkiye’yi bu kez Almanya ile anlaşma yolları aramaya sürükledi. 18 Haziran 1941 günü Türk-Alman Saldırmazlık Paktı imzalandı, üçlü bağlaşmaya karşın, Almanya ile yapılan anlaşma aykırı bir durum yaratıyordu.

Türkiye içinde bulunduğu bağlaşmaya karşı, savaşan bir başka ülkeyle saldırmazlık anlaşması imzalamıştı. Ölüm-kalım savaşına girmiş olan hem İngiltere’nin hem de Almanya’nın “bağlaşığıydı” örneği olmayan bu ilginç durum, Türkiye’yi çekinceli bir açmaz içine sokmuştu. O günlerde İngiltere, savaştığı Almanya ile saldırmazlık antlaşması bulunan Sovyetler Birliği’ne tepki duyuyor du. Türkiye ise, İngiltere ile bağlaşık (müttefik) olduğu için, hem Almanya’dan hem de Sovyetler Birliği’nden tepki alıyor, Almanya ile anlaştığı için de İngiltere’ye yaranamıyordu.

Türk-Alman saldırmazlık antlaşmasından dört gün sonra, Almanya Sovyetler Birliği’ne saldırdı ve dost-düşman ilişkileri daha da karıştı. Rusya’ya yönelen 
Alman saldırısı, Almanya’yla savaşan İngiltere’yi Sovyetler Birliği’nin “dostu” yaptı; Almanya’yla saldırmazlık anlaşması olan Türkiye’yi, Sovyetler’in güvenilmez komşusu durumuna getirdi.

Sovyetler Birliği ile savaşa giren Almanya, aynı İngiltere’nin yaptığı gibi, haber ve propaganda araçlarını etkili bir biçimde kullandı ve Türkiye’yi Bolşevik 
Ruslar’ın “kötü amaçları” konusunda ‘bilinçlendirmeye’ girişti. Rusların Boğazları istediğini, Führer’in vermediğini yaydı. 1915’de olduğu gibi, İngiltere’nin  Rusya ile birleşerek İstanbul Bölgesini Ruslara vereceğini ileri sürdü. 1941 Temmuz ve Ağustos aylarında Alman ve İtalyan yardımcı savaş gemileri Montreux anlaşmasına karşın, boğazları geçerek, Karadeniz’e açıldı. Bu eylem savaş sonrasında Sovyetler Birliği’nin, Türkiye’den boğazlar konusunda isteklerde bulunmasına gerekçe oluşturacaktır.

Almanya, yüksek kaliteli çelik yapmak üzere silah karşılığında Türk kromu istiyordu, oysa 1939 yılında Türkiye tüm kromunu İngiltere’ye satmayı kabul etmişti. 

Bu koşula ve anlaşma süresinin dolmamasına karşın Türkiye Almanya’ya krom sattı. Türkiye Almanya’nın, İran ve Afganistan’a, Türkiye üzerinden askeri malzeme, Suriye’ye de uçak benzini taşımasına gözyumdu. Savaşın Almanya aleyhine döndüğü anlaşıldığında bu kez Almanya’ya karşı tavır aldı. Türkiye’deki Alman yandaşları tutuklandı, Alman elçisine suikast düzenleme gerekçesiyle tutuklan mış olan iki Sovyet diplomatı serbest bırakıldı. Daha sonra Almanya’ya savaş ilan edildi.

Emperyalizme Bağlanma Süreci,

1939 İngiltere-Fransa anlaşmasının üzerinde bu denli durulması, yalnızca savaş dönemindeki gelişmeleri incelemek değildir. Konuya verilen önem bu antlaşmayla girilen yolun, Türkiye’nin bugünkü duruma gelmesine yol açan bir süreci başlatmış olmasıdır.

Üçlü ittifak Anlaşması, Türkiye’nin yalnızca Atatürk tarafından çizilen dış politikasının bırakılması değil, daha önemli olmak üzere, emperyalizmle uzlaşma sürecinin başlangıcıdır. Doğurduğu sonuçlar önemlidir.

20 yıl önce, silahlı savaşım ile yenilen ve Türkiye’yi yok etmede kararlılığını açıkça ortaya koyan emperyalist devletlere, hiç gereği yokken bağlanma yoluna gidilmiştir. 
Sovyetler Birliği ve Balkan ülkeleriyle ilişkiler bir daha düzelmeyecek biçimde bozulmuştur. Türkiye, savaş sonrasında Batının kendisine biçtiği elbiseyi giymekten başka umarı (çaresi) olmayan bir konuma düşürülmüştür. Savaşarak kazandığı ulusal bağımsızlığını koruma ve buna bağlı olarak toplumsal kalkınmayı kendi öz gücüne dayanarak gerçekleştirme yolundan vazgeçmiştir. Türkiye’nin sorunlarına başkalarının karışmasına izin verilmiştir.

Üçlü İttifak Anlaşması’yla Mustafa Kemal Atatürk’ün; “İnsaf ve yardım dilenmek gibi bir ilke yoktur. İnsaf ve yardım dilenciliğiyle, ulus ve devlet işleri görülemez. 

Millet ve Devletin onuru, ancak bağımsız olmakla sağlanır.”44 ya da “...Bir ulus yalnız kendi gücüne dayanarak varlığını ve bağımsızlığını sağlayamazsa, şunun bunun oyuncağı olmaktan kurtulamaz.” 12  sözlerinde karşılığını bulan ulusal bağımsızlık anlayışına sadık kalınmamıştır.

 1  “Kominter Belgelerinde Türkiye - 3” Kaynak Yay. 2.Basım, sf.46-47
 2  “Türkiye Siyasi Partiler 1859-1952” T.Z.Tunaya Arba Yay., Tıpkı Bas. İst. 1952, sf.616, “Kominter Belgelerinde Türkiye-3” Kaynak Yay., 2.Bas., sf.46
 3  “Milli Kurtuluş Tarihi” Doğan Avcıoğlu 3.Cilt, sf.1328
 4  a.g.e. sf.1516
 5  a.g.e. sf.1482
 6  “Siyasi Hatıralar” Ali Fuat Cebesoy 2.Cilt, sf.252
 7  “İkinci Dünya Savaşına Ait Gizli Belgeler” Cüneyt Arcayürek Hürriyet 07.12.1972
 8  “Atatürkten Hatıralar” Hasan Rıza Soyak 2.Cilt, sf.759
 9  “Milli Kurtuluş Tarihi” Doğan Avcıoğlu İst.Mat., 1974, 3.Cilt, sf.1489
 10  “Olaylarla Türk Dış Politikası” Siyasal Bilgiler Fakültesi Yay., sf.150, ak. D.Avcıoğlu “Milli Kurtuluş Tarihi” 3.Cilt, sf.1487
 11  “Milli Kurtuluş Tarihi” Doğan Avcıoğlu 3.Cilt, sf.1504
 12  “Milli Kurtuluş Tarihi” Doğan Avcıoğlu 3.Cilt, sf.1618

http://www.guncelmeydan.com/pano/turk-devrimi-nden-geri-donus-1-2-metin-aydogan-t37430.html


***

CHP, İSMET İNÖNÜ VE 1945-1950 KARŞI DEVRİM, BÖLÜM 1

CHP, İSMET İNÖNÜ VE 1945-1950 KARŞI DEVRİM, BÖLÜM 1

Metin AYDOĞAN

Türk Devrimi'nden Geri Dönüş -1

Kemalist politikanın ödünlerle başlayıp karşı devrimle sonuçlanan uzun bir süreç sonunda uygulamadan kaldırılması, sanıldığı gibi 1950’lerde değil, 11 Kasım 1938’de yani Atatürk’ün ölümüyle birlikte başlamıştır. Bu, öznel bir yargı değil hükümet uygulamalarının ortaya koyduğu bir olgudur. 
Yaşananlar, şaşırtıcıdır ancak gerçektir. Şaşırtıcı olan, İnönü gibi her zaman Atatürk’ün yanında yer alan, Kurtuluş Savaşı ve devrimlerde büyük hizmeti bulunan bir kişinin, geri dönüş sürecinin başlamasında birincil düzeyde sorumlu olmasıdır. Bu konu ve nedenleri, ülkemizde yeterince tartışılmamış, böyle bir tartışma İnönü’ye saygısızlık olarak görülmüştür. Oysa, olaylar ve sonuçları ortadadır. Bunları inceleyip, günümüze ve geleceğe yönelik ders çıkarmak bizim sorumluluğumuzdur. 
İnönü gibi, Devrim’de yer alan, katkısı olan bir önderin, tarih açısından içine düştüğü durumun açıklanması gerekir. Emperyalizmi kavrayamamanın yol açtığı Batı hayranlığının nelere yol açacağını görmek ve geleceğe yönelik kendimize çizeceğimiz yolu aydınlatmak zorundayız. Geçmişten ders almalıyız.

Politika Değişimi

Atatürk’ün ölümünden bir gün sonra, 11 Kasım 1938 günü toplanan TBMM, İsmet İnönü’yü oybirliğiyle Cumhurbaşkanı seçti. Bu oylar İnönü’nün Cumhurbaşkalığı için Meclis’te aldığı ilk oylar değildi. 1923 yılındaki ilk Cumhurbaşkanlığı seçiminde de kendisine bir oy çıkmış, bu oyu Mustafa Kemal vermişti.

Türk kamuoyunda ‘en uygun seçim’ olarak değerlendirilen Cumhurbaşkanı seçiminden sonra, Celal Bayar Hükümeti usulen istifa etti. Ancak İnönü, hükümeti kurmakla yine Celal Bayar’ı görevlendirdi. Kurulan yeni hükümette, Atatürk’ün en yakın çalışma arkadaşlarından İçişleri Bakanı Şükrü Kaya ile Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü Aras yoktu. 
Cumhuriyet devrimlerinin uygulanmasında en önde görev almış bu iki inançlı insana, İsmet İnönü’nün isteği üzerine yeni hükümette görev verilmemişti.

Celal Bayar, 25 Ocak 1939 da usulen değil bu kez gerçekten istifa etti. Dr.Refik Saydam hükümeti kurmakla görevlendirildi. İnönü, hükümeti yeniledikten sonra 
Meclis’i de değiştirmeye karar verdi. Mart 1939 da yapılan erken seçimlere katılacak CHP milletvekili adaylarının tümünü kendisi seçti.

Adaylar üzerinde yaptığı seçim, Atatürk döneminde politikalarda değişiklik olacağının habercisiydi. Milletvekili adayları incelendiğinde, iki eğilim açıkça görülüyordu. 
Birincisi, Atatürk’ün güvendiği yakın çevresi ve devrimci kadrolar milletvekili yapılmamıştı. Şükrü Kaya, Tevfik Rüştü Aras, Kılıç Ali gibi isimler önde gelen örneklerdi. 
İkincisi ise Cumhuriyet devrimlerinin gerçek boyutunu kavrayamayarak bunlara karşı çıkan, ulusal ekonomik kalkınma yerine “ liberalizmi ” savunan “ halkın dini duygularına saygılı olunacaktır” diye parti kuran ve Atatürk’le ciddi siyasi çatışma içine giren; Ali Fuat Cebesoy, Refet Bele, Fethi Okyar, Hüseyin Cahit Yalçın gibi isimler aday yapılmıştı.

Bu tutum daha sonra daha da ileri götürülmüş, İzmir suikastı davasında hapis cezasına çarptırılan Rauf Orbay, Adnan Adıvar’la aynı davada yargılanan ancak beraat eden Kazım Karabekir önemli görevlere getirilmiştir. Ali Fuat Cebesoy ve Kazım Karabekir Meclis Başkanlığı’na dek yükselmiştir.

“Yeni Politika”

İnönü, bu yöndeki karar ve davranışını şöyle anlatmıştır; “İçişlerinde yeni bir politika gerekli idi. Bu politika gerginlikleri ciddi olarak giderme veya yumuşatma yönünde olacaktı. Eski küskünlükleri kaldırmak için, ciddi olarak çalışmak kararındaydım... Eski küskünlük dediğim zaman, Terakkiperver ve Serbest Fırka teşebbüslerinden kalan huzursuzlukları murat ediyorum.” 1 

Bu sözlerin taşıdığı anlam, sonraki politik uygulamalarda somutlaşacaktır. Türk toplumu 1923-1938 arasında, olağanüstü devrimci bir dönem yaşamıştır. 
Böyle bir dönemde devrim karşıtı eğilimlerin ve bunların örgütsel tepkilerinin oluşması kaçınılmazdır. Karşı-devrimci tepkileri, ‘iç politika gerginlikleri’ olarak 
gören ve bu tepkileri; giderme ve yumuşatma adıyla, Terakkiperver ve Serbest Fırka yöneticileri ile uzlaşmaya varan anlayışın, devrimcilikten, bağlı olarak da 
Atatürkçülük’ten uzaklaşmayla sonuçlanması kaçınılmazdı. Nitekim 1939-1950 döneminde bu tür ‘gerginlik giderme’ uygulamaları sıkça yapılmıştır.

Atatürk döneminde Cumhurbaşkanlığı genel sekreterliği, Milli Eğitim Bakanlığı yapmış ve ilk ‘İnkilap Tarihi’ derslerini vermiş olan Prof.Hikmet Bayur’un Atatürk’ün ölümünden sonraki uygulamalar için görüşleri şöyledir: “... Atatürk ölür ölmez, Atatürk aleyhine bir cereyan başlatılmıştır. Mesela Atatürk’e bağlı olan bizleri İnkılâp derslerinden aldılar. Kendi adamlarını koydular. O dönemde Atatürkçülüğü övmek ortadan kalkmıştı.” 2  Gerginliği gidermek savıyla yeni gerginlikler yaratılıyor ancak bu kez gerilen taraf Atatürk’ün yakın çevresi ve Atatürkçü kadrolar oluyordu.

Atatürkle “Araya Mesafe Koyma”

Atatürk’ün yakın çevresinin yönetimden uzaklaştırılmasıyla başlayan süreç, açıkça söylenmeyen ve yazılmayan ancak davranış biçimleriyle ortaya koyulan dizgeli (sistemli) bir politikaya dönüştürüldü. Bu politikanın somut sonucu; devlet politikalarında Atatürk ve Atatürk dönemiyle “araya mesafe koyma” eğilimiydi.

İnönü milli şefti ve herşeyi o belirliyordu. Devlet kadrolarında yükselmek isteyenler günün gereklerine uymak durumundaydılar. Atatürk’ün yakın çevresi gözden düşmüştü. Onlarla birlikte görünmek, yükselmeyi önleyen bir etkendi. İlk kadın milletvekillerinden Fakihe Öymen, Afet İnan’ın kendisini sıkça ziyaret etmesi nedeniyle kimi milletvekillerince uyarılmış ve Atatürk’ün yakını olan bu kişiyle fazla görüşmemesi önerilmişti. 3 

Din eğitimi almış ve faşist eğilimler içindeki Şemsettin Günaltay, İnönü Cumhurbaşkanı olduğunda, Atatürk dönemini karalayan ve Atatürk’ü dolaylı olarak aşağılayan; “İnönü devri başlıyor, fazilet devri başlıyor” 4  demiş ve ileride başbakan yapılmıştı.

Pullar, Paralar

İnönü döneminin biçimsel gibi görünen ancak bilinçli olarak yapılmış uygulamalarından biri de, pul ve paralardan Atatürk’ün resimlerinin kaldırılarak yerine İnönü’nün resimlerin bulunduğu pul ve paraların piyasaya sürülmesidir.

Kamuoyunda derin tepki uyandıran bu uygulamanın amacına yönelik bir açıklama yapılmamıştır. Ancak, uygulamanın siyasi bir anlayışa dayandığı, yönetim değişimini ve bu değişimin gücünü halka göstermeyi amaçladığı yönünde değerlendirmeler yaygındır.

Laiklikten Ödün

1939-1950 döneminde en çekinceli ödünler, henüz tam olarak yerleşmemiş olan laiklik konusunda verilmiştir. Dinsel inançların siyasi çıkar için kullanılmasının 
1950’den sonra başladığı yönünde yaygın bir kanı vardır. 
Oysa bu tür uygulamalar Atatürk’ün ölümünden hemen sonra başlar.

Sandıkta yarışın sözkonusu olmadığı tek parti döneminde, laiklikten verilen ödünlerin hangi somut amaca yönelik olduğunun mantıksal bir açıklaması bugüne dek yapılamamıştır. DP’nin uygulamaları, kendinden önce başlatılan bir süreci, yoğunluğunu arttırarak sürdürmesinden başka birşey değildir.

İlk kadın milletvekillerinden Fakihe Öymen’in konuyla ilgili olarak, döneme ve dönemin Cumhurbaşkanı İnönü’ye eleştirileri oldukça serttir; “... İnönü bütün 
hareketlerinde Atatürk’ün üstünlüğünü silmek için elinden gelen gayreti sarfetti. Bunu genel bir fikir olarak söyleyebilirim. Atatürk’ün yolunda yürümüş olsaydı, her şey başka türlü olacaktı. Atatürk öldükten sonra birçok dostumuz var ki İsmet paşa zamanında oruç tutmaya, namaz kılmaya başladılar. Kusurumuz, laikliği memlekete yayamamak tır. Onun için ben şahsen, İnönü’nün Anıtkabire defnedilmesini bile istemedim.” 5 

Prof.Hikmet Bayur’un bu konuyla ilgili olarak aktardıkları, ödünlerin verilmesinin 1940’lı yılların başlarına kadar gittiğini gösteriyor. Hikmet Bayur şunları söylüyor: 
“Atatürk öldükten sonra biz seçim bölgelerimize gittik. Bir müddet sonra, galiba yeni seçimlerden sonra baktım her mahallede bir kuran kursu açılmış. Bunlar yoktu eskiden. İnönü Cumhurbaşkanı ve Recep Peker’de İçişleri Bakanı ki, Recep Peker de bu softaların şiddetli aleyhindeydi. Gittim Ankara’ya, Recep Peker’e dedim ki, Ne hâl bu? Ne yapayım dedi emir en büyük yerden geliyor. Yani İnönü din düşmanlığı yapmadı, dincilik yapıyor. Daha sonra İlahiyat Fakültesini açtı. Sonra İmam Hatip okulları açtı. İmam Hatip okullarına Fıkıh dersi koydurdu. Fıkıh dersine hiç lüzum yok. Çünkü fıkıh demek şeriattan doğma yani Kuran’dan ve peygamberin davranışlarından çıkarılan hükümlere göre yapılmış kanunlar demektir.” 6 

Falih Rıfkı Atay’ın görüşleri de benzer niteliktedir. Bilindiği gibi Atay, Atatürk’ün yakın çevresinde bulunmuş ve Cumuriyet’in hemen tüm dönemlerini yaşamış bir insandır. “Atatürkçülük Nedir?” adlı kitabında şunları yazıyor: “Atatürk öldükten sonra CHP merkezi ve Çankaya çevresini, Atatürk’ün yaptıklarına daha o sağ iken inanmamış olanlar sarmıştı. Kurultaylarda pek nüfuzlu kimselerden Kemalizm ve lâisizm deyimlerinin tüzükten çıkarılması istenmişti. (1953 Kurultayında Kemalizm CHP programından çıkarılmış yerine Atatürk yolu diye bir kavram getirilmiştir y.n.)...” 7 

Falih Rıfkı bir başka kitabı, Bayrak’ta konuyla ilgili olarak şunları yazar: “Atatürk’ün CHP’ye bıraktığı gerçek miras devrimleri idi. Bu devrimlerin iki esas temeli, Laisizm ve eğitim birliği, CHP idaresi devrinde temelinden sarsılmıştır. CHP İmam-Hatip okullarına fıkıh dersi koymakla eğitim birliğini yıkmıştır. O vakitten beri CHP Atatürk’ün değil İnönü’nün partisidir.” 8 

Siyasi ve Ekonomik Ödünler

Gericiliğe verilen ödünler, Kemalist devrim anlayışına uygun düşmeyen uygulamaların bir bölümüydü. Ekonomik kalkınma, dış siyaset ve ulusal bağımsızlık gibi temel ilkelerde verilen ödünler daha etkili ve kalıcı olumsuz sonuçlar doğurmuştur. Bu tür ödünler gerek Kemalizmin özüne, gerekse İnönü’nün kimi önemli girişimlerine aykırı düşüyordu.

Eğitim seferberliği için köy enstitülerini yaşama geçirilip toprak sorununu çözüme ulaştıracak Toprak Yasası çıkarılırken, bu girişimlere beklenmedik bir biçimde son veriliyor ve o güne dek yaratılmış değerler yok ediliyordu.

1937 yılında altı ok anayasa maddesi yapılırken, on yıl sonra devletçilik ve devrimcilikten vaz geçiliyordu. Projeleri hazırlanmış olan Demir-Çelik, Genel Makina ve Elektrolitik Bakır gibi yatırımlar izlenceden çıkarılıyor, sanayileşmeyle bağdaşmayan yeni kalkınma planları yapılıyordu.

Çelişkili Dönem.,

1939-1950 arasındaki 11 yıl, Kemalist atılımların durdurulduğu, geri dönüş sürecinin başladığı, çelişkilerle dolu bir dönemdir. Bu dönemde, hem henüz etkisini yitirmemiş olan devrim ilkeleri hem de geri dönüş uygulamaları varlığını sürdürmüştür. Batıyla uzlaşma ve giderek emperyalizmin etkisine girmekle sonuçlanan bu süreç; 
İngiltere ve Fransa ile yapılan Üçlü Bağlaşma Antlaşmasıyla başlamış, çeşitli aşama ve yoğunluklardan geçerek günümüze dek sürmüştür.

İsmet İnönü 1960’larda, Abdi İpekçi ile yaptığı bir konuşmada şöyle söylüyordu; “Demokratik rejime karar verdiğimiz zaman, büyük otorite ile büyük reformların 
hemen yapılabileceği dönemin değiştiğini, değişmesi gerektiğini kabul etmiş oluyorduk.” 9 

Değerlendirmedeki dikkat çekici yan, “büyük otorite ile büyük reformların yapılması döneminin” yalnızca değişmiş olması yönündeki saptama değil, 
“değişmesi gerektiği” yönündeki kabuldür. Burada devrimci dönemin, nesnel koşullar nedeniyle sona erdiği söylenmiyor, devrimcilikten vazgeçildiği kabul ediliyor. 

Oysa Kemalist düşünce ve eylem, sürekli devrimi kabul ediyor ve “ Hiçbir gerçek devrim, gerçeği görenlerin dışında çoğunluğun oyuna başvurularak yapılamaz” 10  “Devrimler yalnızca başlar, bitişi diye bir şey yoktur” diyordu. 11 

Görüşler arasındaki niteliksel karşıtlık, dünya görüşlerine dayanan yapısal bir ayrım mı, yoksa zaman içinde yeni koşulların neden olduğu düşünce değişikliği miydi? 
Bu sorunun yanıtını, İsmet İnönü’nün, Mustafa Kemal’e 1919 yılında, henüz İstanbul’dayken yazdığı mektupta aramak gerekir; “Bütün memleketi parçalamadan ülkeyi bir Amerikan denetimine bırakmak, yaşayabilmek için tek uygun çare gibidir.” 12 

1945 Sonrası ve ABD

1945 sonrasında artan ABD etkisi ve girişilen seçim yarışı, Atatürkçülükten verilen ödünlerin miktar ve kapsam olarak önemli miktarda artmasına yol açtı. 

1930 Serbest Fırka girişimini kendine örnek alan DP ve CHP, bu konuda birbirleri ile yarışır duruma geldi. Yönetimdeki parti olarak CHP’nin eylemleri, somuta 
yönelik olduğu için daha etkin ve kalıcı oldu. DP, ‘ödün verme yarışının’ bayrağını 15 Mayıs 1950 de devraldı.

Devrimcilik ve Laiklik ilkelerine bağlılıkları tartışma konusu olan bir küme CHP milletvekili 1946 ve 1950 seçimlerinde, DP’nin en güçlü yanının; “halkın dini hislerini okşamak” ve “milli ahlaka uygun hareket etmek” olduğunu ileri sürerek, bu silahların artık kendileri tarafından kullanılacağını açıkladılar.

Bu anlayış en üstten en alta dek hemen tüm CHP örgütlerini sardı. Milli eğitime din dersleri sokuldu, köy enstitüleri kaldırıldı. Köylerde yeni yöntemlerle girişilen 
ilköğretim devinimine son verildi. Medrese eğitimini örnek alan İmam hatip ve sübyan okulları yaygınlaştırıldı. Devlet okullarında din dersleri okutulması için yasa çıkaran CHP hükümeti, ödün sınırını, Ticani Tarikatı’yla işbirliği yapmaya dek götürdü. Cumhuriyet tarihinde tarikatlarla ilk kez işbirliği yapılıyordu.

Verilen ödünler zaman zaman Celal Bayar’ı bile rahatsız ediyordu. Seçimler öncesinde iki parti başkanı bir araya gelerek parti çalışmalarında din sömürücülüğü yapılmaması konusunda anlaşmıştı. Ancak, bu anlaşma hiçbir zaman yaşama geçmemişti. Örneğin, Celal Bayar Bursa’da yaptığı bir seçim konuşmasında, ağırlığı laikliği savunan görüşlere vermiş ve bu yüzden Sebilürreşad adlı şeriatçı bir dergi tarafından dinsizlikle suçlanmıştı. CHP bu dergiden binlerce satın alarak, tüm Türkiye’ye dağıtmıştı. Celal Bayar konuyu İnönü’ye ilettiğinde aldığı yanıt; “Ne yapalım bizim arkadaşlar senin bir zaafından istifade etmişler” olmuştur. 13 

 1  “İkinci Adam” Şevket Süreyya Aydemir, Remzi Yay., 2.Cilt, sf.45
 2  “Tarihe Tanıklık Edenler” Arı İnan Çağdaş Yay., sf.364
 3  a.g.e. sf.364
 4  a.g.e. sf.365
 5  “Tarihe Tanıklık Edenler” Arı İnan, Çağdaş Yay., 1957, sf.373
 6  a.g.e. sf.336
 7  “Atatürkçülük Nedir ?” Falih Rıfkı Atay Bates Yay., sf.44-45
 8  “Bayrak” Falih Rıfkı Atay Bates Yay., sf.121
 9  “Milli Kurtuluş Tarihi” Doğan Avcıoğlu, 3.Cil sf.696
 10  “Atatürk Antolojisi” Yusuf Çotuksöken, İnkilap ve Aka Yay., sf.36
 11  “Atatürk İlkeleri ve Türk Devrimi” Hacı Angı, Angı Yay., sf.93
 12  “Milli Kurtuluş Tarihi” Doğan Avcıoğlu, 3.Cilt, sf 1696
 13  “Politikada 45 Yıl” Y.Kadri Karaosmanoğlu, İletişim Yay., sf.192-195

Metin AYDOĞAN, 29 Mayıs 2014

Namık KEMAL:

"Vatanın bağrına düşman dayamış hançerini,
Yok mudur kurtaracak bahtı kara maderini?"

Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK:
"Vatanın bağrına düşman dayasın hançerini,
Bulunur kurtaracak bahtı kara maderini."

2. Cİ BÖLÜM İLE DEVAM EDECEKTİR.,

***

HEDEF: TÜRKİYE CUMHURİYETİ’Nİ PARÇALAMAK, BÖLÜM 2

                       HEDEF: TÜRKİYE CUMHURİYETİ’Nİ                                       PARÇALAMAK, BÖLÜM 2 




 Amerika’nın Ankara eski Büyükelçisi Robert Pearson, 20 Temmuz 2003 tarihinde yakın dostu, müttefiki ve dahi stratejik ortağı Ertuğrul Özkök, ün yönettiği gazeteye verdiği bir mülakatta şöyle diyordu:

“Irak’ın kuzeyi üzerinde berrak bir perspektif paylaşmamız gerekir!.

  Anadolu’nun güneyini, doğusunu ve Kuzey Irak’ı alırsanız, tek bir ekonomik bölge olduğunu görürsünüz.

 Bütün ulaşım-yolları, haberleşme hatları, petrolün sevki, hep bu yönde gidiyor!..

 Gerçek şu ki, ortak bir yaklaşıma odaklanmamız gerekiyor!..

 Bu odaklanma içinde, Irak’ın kuzeyinde Türk yatırımlarını, petrol ticaretini artırarak, yerel düzeyde ticareti teşvik ederek, sadece o bölgeye değil, aynı zamanda Güneydoğu ve Doğu Anadolu’ya da refah getirebilirsiniz!”

Mütareke basını, Amerika’nın Türkiye’nin Güneydoğu’sunda, ileriye yönelik planlarını, ele veren Pearson’ın bu sözlerini ya satır aralarında geçiştirdi, ya da görmezden geldi!..

 Oysa, Kuzey Iraklı aşiret ağalarından Mesut Barzani’nin adamları bakın bu sözleri nasıl değerlendiriyor?.

 Barzani’nin ‘Sanalevren’  üzerinde yayın yapan “www.kerkuk-kurdistan.com” adresli sitesinde yeralan ”Kürdistan’ın tümü tek bir ekonomik bölgedir…” başlıklı yorumda şu ifadelere yer veriliyordu:

 Türkiye’nin en büyük korkusu, Kürdistan’ın güneyi ile kuzeyinin tek bir ekonomik bölge ve bütünlüklü bir pazar şeklinde birbirine bağlanmasıdır; sonrası bütünlüklü ekonomik şekillenmenin bütünlüklü bir siyasi şekillenmeye dönüşmesi, bu da Türk devletinin tamamen Kürdistan’dan tasfiyesidir!..

 Kürtler’de, Kürdistan’ı sürekli olarak bütün bir pazar olarak görüyorlar!..

 Birleşik Kürdistan pazarının sınırlarına Kürt kentleri olan Adana, Mersin ve İskenderun’da dahildir!.. Robert Pearson’ın söz ettiği tek ekonomik bölgenin sınırları Akdeniz’e; Adana, Mersin ve İskenderun’a uzanıyor!..

 Doğruyu söylemek gerekirse, Antep, Adana, Mersin ve İskenderun pazarının Ankara, İstanbul ve İzmir’le bir ilişkisi bulunmuyor!..

 Öyle görünüyor ki Kürtler ile Amerikalılar, Türk tehlikesini Kürdistan’ın birleşik pazarının üzerinden zorla da olsa bertaraf edecekler!.”

Barzani’nin adamlarının sözünü ettiği hatta  özellikle dikkat!..

 Bu hat, Amerika’nın Irak Operasyonu’nu öncesinde, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nden geçirtmek istediği tezkereye dayanarak uzun süreli bir işgal için yerleşmek istediği bölge!..

 Mister Pearson, Hürriyet’teki mülakatında, “Eve Dönüş Yasası”nın çıkarılmasının ardından, ‘irtibat halinde oldukları’ PKK militanlarının “gerekirse güç kullanılarak”  Kuzey Irak’tan çıkarılacağını belirtiyordu!...

 Ancak Amerika şimdiye kadar bu yönde herhangi bir adım atmadı!..

Uluslararası strateji uzmanları son günlerde Güneydoğu’yu Türkiye’den koparmaya yönelik “gizli” bir Amerikan planını tartışmaya başladılar!..

 Aşama aşama tedavüle sokulan plan şöyle işleyecek:

• İmralı’daki “ağır konuk”, sağlık gerekçesiyle serbest bırakılacak!..

• Kuzey Irak’ta eğitilen PKK militanları ceplerine “yerel yönetici” kimliği konularak dağlardan indirilecek!..

• Gerekirse DEHAP’ın yerine “daha etkin” yeni bir Kürtçü siyasi parti kurulacak!..

• Bu parti, terörden çok, uluslar arası kamuoyunda  “meşru kabul edilen” eylemlere başvuracak!..

• Önce Meclis’te kabul edilen ikiz yasalar ve Avrupa Birliği Uyum Yasaları’nın “harfi harfiyen uygulanması için” bastıracak!..

• Kuzey Irak’ta kurulacak sözde Kürt devleti ile “sıkı bir ekonomik ilişkinin kurulması için” altyapıyı hazırlayacak!..

• Pasif direnişe geçilerek, bölge halkının “kitleler halinde” devlete başkaldırması teşvik edilecek!..

• Türk askerinin herhangi bir müdahalesi halinde, “uluslar arası barış gücü” bölgeye davet edilecek!..

• Daha sonra, Doğu ve Güneydoğu’da yaşayan Kürt halkının “kendi kaderini tayin etmesi için” referanduma gidilmesini talep edecek!..

• Referandumla Türkiye’den koparılacak olan bölge, daha sonra Kuzey Irak’taki kukla Kürt devleti ile birleştirilecek!..(19)

 Cüneyt Arcayürek, “ AB Bahane ” başlıklı makalesinde, çok önemli bir hususa değiniyor: “AKP iktidarı, Türkiye’yi kendilerine benzetmeye çalışıyor... Ustaca yazılmış bir madde ile yabancılara arsa satışı 30 hektara (üç yüz bin metrekare) serbest bırakılıyor. 30 hektarın üzerindeki alımlara Bakanlar Kurulu izni gerekiyor.

 Anayasa Mahkemesi iptal kararı verse de, yeni maddenin yerini alan yasa çıkıncaya kadar atı alan Üsküdar’ı geçecek.

 Danimarka yabancıya arazi satışını yasaklamış. AB’de arazi alımı sadece üye ülkelere verilen bir hak. Rusya, sınır bölgelerinde yabancıya arazi satışına izin vermiyor. Bizde topraklar haraç mezat!”

Konu çok önemli ve bu önemli konuyu en güzel ve önemine layık şekilde “Osmanlı’yı yıkan yılana bir daha fırsat vermeyelim: Yabancılar toprak ediniyor” başlıklı makalesinde (Orkun Dergisi/Eylül 2003) Turgay Tüfekçioğlu incelemiş.

Konunun kamuoyu ve bilimsel çevrelerde önemine uygun şekilde tartışılmasını sağlamak için, bu çok önemli araştırmanın tamamına yakınını aşağıya aynen alarak bu yazıma son veriyorum:

 Son yıllarda hükümetlerin  “AB’ne tam üyeliğin hayali içinde” birbiri ardına inatla çıkartmakta olduğu AB’ne uyum yasaları içinde olan “yabancılara toprak edindirme” konusu da kabul edildi. 57’nci, 58’nci ve 59’uncu hükümetler zamanında kabul edilen Kamu İhale Kanunu (No.4734 sayılı 4.1.2002 tarihli), Endüstri Bölgeleri Kanunu (No.4737 sayılı 9.1.2002), yabancıların çalışma izinleri hakkında kanun (No.4817 sayılı 27. 2. 2003), doğrudan yabancı yatırımlar kanunu (No.4875 sayılı 5.6.2003).

 AB uyum yasalarıyla, 22.12.1934 tarihli 2644 nolu Tapu Kanunu’ndaki 35. madde değiştirilerek yabancıların 30 hektara kadar (300 dönüm) toprak almaları sağlanmıştır. 30 hektarın üstü Bakanlar Kurulu kararına bağlanmıştır.

 Osmanlı’nın batının yaptığı siyasi, askeri ve ekonomik baskılar sonucunda 1867’de çıkarmak zorunda kaldığı “Yabancılara Toprak Edindirme” Kanunu nun bir benzeri 2003’te bu defa da AB dayatmaları ile bir kez daha milletimizin önüne getirildi. Ne yazık ki bizler tarihin unutmak istediğimiz kara sayfalarını bu günlerde milletçe tekrar yaşıyoruz ve kahroluyoruz.

 Osmanlı’da çok öncelerden başlamış olan batıya tabi, kul köle olma şeklindeki hasta ruh hali vardı. Bu kişilerin zamanla aldıkları dış beslenmelerle karınları büyümüş ve bu sakat yapıdan yerli işbirlikçi İngiliz Muhipleri 183’ te “Tanzimat Fermanıyla” doğmuştur. Bu gibilerin daha sonra batıyla birlikte yürüttükleri işbirlikçi çabaları sonunda 1867’deki “yabancılara toprak-mülk edindirme yasası” çıkarıldı. Saldırgan batının Osmanlı’daki siyasi, ekonomik, kültürel ve askeri yayılmacılığının tırmanmasında bu mülk edinme kanunu çok önemli bir yasal zemin oluşturmuştur.

 Yabancılara Toprak Edindirme Yasası’nın Osmanlı’da nelere mal olduğu sayın Orhan Kurmuş’un “Emperyalizmin Türkiye’ye Girişi, Savaş Yayınları, 1982” kitabında verilen İngiltere devlet arşivi belgelerinde açıkça görülüyor.

 Bugünün yayılmacı, işgalci ve saldırgan ABD’si ne ise 1860’ların İngiltere’si de oydu. Tarihe geniş açıdan bakıldığında ABD’nin yürüttüğü dış siyaset açısından İngiltere nin olduğu görülür. Yabancılara Toprak Edindirme Yasası Osmanlı’da 1867’de çıkmıştır ama ondan çok önceleri de İngilizler Osmanlı topraklarında mülk edinmeye başlamıştır. Mesela; İzmir’de W. Williamson adlı İngiliz 1840’ta 2.620 dönüm arazi ve üzerinde 7.500 dut ağacı olan bahçe satın almıştır.

 1877 Osmanlı-Rus Savaşı sonrasında  ise yabancıların Ege’deki toprak alımları tam bir yağmaya dönüşmüştür. Dönümü bir veya bir buçuk sterline tarla, bağ ve bahçelere İngilizler tarafından adeta el konulmuştur. Sonunda da ortaya muazzam büyüklükte İngiliz çiftlikleri çıkmıştır.

“1857-1892 arasındaki 35 yıl içinde ve yalnızca İzmir dolaylarındaki ve sadece İngilizlerin Batı Anadolu’da 2.8 milyon dönüm vatan topraklarını aldıkları görüldü. Buna o yıllardaki Rum, Ermeni ve Yahudilerin eline geçen topraklar eklendiğinde, 5-6 milyon dönüm toprağın yabancılara geçtiği, Toprak Edindirme Yasası sonunda Ege’deki Türk köylüsünün elinden alındığı açıkça görülür” diyen sayın O. Kurmuş, 1970’lerdeki bu araştırmasıyla 2003’lere adeta ışık tutmaktadır. Bizi bekleyen ölümcül tehlikeye yani vatan (toprak) kaybına karşı uyarmaktadır.

 1853-1897 arası 44 yıl içinde 200.000 Egeli Türk köylüsü şehit olmuştur, bir o kadarı da yaralıdır, sakattır. Aileler yoksul ve perişandır. Böylesi bir ortamda Osmanlı Devleti’de batılı devletler ve bankalarına aynen son yıllarda bize yapıldığı gibi borç sarmalına alınıp soyulmuş ve her yönden parçalanmaya, dağılmaya sürüklenmiştir. İngilizler işte bu ortamdan yararlanıp dönümünü bir-bir buçuk sterlin gibi komik paralara büyük toprakları kapatıp Ege’de geniş çiftlikler kurmuşlardır.

İzmir’deki yabancıların ve onların içinde de büyük ekseriyetle İngilizlerin mülk edinmesi, ağırlıklı olarak İzmir şehrinde ev ve dükkan gibi mülklerde de olmuştur. İşin bu yanı, Ege’deki tarım topraklarını ucuza kapatmadan da ileri gitmiş, 1895’lerde İzmir’in yüzde 85’inin tapusu, zamanın İngiliz sefirinin bizzat beyanıyla da doğrulandığı gibi, yabancıların eline geçmiştir. İzmir’de Alsancak, Karşıyaka gibi sahillerin dışında, Bornova ve Buca gibi semtler de tam bir İngiliz şehri gibi olmuştur. Buralarda İngilizlere ait top sahası, bisiklet pisti olmasının yanında, İngiliz kraliçesi Viktorya’nın doğum günleri sanki resmi tatilmiş gibi kutlanmakta, İngilizlere ait binalar İngiliz bayraklarıyla ve ışıklarla donatılmaktadır... 1838’lerden itibaren milletimizin İzmir şehri için kullandığı “gavur İzmir” tanımı da bundan kaynaklanmaktadır. İzmir, Yunan’ın Kurtuluş Savaşı’nda Ege’de denize dökülmesiyle tekrar Türk şehri olmuştur.

İzmir ve çevresinin acıklı hali böyledir de vatanın diğer bölgeleri farklı mıdır acaba? Ne yazık ki hayır. 

Bir de Adana bölgemize bakalım:

 19. yüzyılda Çukurova’da Piloğlu 30.000 dönüm, Gülbenkyan 5.000 dönüm, Bezdikyan 15.000 dönüm, Gökdereliyan 5.000 dönüm, Nalbantyan 25.000 dönüm, Kuyumcuyan 5.000 dönüm ve Cin Toros 5.000 dönüm gibi çok büyük topraklı yedi tane Ermenilere ait çiftlik bulunuyordu. Bu çiftliklerden biri olan 30.000 dönüm büyüklüğündeki Piloğlu çiftliği konusunun iç yapısını Orkun Dergisi’nin Mayıs 2002 sayısında “Ermeni ajanlarının Atatürk Çiftliği Araştırması!!!” adlı yazımızda incelemiştik. Sultan Abdülhamit yukarıda isimlerini verdiğimiz yedi Ermeni çiftliğinin genişlemelerini ve sayılarının daha da artmasını önlemek için, Kozan’da 400.000 dönüm, Miss’de 280.000 dönüm ve Yüreğir’de 400.000 dönüm olmak üzere Osmanlının en büyük çiftliği olan 1.080.000 dönümlük araziyi “Mercimek çiftliği” olarak kendi tapusuna (devlet hazinesine) almıştır. Bu olayda 1880’lerde hariciye nazırı (Dışişleri bakanı) olan, daha sonra da Abdülhamit tarafından Adana valisi yapılan Abidin Paşanın hizmetleri büyüktür.

 Abdülhamit’in, bu toprakları Osmanlı ordusunun ihtiyacı vardır gerekçesini de ileri sürerek muhafazası, 1909’da tahttan indirilmesine kadar sürmüştür. Abdülhamit’in halli sonrası devrin sadrazamı Muhtar Ahmet Paşa marifetiyle Adana’nın en mümbit toprakları, askeri açıdan en önemli bölgesi ve Ermeniler için en çok istenen, hedefledikleri topraklar, 75 yıllığına Fransızlara, 1911 yılında verilmiştir. Bu verdiğimiz örneklerle görülmektedir ki, Osmanlı ekonomisinin çökertilmesi ile gelen toprak edindirme kanunu, sonradan hız kazanmıştır. İstanbul’daki yabancıların mülk edinmelerine, Beyoğlu ve Pera konusuna şimdilik hiç girmiyorum. Burada sorulması gereken soru, Osmanlı bu duruma nasıl getirildi?

 1838 İngiliz-Osmanlı Ticaret Anlaşması, ekonomik çöküşün başlangıcıdır. Çünkü bu  anlaşma, İngiliz malının Osmanlı ülkesinde serbestçe dolaşması ve gümrüksüz satılması demekti. Sonucunda, Osmanlı’da tekstil başta olmak üzere var olan sanayiyi bitirmiş, öldürmüştür. Bursa, Ankara, İstanbul ve diğer şehirlerdeki dokuma tezgahları kapanmış, 1866 sonunda da İngilizin İzmir limanından ithal ettiği pamuk, kuru incir, kuru üzüm... gibi tarım ürünlerini almayı maksatlı ve planlı olarak yavaşlatması, tarımı başta Ege de olmak üzere öldürmüştür. Ardı ardına gelen savaşlarla da borç alma zorunda bırakılan devlet gelirine bile, batılı devletler tarafından el konulmuştur. Bu hal ekonomik sömürgenin ötesinde, açıkça ülkenin işgal altına alınması sonucunu doğurmuştur.

 Bu durumdaki Osmanlı’nın önüne batının koyduğu  tek çözüm, en öz ifadesiyle toprağını sat, binalarını sat, varlıklarını sat, evet neyin varsa sat, sat, sat denmiştir. Neticede ne varsa satılmış, ama gelinen nokta Türk milleti için yıkım, fakirlik ve esaret olmuştur. Buraya kadar özetlediğimiz toprak kayıplarımızın tekrar geri alınmasının milletimize bedeli çok ağır olmuştur. Balkanlar’da, Kafkaslar’da, Hicaz’da, Çanakkale’de ve Kurtuluş Savaşı’nda verilen yüz binlerce şehit ve yaralı, kaybettiklerimizi geri almanın bedelidir. Türk milleti olarak böylesi ağır bedelleri bir daha milletimize ödetme tehlikelerinden sakınmalıyız. Toprakların yabancılara satışı hafife alınacak bir konu değildir.

 Yukarıda da belirttiğimiz gibi, 136 yıl sonra bakıyoruz ve görüyoruz ki, bugün de yılan aynı yılan, soyulan vatan aynı vatan. Egemenliğini kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya kalan, üzerinde şeytanca oyunlar oynanan millet, yine Türk milletidir. Yakın tarihimizin özeti budur, şimdi de içinde olduğumuz yıllara bakalım. Bu son duruma ülke olarak nasıl geldik, bugün neredeyiz ve yarın nereye sürükleneceğiz?

 1938 Atatürk’ün ölüm yılıdır ama, aynı zamanda da milli devletimizin ana yapısının, temellerini Türk tarihinden alan Türk Milliyetçiliği dünya görüşünden adım adım uzaklaşıldığı, her alanda bu temel görüşün terkedilmesi sonucunda milletimizin 2003’lerde karşı karşıya kaldığı siyasi, ekonomik, kültürel ve askeri sıkıntıların başlangıcıdır. Nasıl mı?

19 Ekim 1939’da Atatürk’ün ölümünün üzerinden altı ay sonra Cumhurbaşkanı İnönü, Fransa ve İngiltere ile üçlü ittifak anlaşması imzalar. Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü Aras’ın bu anlaşmayı değerlendirmesi ilginçtir: “Türkiye Avrupa’nın nüfuzunu kabul etmiştir.” Bu söz, yeniden Osmanlı’nın son döneminde olduğu gibi, batının yörüngesine cumhuriyet döneminde adım adım girişimizin başlangıcıdır. Sayın Metin Aydoğan “Üçlü ittifak Anlaşması Tanzimat’a geri dönüş sürecinin başlangıcıdır” tespitinde tamamen haklıdır (Avrupa Birliğinin Neresindeyiz, Metin Aydoğan, Kum Saati Yayınları). Cumhuriyet döneminde, Atatürk sonrası batıya kayış sürecinde, Türkiye’nin ABD ile ilk ikili borç anlaşması 23 Şubat 1945, Dünya Bankası ile 14 Şubat 1947, IMF ile 11 Mart 1947, Marşal Planı 4 Temmuz 1948, NATO ya giriş, 18 Şubat 1952 ve daha sonraki ikili anlaşmalarını yapa yapa, milli devletimizi kemire kemire, Atatürk ün kurduğu milli mensubiyet duygusunu yok ede ede, sıra yeni kimlik arayışına geldi: “Avrupalı Olmak.” Bu bilinçaltı mensubiyet şaşkınlığı, 12 Eylül 1963 te AET ile Ankara Anlaşması’nı imzaladı. O günün gazetelerinde Türkiye nin 1963’te Avrupalı olduğu müjdeleniyordu. Ama aslında Türkiye’nin batının kollarına doğru kayışının başlangıcıydı 1963 yılı.

1995 Gümrük Birliği Anlaşması ise, Türkiye için ekonomik bağımsızlığın gönüllü terkidir. 1995 sonrası, Türkiye açısından batıya kaymanın sürüklenme halini almasıdır. Şimdi yıl 2003, Ankara Anlaşması’nın üzerinden 40 koca yıl geçti. Türkiye uyum üstüne uyum yasaları ile, illa Avrupalı olacağım ısrarında. ABD yokuşunda her milli varlığını, her manevi değerini kolayca harcıyor, yok ediyor. Son uyum yasalarıyla Türkiye’nin durumu, uçurumdan düşüş halini almıştır.

 1838 İngiliz-Osmanlı Serbest Ticaret Anlaşması ile 1867 Yabancılara Toprak Edindirme Yasası arasında 29 yıl vardır. 1995 Gümrük Birliği Anlaşması ile, 2003 Yabancılara Toprak Edindirme Yasası arasında sadece 8 yıl vardır.

 Son aylarda yabancılar ve özellikle de Yunanlılar Ege ve Marmara bölgelerimizdeki tarım tesislerine büyük ilgi duymaktalar. Geçen ay Yunanistan’ın en büyük salça üretim sanayicisi olan Nomikas ailesi, Türkiye’nin en büyük salça ve donmuş gıda üreticilerinden olan ve yurda yayılmış dört büyük tesisi olan Merko gıdanın % 20’sini satın aldı. Çanakkale Yenice Kazası Beklen Köyü’nde Güre gıda tesisleri Yunanistan’dan Nikolas Constantipulos’un Kozak Firmasına kiralandı. Manisa Alaşehir ilçesi Killik beldesinde kurulu olan Yunanlılara ait Omega Ltd. Şti. Türkiye’nin ne büyük salamura yaprak tesisidir. Çanakkale’nin Çan kazasında Yunanistanlı Pel Helas sebze işleme tesisi satın aldı. Ne dikkat çekicidir ki, Yunanlılarca alınan bütün tesisler Batı Anadolu bölgemizde! ve ne yazık ki bu örnekler önümüzdeki günlerde artacak gibi!

 Sonuç olarak, Osmanlı’nın son dönemindeki duruma düşmemek için, Osmanlıyı sokan yılana, yani batıya, aynı fırsatı bir daha vermeyelim. Bu cennet vatana sahip olalım.

 Başına taktığı şapkasına, arabasındaki bayrağına, gömleğine ve en önemlisi de kafasındaki mensubiyet duygusuna “ben Avrupalıyım” diye yazıp, ortalarda gezen kişiliksizler, bu olanlardan ve ilerde olacaklardan hiç şikayetçi olmayacaklardır. Çünkü ruhları ve beyinleri, top ve pop ile uyuşmuş, köleliğe özenmeyi çağdaşlık sananlar için başlarına geçirilen çuvalların da, diğer bütün olumsuz gelişmelerin de, milliyetçi bakış açısından değerlendirilmesi beklenemez.

 Neyse ki, bu gibilerin sayısı toplumda çok ama çok azdır. Diğer tarafta da milli değerlere bağlı, Türk kültür dairesinden dışarı çıkmamış milyonlarca genç, Türk milletinin yılmaz bekçileri vardır. Onlar azimleri ve inançları yıkılmaz, kırılmaz, geçilmez ve tükenmez kahraman vatan evlatlarıdır. Onlar Türk tarihinin mirasçılarıdır. Onlar Türk devletinin teminatıdır. Yeter ki onlara doğrudan ulaşalım, aydınlatalım, gerçekleri okumalarını, bilmelerini sağlayalım. Türk milletini bilgilendirmek, kendini Türk milliyetçisi kabul edenlerin birinci görevidir. Görevi veren Türk tarihidir. Görevi yapacaklar da Türklerdir. Muhtaç olunan kudret de Atatürk’ün dediği gibi asil kanında mevcuttur.(20)




          Kaynakça

 1)       Hanri Benazus, Bir Millet Böyle Kurtuldu, s.89.

 2)       Prof.Dr. Sezgin Kızılçelik, Atatürk’ü Doğru Anlamak, s.135.

 3)       Metin Aydoğan, Avrupa Birliği’nin Neresindeyiz?, s.336 ve devamı. 

4)       Prof.Dr. Sezgin Kızılçelik,     adıgeçen eser, s.264.

 5)       Prof.Dr. Yakup Kepenek, Lozan ı Anlamak, Cumhuriyet gazetesi, 21.7.2003.

 6)       Metin Aydoğan, adı geçen eser, s.366.

 7)       Prof. Dr. Cihan Dura, Avrupa’nın Öteki Yüzü, Ağustos 2003 tarihli Yeniden Müdafaa-i Hukuk Dergisi.

 8)       Prof. Dr. Çetin Yetkin, Iktidara Karşı Türk Direniş ve Devrimleri, 3. cilt, 5.1012.

 9)       Prof.Dr. Toktamış Ateş, Cumhuriyet gazetesi, 27.4.2000.

 10)     Mahmut Yılbaş, Müdafaa-i Hukuk Makaleleri, s.105.

 11)     Özdemir İnce, Demek Sevr Paranoyasıl, Hürriyet gazetesi, 2.9.2003. 

 12)     Hasan Pulur, Onlar Sevr i Unutuyorlar mı?, Milliyet gazetesi, 28.8.2003. 

 13)     Kıvanç Değirmenli, Patriğin Duasını Anlamadan Amin  Diyen Mahcup Kadrolar, Star gazetesi, 1.11.2003.

 14)     Metin Aydoğan, Türkiye’yi Bekleyen Tehlikeler-Bitmeyen Oyun, s.174. 

 15)     Metin Aydoğan, adıgeçen eser, s.84 ve devamı.

16)     Vural Savaş, Atatürk’ün Kemiklerini Sızlatan Parti CHP, s.182.

 17)     Murat Çelik, Kızılcahamam’dan Erbil’e Bakış..., Star gazetesi, 14.2.2003. 

 18)     Kemal Yavuz, Stratejik Müttefikimiz, Akşam gazetesi, 25.6.2003.

 19)     Yeniçağ gazetesi, 12.12.2003.

 20)     Turgay Tüfekçioğlu, Osmanlıyı yıkan yılana bir daha fırsat vermeyelim: Yabancılar toprak ediniyor, Orkun Dergisi, Eylül 2003.


 http://mudafaai-hukuk.com.tr/arsiv/ocak04_04.htm



..