1 MART TEZKERESİNİN ÖNEMİ

1 MART TEZKERESİNİN ÖNEMİ

1 Mart Tezkeresinin Önemi

24/02/2016


YAZAR: Osman N. ARARAT


KATEGORİ: Makale
Suriye’de Son Dönemde yaşanan önemli gelişmeler  

01 Mart 2003 Tezkeresini yeniden gündeme getirdi. 01 Mart Tezkeresinin yankıları devam etmekte ve ‘‘Tezkere geçmeli miydi? geç­memeli miydi?’’ 
tartışması bugün bile  hâlâ yapılmaktadır.

Açık kaynaklara yansıyan haberlere göre, önceki hafta Latin Amerika gezisi dönüşünde gazetecilerin soruları cevaplayan Cumhurbaşkanı Erdoğan,  
1 Mart Tezkere döneminde yaşananları hatırlatarak “ 
Ben 1 Mart Tezkeresinin yanındaydım. 
1 Mart Tezkeresinde Türkiye Irak’ta olsaydı, Irak’ın durumu böyle olmazdı. Çıkacak netice Türkiye’yi masaya getirecekti” diye konuştu. Türkiye’nin ABD 
öncülüğündeki koalisyon güçleriyle birlikte kuzeyden Irak’a girmesini öngören 1 Mart tezkeresinin Meclis’te reddedilmesiyle büyük hata yapıldığını vurguladı. 
“1 Mart tezkeresi geçseydi ve Türkiye Irak’ta olsaydı, Irak böyle olmazdı” yorumunu yaptıktan sonra, “Irak’ta düşülen hataya Suriye’de düşmek istemiyorum”  diyerek önemli bir mesaj verdi.

Şimdi 2003 yılına dönerek, anılan yıllarda Irak’taki gelişmeleri hafızamızda tazeleyelim.

ABD’nin Irak’ı İşgali

 Dönemin AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, 9 Mart 2003 tarihinde yapılan Siirt milletvekili yenileme seçimi ile parlamen­toya girmesinden sonra, 
AKP Kayseri Milletvekili Abdullah Gül başkanlığındaki 58. Cumhuriyet Hükümeti, 11 Mart’ta istifa etti. Erdoğan baş­kanlığındaki 59. Cumhuriyet Hükümeti 
(2. AKP Hükümeti) de 14 Mart 2003’te kuruldu.

Recep Tayyip Erdoğan başkanlığındaki yeni hükümet henüz daha kurulmadan ve güvenoyu alarak işe başlamadan çok önce, Irak krizi patlak vermiş ve 
1 Mart tezkeresi reddedilmişti. Daha sonra uzun süre tartışma konusu olan 1 Mart tezkeresinin reddi konusu, bu konusu krizi kucağında bulan yeni hükümeti 
bir hayli meşgul etmişti.

Kriz, ilgili tarafların inatçı tutumu yüzünden aşılamamış, sonuçta ABD koalisyon ortakları ile birlikte 3 Mart 2003 ta­rihinde Irak’a karşı saldırıya geçmişti. 
ABD’nin saldırı gerekçesi, Irak’ın elindeki kimyasal silahlar, 11 Eylül 2001 olayının intika­mının alınması ve Saddam Hüseyin’i devirerek Irak’a sözde 
demokrasinin getirilmek istenmesiydi. ABD, tüm dünyanın ‘demokrasi şampiyonu’ olarak sözde de­mokrasi ihraç edeceği vaadiyle ve ellerinde mevcut 
kimyasal silah aldatmacasıyla Irak’a savaş açtı.

3 Mart 2003 günü başlayan II. Körfez savaşı yapılan tahmin­lerin aksine kısa sürdü. Harekâttan önce Saddam ve yönetimi­nin ABD’ye verdikleri gözdağı 
ve bu yöndeki sözleri boş çıktı. 20 Mart 2003 tarihi itibariyle Bağdat düştü, Saddam kaçtı. Öteden beri toprak bütünlüğünden yana olduğumuz Irak, kuzeyde Kürt­ler, ortada Sünniler, güneyde Şiiler olmak üzere fiili olarak üçe bölündü. Binlerce müslüman arap kadınının namusu zedelendi, yüzbinlerce insan öldü, iki milyon çocuk yetim ve öksüz kaldı.

Bizim açımızdan ise, artık ABD’nin kontrolü altında giren ve bizi doğrudan ilgilendiren Kuzey Irak topraklarında, öteden beri varlığını sürdüren -Kandil dahil- terör yuvaları pekiştirildi, terör kamplarına iyice yerleşildi, bölgede meydana gelen istikrarsız or­tamdan yararlanan PKK yeniden palazlandı. Ortaya çıkan boşlu­ğu iyi değerlendirerek ve bunu fırsat bilerek ABD’nin gözetimi ve himayesinde yeniden derlenip toparlanmaya başladı.

Nitekim 2003 yılının ikinci yarısına gelindiğinde, terör ve şid­detin kaldığı yerden olanca hızıyla yeniden başlayacağı yönünde emareler görülmeye başlandı. Bir süredir bölgede duran kanın ye­niden akmaya başlayacağının sinyalleri bölücü örgüt tarafından verilmeye başlandı.

01 Mart Tezkeresi ve Yankıları

ABD’nin Irak’ı işgalinin bizi yakından ilgilendiren önemli si­yasi meselesi 1 Mart Tezkeresi  olayı olmuştur. 1 Mart 2003 tarihinde, Türkiye Büyük Millet Meclisi tarihi günlerinden biri­ni yaşıyordu. Hükümet tarafından Türk Askerinin Kuzey Irak’a gönderilmesi için hazırlanan tezkere ile Irak’a girilecekti. ABD’nin plânı belliydi. ABD liderliğindeki koalisyon güçleri de Türk topraklarını kullanarak kuzeyden Irak’a girecek, güneyden de Basra Körfezi ve Kuveyt toprakları kullanılarak, Irak çift taraflı bir kuşatmaya maruz bırakılacak, sıkışan Saddam direnemeye­cek ve işi çabucak bitirilebilecekti. Tüm hazırlıklarını buna göre yapmışlardı.

Bilindiği üzere, ABD Irak’a yapacağı harekât için daha önce o dönemde Abdullah Gül’ün başkanlığındaki hükümet ile anlaşmaya varıl­mış, ABD ordu birliklerinin konuşlanacağı yerler ile liman ve hava alanlarındaki hazırlıklar yapılmış, hatta araziler bile kira­lanmıştı.

Mart 2003 ayına gelindiğinde, Meclis’te iki parti vardı; AKP’nin sandalye sayısı 361, CHP’ninki 178’di.

Oylamaya 533 milletvekili katıldı. 264 kabul oyuna karşılık, 250 ret oyu çıktı. Anayasa’nın 96. Maddesinde öngörülen 268 salt çoğunluk sağlanamadığı için tezkere dört oy farkla reddedildi.

Savaş gemilerini İskenderun Limanı’nda tezkerenin geçmesi için bekleten ABD büyük bir hâyâl kırıklığı yaşadı. Bu hâyâl kı­rıklığını, Türkiye defterinin bir köşesine—sonradan acısını çıkart­mak üzere—not etti. Bu sonuç yapılan oylamada 95-100 civarında fire ver­diği tahmin edilen çoğunluktaki ve tek başına iktidardaki AKP’de de şaşkınlığa sebep oldu.

1 Mart tezkeresinin reddedilerek meclisten geçmemesi ülke­de büyük yankılar uyandırdı. Kamuoyu ikiye bölündü, ekran­larda ve gazete köşelerinde gelir-gider, kayıp-kazanç tabloları hazırlandı.

Türkiye ABD’yi ‘Yarı Yolda Bıraktı’

Koalisyon güçlerine Türk topraklarını, Türk askerine de Irak’ın kapısını açacak tezkerenin reddedilmesi, okyanus ötesin­de adeta deprem etkisi yarattı.

Dönemin ABD Başkanı George W. Bush, 1 Mart tezkeresinin TBMM’de reddedilmesine kadar uzanan süreci ve o dönemde ya­şananlara ilişkin düşüncelerini yıllar sonra yazdığı “Decision Po­ints’’ adlı kitabında şöyle anlatacaktı:

‘’Türklere, topraklarını kullanmamıza izin vermesi için aylardır baskı yapıyorduk, böylece 4’üncü Piyade Tümeni’nden 15 bin as­keri kuzeyden Irak’a sokabilecektik. Ekonomik ve askeri yardım­da bulunma, Türkiye’ye Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) kilit programlarına erişim sağlaması için yardım etme ve Türkiye’nin AB’ye katılımına güçlü desteğimizi sürdürme sözü vermiştik. Bir noktada, izni alacağız gibi görünüyordu. (Dönemin Başbakanı)  Abdullah Gül’ün kabinesi, talebimizi onaylamıştı. Ancak TBMM 1 Mart’ta tezkereye ilişkin nihai oylamayı yaptığında, tezkere az farkla kabul edilmedi. Hâyâl  kırıklığına ve hüsrana uğramış­tım. Şimdiye kadar yaptığımız en önemli taleplerimizden birinde, NATO müttefikimiz Türkiye, Amerika’yı yarı yolda bırakmıştır.’’

Şaşkınlığa uğrayan sadece Bush değildi. Dönemin ABD Sa­vunma Bakanı Donald Rumsfeld de “Bilinen ve Bilinmeyen’’ isimli kitabında 1 Mart tezkeresinin reddedilmesiyle ilgili şunları ya­zacaktı:

‘’Amerikan yönetimi emindi. Ancak TBMM, jilet farkıyla ABD’nin geçiş talebini onaylamamıştı. Bölgedeki kilit bir NATO müttefikin­den destek alınamaması, operasyonel açıdan ciddi terslik olma­sının yanında, siyasi bir utançtı.’’

 1 Mart Tezkeresinin reddedilmesi, Türkiye’de de uzun süre tartışıldı. Tezkerenin reddedilmesi savaş karşıtlarını memnun ederken, bir kesim ise Türkiye’nin tarihi bir fırsatı kaçırdığını sa­vunuyordu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan ise, aradan 13 yıl geçtikten sonra konuyla ilgili önceki hafta gazetecilerin konuyla ilgili sorusuna karşılık şu açıklamayı yaptı.

“Ben 1 Mart tezkeresinin yanındaydım. Karşı olanlar bunu söylemediler. O zaman Bush benden bir ricada bulundu. Ama maalesef kendi arkadaşlarımızın yanlışıyla baş başa kaldık. 1 Mart tezkeresi geçseydi bu Türkiye’yi masaya getirecekti. Ufku görmek çok önemli. Şimdi Suriye’de de bu iş ancak bir yere kadar böyle gider. Türkiye olarak hassasiyetlerimizi korumak zorundayız. Bu hava sahası aynı zamanda NATO hava sahasıdır. Onlar da gerekli adımları atmak durumundalar. Bunlar aynı zamanda herkes için test niteliği taşıyor. Her türlü ihtimale karşı hazır durumdayız. Türk Silahlı Kuvvetleri ülkemize yönelik tehditlere karşı her türlü yetkiye sahiptir.”

1 Mart Tezkeresinin Esası

Türkiye’nin ABD öncülüğündeki koalisyon güçleriyle birlikte kuzeyden Irak’a girmesini öngören 1 Mart tezkeresinin politik-askeri önemi, her şeyden önce o tarihlerde Türk kamuoyuna iyi anlatılmamış, halk aydınlatılmamış ve yeterince bilgilendirilmemiştir.

Türk kamuoyu tarafından o dönemde öyle sanılıyordu ki, Tür­kiye ABD’nin yanında ve koalisyon ortakları ile birlikte savaşa gi­recek, Irak’ın bir bölümünü işgal edecek ve Saddam’ın devrilme­sine ortak olacak ve Irak’a demokrasinin gelmesini sağlayacaktı. Savaşın izleri bununla da kalmayacak, ABD askerleri savaş baha­nesiyle Türk topraklarını işgal edecek, bölgeye getireceği 65 bin civarındaki askeri ile Güneydoğu Anadolu’muzun belli yörelerin­de çöreklenecek, buralarda uzun yıllar kalacak ve kolay kolay bir daha da çıkmayacaktı. Halkın nezdinde böyle bir algı oluşmuştu. Hâlbuki durum bundan farklıydı. İşin doğrusu şu şekildeydi.

Türkiye her şeyden önce savaşa, fiili çatışmaya falan girmeyecekti. ABD ve koalisyon ortakları tarafında yer almayacaktı. Sadece kendi mil­li güvenliği, bekası ve kendi menfaatleri doğrultusunda Kuzey Irak’ta sınırdan itibaren, 4-5 Tugay seviyesinde, 20- 25 bin asker ile, 15-20 km. ilerleyerek—batıdan doğuya PKK kamplarını da içi­ne alacak şekilde—en doğuda İran sınırına kadar, önceden plân­lanmış belli hatta kadar ilerleyecek, bu hatta duracak ve bölgenin emniyetini alarak belli üs bölgeleri oluşturacaktı. Bu durum bize avantaj sağlayacaktı. Zaten Özel Kuvvetlerimiz oradaydı, onlar da takviye edilecekti. Sınır boyunca, özellikle geçişe müsait alanlar­da güvenli bölgeler tesis edilecek ve uzunca bir süre orada ka­lınacaktı. Böylece, hem geçişler kontrol altında olacak, hem de PKK Terör Örgütünün bölgedeki etkinliği önemli ölçüde kırıla­caktı.

Her ne kadar 1 Mart tezkeresinin reddiyle ABD askerlerinin Türk toprakları üzerinden Irak’a girmeleri ve Güneydoğu Anado­lu’da üslenmeleri engellenmiş ise de, bu kez de, ABD ve koalisyon askerleri Türk hava sahasını ve Adana’da konuşlu İncirlik hava üssünü serbestçe kullandılar. Çünkü oylanan tezkerenin içeriğinde Türk hava sahasının kullanılması ile ilgili tahdit edici bir madde yoktu. Söz konusu üsten havalanan uçaklar kuzeyden Irak’ın yoğun hava bombardımanına iştirak ediyorlardı.

Esasen tezkerenin reddi bir işe yaramamıştır. Yine yabancı kuvvetler bu kez hava sahamızı kullanarak icra ettikleri harekâta istedikleri desteği rahatlıkla sağlamışlardır. Tezkereye karşı çı­kanların, İncirlik Üssünü ve özellikle I. Körfez Savaşından sonra bölgeye tarafımızdan davet edilen Çekiç Gücün varlığını nasıl iç­lerine sindirdikleri ve hazmettikleri de ayrıca merak ve tartışma konusudur.

Bunun yanında, tezkereye karşı çıkanların gözden kaçırdıkla­rı bir nokta daha var. Tezkerenin reddedilmesi durumunda Tür­kiye’nin bölgede izleyeceği politik ve askeri durum değerlendi­rilmesi yapılmamış, böyle bir durum karşısında bölgedeki yeni muhatabımız ABD’ye karşı izlenecek politik ve askeri tedbir ve öngörüler ortaya konulmamıştır. Tezkerenin geçmemesi görü­şünde olanlar tarafından, sadece tezkerenin reddedilmesi gerek­tiği yönünde kuru fikirler ortaya atılmış ve savunulmuştur.

01 Mart tezkeresinin Kabul veya Reddi arasındaki fark

Tezkerenin geçmesi durumunda Türkiye’nin izleyeceği yol, alacağı tedbirler askeri ve siyasi olarak önceden ayrıntılı bir bi­çimde plânlanmıştır. Ancak aksi durumda, yani tezkerenin geç­memesi durumunda, Türkiye’nin izleyeceği politika ve alacağı askeri tedbirler belirsizdir ve böyle bir plânlama yapılmamıştır. Bu yapılmadığı için 1 Mart tezkeresinin reddedilmesi Türkiye’ye pahalıya mal olmuştur. Bir başka ifadeyle bu işin faturası ağır olmuştur. Bu faturanın neden olduğu olayları şöyle sıralamak mümkündür.

Tezkerenin TBMM’den geçmemesi, Kuzey Irak’ta belli bir hatta kadar ilerlemesi plânlanan ve en üst düzey alarm seviyesin­de hazırlık yaparak Kuzey Irak sınır hattında günlerce bekleyen birliklerimizde hâyâl kırıklığının yaşanmasına neden olmuştur. Bu durum, İç Güvenlik Bölgesinde ki birliklerin moral ve motivasyonlarını olumsuz yönde etkilemiştir.
PKK Terör Örgütü mevcut durumdan geniş ölçüde lehine olacak şekilde yararlanmış, bölgedeki boşluktan istifade ile böl­gede cirit atmaya başlamış, silah sayısını önemli ölçüde artırmış, tam da istedikleri ortama sahip olmaları morallerinin yükselme­sine neden olmuş, yeniden derlenip toparlanarak 1999’da terö­rist başının yakalanmasıyla bölgede kısmen sağlanan sükûnetli ortam bozularak yeniden çatışma ortamına geçilmiştir. Hâlbuki Türk askeri Kuzey Irak’ta olsaydı, daha önceki yıllarda defalar­ca girip-çıktığı ve avucunun içi gibi bildiği bölge PKK’ya teslim edilmezdi.
ABD’nin PKK’ya bilinen sempatik tutumu daha da artmış, öyle ki yaptıkları silah yardımı yanında, Kuzey Irak’a gönderdik­leri bazı elemanları sayesinde PKK’ya eğitim desteği verdikleri bile tespit edilmiştir. Böylelikle, bölgede terör, şiddet ve çatışma ortamı yeniden başlamış, PKK bu kez yoğun olarak uzaktan kumanda ile patlat­tıkları mayınlar sayesinde kendini göstermiş, çok sayıda cana mal olan mayın ve bombalama eylemleri ile birlikte, güvenlik güçleri terörle mücadeleye sil baştan yeniden başlamışlardır.
Saddam Hüseyin rejiminin yıkılmasıyla birlikte Erbil’de, Süleymaniye’de ve bölgenin daha birçok yerinde yapılan sevinç gösterileri ve nümayişler esnasında ne yazık ki Türk Bayrağı da ya­kılmıştır. Türkiye’ye karşı kin ve nefret tohumları yeniden yeşer­tilerek etrafa zehir saçılmaya devam edilmiş ve bölücülük had safhaya ulaşmıştır.
Daha önce Türk Askeri karşısında el-pençe divan duran Mesut Barzani ve ona bağlı unsurlar, ABD’den cesaret alarak bu sefer Türkiye’ye kafa tutmaya ve küstahça açıkla­malar yapmaya başlamış, ‘‘Türkiye Kerkük’e karışırsa, biz de Di­yarbakır’a karışırız’’ deme cesaretini göstermiş ve bu durum ABD askerlerinin Irak’tan çekilmesine kadar devam etmiştir.Bu arada yine bilindiği gibi 4 Temmuz 2003 tarihinde Süleymaniye’de me­şum bir olay yaşanmıştır. Bu bölgede konuşlandırılmış Özel Kuv­vetlerimizin üs olarak kullandıkları binaya ABD askerleri tarafın­dan Barzani’nin peşmergeleri ile işbirliği ve koordinasyon içinde baskın düzenlenmiş, 11 askerimizin kafasına çuval geçirilerek 60 saate yakın bir süre esir alınmıştır. Bu durum, kamuoyunda geniş yankı uyandırmış, sırf 1 Mart tezkeresinin reddedilmesi nedeniyle ABD askerleri tarafından yapılan bir nevi intikam alma ve cezalandırma şeklinde algılar oluşmasına neden olmuştur. Ne yazık ki, Türkiye bu durumun yarattığı ezikliğe askeri ve siyasi olarak istenilen ve gereken biçimde cevap verememiştir.

Bölgede bulunan Türkmenler tecavüz ve saldırılara maruz kalmış, binlerce Türkmen hunharca şehit edilmiştir. Irak’ın işga­linin ardından 10 Nisan 2003 tarihinde Kerkük, 11 Nisan 2003 tarihinde de Musul’da tapu kayıtlarının tutulduğu devlet dairele­rinin peşmergelerce basılarak büyük ölçüde Türkmenlere ait olan kayıtların tamamı yakılmıştır.
II. Körfez savaşından sonra 2004 yılından itibaren Kuzey Irak’taki boşluktan yararlanan PKK eylemlerini artırarak bugünlere gelinmiştir
ABD’nin Irak’ı işgali Türk ekonomisine olumsuz yönde yansımış, terörle sürdürülen mücadele maliyetinin iki kat artmasına neden olmuştur.

Pek tabiidir ki, 01 Mart tezkeresinin reddinin olumsuz sonuçları bunlarla sınırlı kal­mamıştır. Yukarda sıralanan olumsuzluklar sadece bilinen ve ba­riz olumsuzluklardır. Bunun yanında, kamuoyunca bilinmeyen siyasi ve askeri daha birçok durum Türkiye’nin aleyhine olarak gelişme göster­miştir.

Peki, Şayet tezkere geçip Türk askeri Kuzey Irak’a girseydi ne olurdu?

Her şeyden önce yukarda sıralanan olumsuzlukların hiçbiri yaşanmazdı. Terör, şiddet ve çatışma ortamı kesinlikle 2004 yılın­dan itibaren giderek tırmanan bir özellik gösteremez, hâlihazır ulaştığı seviyeye gelemezdi.
Türkiye kendi güvenliği ve bekası ile ilgili konularda daha etkili tedbirler alırdı. Kuzey Irak’ta bulunan terör yuvaları ve kamplar kontrolümüz altında bulunacağından teröristlerin ser­bestçe bölgede dolaşmaları engellenir ve PKK yeniden palazla­namazdı.
Türkiye’nin Orta Doğu’daki hâkimiyeti artar, bölge ülkeleri üzerinde müteakiben uygulayacağı politikaların belirlenmesinde etkin rol üstlenir ve söz sahibi olurdu.
Barzani ve peşmergeler, Türkiye’ye karşı bu derecede has­mane tutum gösteremez, politika izleyemez ve küstahça açıkla­malarda bulunamazdı. Bölgedeki Türkmen nüfusa vaki saldırı ve tecavüzlere mani olunurdu.
ABD askerleri sanılan ve iddia edilenlerin aksine Türkiye sınır­ları içerisinde uzun yıllar kalamazdı. Zaten Güneydoğu’da üs­lenmelerinin asıl nedeni harekâtın kuzeyden lojistik desteğini sağlamaktı. Bu maksatla Silopi, Cizre, Nusaybin ve Kızıltepe böl­gelerinde tesis edecekleri lojistik üsler geçiciydi. Harekât amacına ulaştığında çekileceklerdi.
En önemlisi de, Süleymaniye’de yaşanan ve Türk toplumunu derinden yaralayan çuval olayı yaşanmazdı.


1 Mart Tezkeresi sürecinde Abdullah Gül’ün başkanlığındaki 1. AKP hükümeti tarafından yapılan en büyük hata, henüz tezke­renin akıbetinin ne olacağı belli olmadan, ABD ile yapılan anlaş­malar ve tezkerenin geçeceği yönünde verilen ümitlerdir.

Hâlbuki hükümet tarafından söz konusu tezkerenin reddedil­mesi ihtimalinin de olabileceği göz önünde bulundurularak, bu konuda ihtiyatlı bir siyasi irade ortaya konulmalıydı. ABD ordu birliklerinin temsilcileri tezkere geçmeden Türkiye’ye davet edilme­meli, İskenderun körfezinde günlerce bekletilmemeli,  konuşlanacağı yerler ile liman ve hava alanlarındaki hazır­lıklara ve arazilerin kiralanmasına izin verilmemeliydi.

Tezkere sürecinde, ABD’ye karşı bu konuda istikrarlı bir irade gösterilseydi, iki ülke arasındaki ilişkilerde derin çatlaklar mey­dana gelmezdi.

Tüm bunlar gösteriyor ki, sadece dört oyla reddedilen tezke­renin Türk siyasi, askeri ve diplomasi hayatında önemi büyük­tür. Türkiye o tarihte tarihi bir fırsattan daha yararlanamamıştır. Mecliste yeterli çoğunluğa sahip iktidar partisi içerisinde tezke­reye verilen ret oylarının tamamı Güneydoğu Anadolu milletve­killerinden gelmiştir. Neden böyle olmuştur? Cevabı çok basittir. Şayet tezkere geçseydi PKK’nın bölgedeki etkinliği azalacak, yok olacak, PKK belki de silinip gidecekti.

Diğer taraftan, Silahlı Kuvvetlerin tezkere karşısındaki tutu­mu da çok eleştiri görmüş, günlerce konuşulmuş ve tartışılmıştır. ABD’nin güvenlikten sorumlu yetkili makamları, tezkerenin geç­memesinin baş sorumlusu olarak Silahlı Kuvvetleri göstermişler, sorumluluğu bu kuruma yüklemişlerdir. Tezkerenin acı faturası adeta Silahlı Kuvvetlere kesilmiştir.

Sonuç

Türkiye gerek I. ve gerekse II. Körfez Savaşın­dan sonra, bölgede doğru politikalar üretip yürütemediğinden her iki savaşın sonunda kendi beka ve milli güvenliği bakımından zararlı çıkmıştır.

Birinci Körfez savaşı sonunda o tarihte işbaşında bulunan Turgut Özal hükümeti zamanında ABD talebi uygun karşılandı ve Çekiç Güç Türkiye’ye davet edildi. Böylece Kuzey Irak’ta bir Kürt Bölgesi oluşumu gerçekleştirildi. 36. paralelin kuzeyi Kürtler için güvenli bir bölge olarak ilân edildi. O zamana kadar dağlarda yaşayan Barzani ve peşmergeleri bu fırsattan istifade ederek Ku­zey Irak’ta devlet olma istidadı göstermeye başladı. Yani ABD’nin teşvik ve desteği ile bölgede bir Kürt devletinin kurmanın temelleri ilk kez I. Körfez Savaşı sonunda atıldı.

İkinci Körfez Savaşı esnasında ise 1 Mart tezkeresi reddedi­lerek bu kez Kuzey Irak bölgesinin Türkiye’ye yakın bölümü tamamen bölücü örgütün kont­rol ve denetimine terk edildi. Terör ve şiddete davetiye çıkarıldı. Tezkerenin reddi PKK tarafından çok güzel kullanıldı ve istismar edildi. Örgüt buradan aldığı güç ve cesaret ile 2004 yılından iti­baren  kanlı eylemlerine yeniden başladı.

Türkiye, stratejik seviyede Irak ve Kuzeyi ile ilgili atması ge­reken doğru adımları ters istikamette attı. Bir yandan yıllarca “Irak’ın toprak bütünlüğünden yanayız’’ dedi, öte taraftan kendi iradesi ile Çekiç Gücü ülkesine yerleştirerek Irak’ın bölünmesine ve Kuzey Irak’ta Kürt Devletinin oluşumuna davetiye çıkardı. II. Körfez savaşı sırasında da 1 Mart tezkeresini reddederek kendi milli menfaatlerini tehlikeye atacak ve zarar görecek şekilde uy­gulamalarda bulundu.

   Şimdi Türkiye yukarda açıklanan ve 13 sene önce Irak’ta yaşanan olay ve gelişmelerden ders çıkararak, Kuzey Irak gibi bir ‘’Kuzey Suriye’’ oluşturulmasına seyirci kalmamalı, engel olmalı ve izin vermemelidir. Önümüzde yakın vadede Türkiye’nin güvenliği,  bekası  ve toprak bütünlüğü için askeri seçenek de dahil her türlü önlemi alınmalıdır.

http://ankaenstitusu.com/1-mart-tezkeresinin-onemi/

***

1 Mart 2003 IRAK Tezkeresi İntikamı Baykalmı., SORUNLU ORTAKLIK.., BÖLÜM 20

1 Mart 2003 IRAK Tezkeresi İntikamı Baykalmı., SORUNLU ORTAKLIK.., BÖLÜM 20

1 MART TEZKERESİ - IRAK İŞGAL PLANI VE TÜRKİYENİN GELECEGİ.

Doğu Akdeniz. Savunma İşbirliği

Obama ziyaretinin ardından Washington başlamalıdır. Ankara ile gelecekte kullanılmak üzere geniş bir stratejik diyalog Türk üsleri, özellikle İncirlik. Türkiye'nin büyüyen ilgi alanları göz önüne alındığında ve Orta Doğu’da gittikçe daha aktif olan politika, Ankara’dır.
Sonuç: ABD-Türkiye İlişkilerinin Yeniden Canlandırılması 125 Amerika Birleşik Devletleri'nin Türkçe kullanmasına izin vermek konusunda son derece  hassas olmak Üsler, Özellikle İncirlik, Orta Doğu riskleri için. Birleşmiş Devletler bu nedenle otomatik olarak Türkçe kullanacaklarını düşünemezler.
böyle bir kullanım kabul edilmedikçe Orta Doğu koşullarında üsler Türkiye'nin doğrudan ulusal çıkarları olmak.
Amerika Birleşik Devletleri kendi kurallarını ve yönetmeliklerini gözden geçirmelidir

Akımın bazılarının olup olmadığını görmek için teknoloji transferi ile ilgili ABD ulusalını tehlikeye atmadan kısıtlamalar hafifletilebilirdi güvenlik çıkarları. Bu kısıtlamalar temel faktörlerden biri olmuştur Türkiye'ye yapılan ticari askeri satışlardaki keskin düşüşten sorumlu son yıllarda. Bu kısıtlamalarla artan Türk hayal kırıklığı Türkiye’yi İsrail gibi diğer silah satıcılarına yöneltme çağrısı yaptı
Güney Kore ve İtalya, bu tür sıkı kısıtlamalar getirmez silah ve askeri teçhizat satışı. Balistik füze savunması için önemli bir alan olabilir gelecekteki ABD-Türk savunma işbirliği. Büyümenin ışığında İran tarafından nükleer silahların satın alınmasıyla ortaya çıkan tehdit, Amerika Birleşik Devletleri, iki taraflı olarak füze savunma seçeneklerini keşfetmeli ve Türk topraklarının korunmasını sağlamak için NATO aracılığıyla başlatılan balistik füzelerden kaynaklanan artan tehdide karşı Orta Doğu.

Demokratikleşme ve Yerli Reform

ABD, Türkiye'yi süreci yeniden canlandırmaya teşvik etmeli demokratikleşme ve iç reform. Her ne kadar Erdoğan Hükümet ilk birkaç yıl boyunca reformcu bir gündemi takip etti, Demokratikleşme ve iç reform süreci gözle görülür biçimde yavaşladı 2005'ten beri ve yeni bir ivme gerekiyor. Bu reformlar gerekli değil sadece Türkiye’nin AB üyeliğine yeni bir çekiş sağlamak için - onlar da
kendi başlarına önemli.

Amerika Birleşik Devletleri dini büyümeye aşırı tepki göstermemeli Türkiye'de bilinç. Türk İslami daha ılımlı ve Ortadoğu’nun başka yerlerinde İslam’dan çoğulcu. Türkiye'nin uzun tarihi İslam ve Batı etkilerini kaynaşmaya çalışmanın tarihleri Geç Osmanlı dönemi. Bu tarih Türkiye'yi diğerlerinden ayıran Ortadoğu'daki Müslüman ülkeler, Türkiye, keskin ayrılıklardan, kırılmalardan ve şiddetten  kaçınabilecek tir. Politik Modernleşme sürecini karakterize eden Orta Doğu.

Bu adımlar ABD-Türkiye ilişkilerinde tüm zorlukları çözmeyecek. Bazı konulardaki farklılıklar ortaya çıkacaktır. Ancak, alınan birlikte, bu adımlar 
ABD-Türkiye güvenlik sektörünü yeniden canlandırmaya ve geriye kalan farklılıklara çok daha fazla katkıda bulunacak. çözülmesi daha kolay.

KAYNAKÇA.:

Akyol, Mustafa, “Yükselişte Kürt Milliyetçiliği, Ballot Önerileri”, Hürriyet Daily News and Economic Review (İstanbul), 31 Mayıs 2009.
“Angela Merkel ve Recep Tayyip Erdoğan, 14 Aralık 2008'de Le Monde (Paris), Paris’te yer alan“ Turcs d’Allemagne ”dır.
“Angeschlagenes Image der türkischen Armee,” Neue Zürcher Zeitung, 17 Ekim 2008.
Aras, Bülent, “Suriye ile İsrail Arasındaki Türkiye: Türkiye’nin Yükselen Yumuşak Gücü” SETA Politika Özeti, Sayı 15, Mayıs 2008.
———, “Türk Dış Politikasında Davutoğlu Dönemi”, SETA Politika Özeti, Sayı 32, Mayıs 2009.
Aras, Bülent ve Fatih Özbay, “Türk-Ermeni İlişkileri: Futbol Diplomasisi Çalışacak mı?” SETA Politika Bildirisi, No: 24, Eylül 2008.
“Ermeniler ve Türkler Soykırıma Gittiler”, Uluslararası Herald Tribune, 1 Eylül 2009.
Arslan, Zühtü, “Türkiye'nin Yeni Anayasa Teklifi”, Insight Türkiye, Vol. 9, No. 3, 2007.
Aslan, Azad ve Karim Wali, “David Phillips'le“ Türkler ve Iraklı Kürtler Arasındaki Meseleleri Karıştırmak ”Üzerine Söyleşi”, Kürdistan Küre, 31 Mayıs 2009.
Aytürk, İlker, “Krizler ve İşbirliği Arasında: Türk-İsrail İlişkilerinin Geleceği”, Insight Türkiye, Vol. 11, No. 2, 2009.
Ayvaz, Tutku, “Türk Savunma Sanayii Strides Yapıyor”, Turkish Daily News (İstanbul), 27 Aralık 2007.
Bacık, Gökhan, “Davostan Sonra Türk-İsrail İlişkileri: Türkiye'den Bir Bakış”, Insight Türkiye, Vol. 11, No. 2, 2009.
“Kürtleri Yasaklama Bir Hata Oldu”, Turkish Daily News (İstanbul), 16 Kasım 2007.
Baran, Zeyno, “Türkiye: Brink Ortaklığı” Uluslararası Güvenlik Dergisi
İlişkiler, No. 15, Güz 2008.
Barkey, Henri J., “Güçlü” Bir Devletin Mücadeleleri ”Uluslararası Dergisi
İşler, Vol. 54, No. 2, Güz 2000.
———, “Kürdistan Anlaşması”, Ulusal Faiz, Temmuz / Ağustos 2007a.
———, “Bir Cenazeden Notlar”, Amerikan Çıkarları, Temmuz / Ağustos 2007b.
———, Kürdistan Üzerine Çatışmanın Önlenmesi, Uluslararası Barış İçin Carnegie Vakfı, 2009.
Barkey, Henri J. ve Graham E. Fuller, Türkiye'nin Kürt Sorunu, Lanham, Md .: Rowman & Littlefield Publishers, 1998.
Barysch, Katinka, Steven Everts ve Heather Grabbe, Neden Avrupa Türkiye'yi kucaklamalıyız, Londra: Avrupa Reform Merkezi, 2005.
Bekdil, Burak, “Olmayan Bir Hareket” ve Ankara'da Rusofililer, ”Türk Daily News (İstanbul), 8 Haziran 2007.
Birand, Mehmet Ali, “Bush Türkiye'yi Risk Altında Kalmadı”, Türk Daily News (İstanbul), 7 Kasım 2007.
Boş, Stephen, “Azerbaycan: Rusya, Hazar Enerjisi Üzerindeki Tutkusundan Giderek Artırılıyor”, Avrasya Insight, Avrasianet.org, 30 Mart 2009.
Boro, İsmail, Die getürke Republik: Woran Almanya'daki Deutschland scheitert'deki Entegrasyon, Münih: Verlagsgruppe Random House, 2008.
Bozkurt, Göksel, “Türk Devletinde Kürt Umutları”, Turkish Daily News (İstanbul), 12 Kasım 2007.
Çağaptay, Soner, “Bir Kavşak'ta Türkiye: Ankara’nın Batı Oryantasyonunu Koruma”, Politika Odağı, No 48, Washington Yakın Doğu Politikası Enstitüsü,
          Ekim 2005
———, “Türkiye'de Laiklik ve Dış Politika: Yeni Seçimler, Sorunlu Eğilimler”, Politika Odak Sayısı, No. 67, Washington Yakın Doğu Politikası Enstitüsü, Nisan
           2007.
———, “Türkiye'nin Yerel Seçimleri: Liberal Orta Sınıf Seçmenleri AKP'yi Bırakıyor,” Politika Gösterisi, 1500, Washington Yakın Doğu Politikası Enstitüsü, 
30 Mart 2009.
Çandar, Cengiz, “Türkiye'nin Petrol İhracatı İçin Erbil'e İhtiyacı Var”, Türk Daily News (İstanbul), 19 Mart 2007a.
———, “Beyaz Saraydan Sonuçlar; PKK’nın Eleme Süreci ”, Turkish Daily News (İstanbul), 9 Kasım 2007b.
Çarkoğlu, Ali, “Türkiye'nin 2009 Yerel Seçimleri: Kazananlar ve Kaybedenler”, Insight Türkiye, Vol. 11, No. 2, 2009.
Çarkoğlu, Ali ve Binnaz Toprak, Degisen Türkiye. . . 'De Din Toplum ve Slyaset, İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı, 2006.
Cloud, David, “ABD Türkiye, Erişimi Kesiyorsa Alternatifleri Arıyor “, New York Times, 11 Ekim 2007.
“Bu konuda muhafazakâr ama rahat,” Türk Daily News (İstanbul), 20–21 Eylül 2008.
Cornell, Svante E. ve Halil Magnus Karaveli, “Bir 'Torn' Türkiye: A Laik ve Üniter Bir Gelecek mi?” İpek Yolu Kağıt, Orta Asya-Kafkasya
            Enstitü ve İpek Yolu Çalışmaları Programı, Ekim 2008.
Dagher, Sam, “Kürtler, Kara ve Petrol'e Bağış, Bağdat'a Meydan Okuyor”, New York Times, 10 Temmuz 2009.
Dağı, İhsan, “AK Parti Kapanış Durumunda Hayatta Kalıyor: Sonraki Ne Var?” SETA Politika Bildirgesi, No. 19, Ağustos 2008.
Daly, John, ABD-Türkiye İlişkileri: Stres Altında Stratejik Bir İlişki, Washington, D.C .: Jamestown Vakfı, Şubat 2008.
Demirel, Tanel, “Türkiye'de Sivil-Asker İlişkileri: Askere Yönelik Sivil Davranışın İki Deseni”, Türk Çalışmaları, Cilt. 4, No. 3, Sonbahar 2003.
Demirtaş, Serkan, “Uzatılacak Karadeniz Bölgesi”, Türk Daily News (İstanbul), 19 Eylül 2008.
———, “Türkiye-Yunanistan Bağları İçin Yeni Siyasi Rehberlik Gerekir”, Hürriyet Daily News and Economic Review (İstanbul), 18 Mayıs 2009.
           “Die Türkei-Frage spaltet Armenien”, 13 Mayıs 2009, Neue Zürcher Zeitung. Enginsoy, Ümit, “ABD'nin Intel’in PKK’daki Grev’inde ima ettiği”
            Türk Daily News (İstanbul), 3 Aralık 2007.
———, “Türk Boğazları Sözleşmesi'nde Değişiklik Yok”, Turkish Daily News (İstanbul), 28 Ağustos 2008.
Enginsoy, Ümit ve Burak Ege Bekdil, “Türkiye İran Üzerine ABD Askeri Eylemine Geri Dönmeyecek”, Savunma Haberleri, 6 Aralık 2004.
———, “Türkler ABD'nin Karadeniz Hareketine Karşı”, Savunma Haberleri, 13 Mart 2006.
———, “Türkiye Orta Doğu Tehditleriyle Yüzleşiyor”, Savunma Haberleri, 23 Nisan 2007 a.
———, “Türkiye ABD Silahlarını Artan Şekilde Kurtardı”, Savunma Haberleri, 7 Temmuz 2007b.
———, “Türk-İran Uzlaşmazlığı Endişeleri ABD”, Savunma Haberleri, 6 Ağustos 2007 c.
———, “Mücadelede, Türk Ordusu, Sivil Halkın Yerel Olarak Satın Alma Anlaşması”, Savunma Haberleri, 10 Eylül 2007d. 130 Sorunlu Ortaklık
———, “ABD’nin Türkiye’deki Anti-PKK Grevlerini Destekliyor”, Savunma Haberleri, 10 Aralık 2007 e.
———, “Ankara, Kürt Bölgeleri için Ekonomik, Diğer İyileştirmeleri Planlıyor”, Savunma Haberleri, 17 Mart 2008a.
———, “Türkiye Karadeniz Üzerindeki Haklarını Kıskançlıkla Savunuyor”, Savunma Haberleri, 29 Eylül 2008b.
———, “Türkiye Irak'tan ABD'nin Çekilmesine Yardım Etmeyi Kabul Ediyor”, Savunma Haberleri, 30 Mart 2009a.
———, “ABD, Türkiye Süper Kobra Satışında Çalışıyor”, Savunma Haberleri, 15 Haziran 2009b.
“Erdoğan Kreuzfeuer der Kritik'te,” Neue Zürcher Zeitung, 2 Kasım 2008.
“Erdoğan'ın Kölner Rede,” Frankfurter Allgemeine Zeitung, 15 Şubat 2008.
Ergin, Sedat, “Mükemmel Kriz Yeniden Ziyaret Edildi: 1 Mart 2003'ün Hikayesi
Hareket, ”Özel Görünüm, No. 13, Sonbahar 2008.
Avrupa Güvenlik Girişimi, Türkiye'de Cinsiyet ve İktidar: Feminizm, İslam ve
Türk Demokrasisinin Olgunlaşması, Berlin, 2 Haziran 2007.
Fata, Dan, “Avrupa için Yardımcı Sekreter Yardımcısı Daniel Fata'nın ifadesi
ve NATO, ABD Dışişleri Temsilciler Meclisi Üyesi ”
Insight Türkiye, Vol. 9, No. 1, 2007.
“Davos Outburst'tan Sonra Daha Az İsrailli Turistler,” Hürriyet Daily News and Economic
İnceleme (İstanbul), 14 Haziran 2009.
Flanagan, Stephen J. ve Samuel J. Brannen, Türkiye'nin Gelişen Dinamikleri: Stratejik
ABD-Türkiye İlişkileri için Seçimler, Washington, D.C .: Stratejik Merkez &
Uluslararası Çalışmalar, 2009.
“Eski En İyi Genel” “Darbe Planları”, ”Hürriyet Daily News and Economic
İnceleme (İstanbul), 22 Temmuz 2009.
Gardner, David, “İran’ın Bölünmüş Rejimi - Meşruiyetinin Maliyeti”
Financial Times (Londra), 8 Ağustos 2009.
Gordon, Philip ve Ömer Taşpınar, “Brink'te Türkiye”, Washington
Çeyrek Vol. 29, No. 3, Yaz 2006.
———, Kazanan Türkiye: Amerika, Avrupa ve Türkiye Solgunluğu Nasıl Canlandırır?
Ortaklık, Washington, D.C .: Brookings Institution Press, 2008.
Görener, Aylin S., “Türkiye ve Kuzey Irak'ın Tepecilik Kursu
[sic], ”SETA Politika Özeti, No. 17, Haziran 2008.
Görgülü, Aybars, “Türk-Amerikan Yakınlaşmasına Doğru?” İçgörü Türkiye,
Vol. 11, No. 2, 2009.
Hürriyet Daily News and Economic “Yükselen Gerilim ile İlgili Yunan FM”
İnceleme (İstanbul), 24 Haziran 2009.
Kaynakça 131
Gül, Abdullah, “Değişen Orta Doğu Ortamında Türkiye'nin Rolü”
Mediterranean Quarterly, Vol. 15, No. 1, Kış 2004.
Gülmez, Seçkin Barış, “Cumhuriyet Halk Partisi'nin AB Politikası: Bir
Türkiye'de Karşı Taraf ve Avrupa-Şüphecilik Soruşturması, ”Türk Çalışmaları,
Vol. 9, No. 3, Eylül 2008.
Hale, William, Türkiye, ABD ve Irak, Londra: SOAS, Londra Ortadoğu
Enstitü, 2007.
Harris, George S., Sorunlu İttifak: Tarihte Türk-Amerikan Sorunları
Perspektif, 1945–1971, Washington, D.C .: Amerikan Kurumsal Enstitüsü
Kamu Politikası Araştırması, 1972.
Harris Interactive, “Financial Times / Harris Anket: AB Vatandaşları Referandum İstiyor
Antlaşma, ”, Web sayfası, 18 Haziran 2007. 22 Haziran 2009 itibariyle:
http://www.harrisinteractive.com/news/allnewsbydate.asp?NewsID=1228
Heper, Metin, “Güçlü Devletin Konsolidasyonu Sorunu”
Demokrasi, ”Karşılaştırmalı Siyasal Çalışmalar, Vol. 25 Temmuz 1992.
Hermann, Rainer, Wohin geht die türkische Gesellschaft? Der Türkei'de Kulturkampf,
Münih: Deutscher Taschenbuch Verlag GmbH & Co, 2008.
Hug, Adam, ed., Avrupa'da Türkiye: Türk Üyeliğine İktisadi Durum
AB, Londra: Dış Politika Merkezi, 2008. 27 Ocak 2009 itibariyle:
http://fpc.org.uk/fsblob/991.pdf
İdiz, Semih, “PKK Herkes için Berbat Gelişmeler Sağlıyor,” Türk Daily News
(İstanbul), 15 Haziran 2007a.
———, “Erdoğan-Bush Sohbetleri: Başarılı mı Değil mi?” Türk Daily News
(İstanbul), 9 Kasım 2007b.
———, “Türk Kürt İlişkilerinde Yeni Bir Dönem” Hürriyet Daily News and Economic
İnceleme (İstanbul), 20 Mart 2009.
Uluslararası Kriz Grubu, “Almanya'da İslam ve Kimlik”, Avrupa Raporu
181, Washington, D.C .: Uluslararası Kriz Grubu, 14 Mart 2007a.
———, “Irak ve Kürtler: Kerkük Krizi'nin Çözümlenmesi”, Orta Doğu Raporu
64, Washington, D.C .: Uluslararası Kriz Grubu, 19 Nisan 2007b.
———, “Toprak Yağı: Irak ve Kürtlere Büyük Bir Pazarlık Etmek”, Orta
Doğu Raporu No. 80, Washington, D.C .: Uluslararası Kriz Grubu, Ekim
2008a.
———, “Türkiye ve Iraklı Kürtler: Çatışma veya İşbirliği”, Orta Doğu Raporu
81, Washington, D.C .: Uluslararası Kriz Grubu, 13 Kasım 2008b.
———, “Irak ve Kürtler: Tetik Hattı Boyunca Sorun”, Orta Doğu
88, Washington, D.C .: 8 Temmuz 2009a.
132 Sorunlu Ortaklık
———, “Kürt Açılımı Zihni Açıyor”, Hürriyet Daily News and Economic
İnceleme (İstanbul), 14 Ağustos 2009b.
“İran, Türkiye'ye Irak'a Giriş Yapıyor,” Türk Daily News (İstanbul), Temmuz
17, 2007.
“İsrail zeigt der Türkei ölümsüz Schulter,” Neue Zürcher Zeitung, 14 Ağustos 2009.
“İsrail Operasyonu Türkiye’de Ire’yu Çiziyor,” Probe (İstanbul), 23 Mayıs 2004.
Janabi, Nazar, “İran Tehditler ve BM Yaptırımlar Tartışması”, PolicyWatch,
1335, Washington Yakın Doğu Politikası Enstitüsü, 30 Ocak 2008.
Jenkins, Gareth, “Bağlam ve Çevresi: Türk Askeri ve Siyaseti”
Adelphi Kağıt No. 337, Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü, 2001.
———, “Süreklilik ve Değişim: Sivil-Asker İlişkilerinin Beklentileri
Türkiye, ”Uluslararası İlişkiler, Vol. 83, No. 2, 2007a.
———, “Türkiye Savunma Tedarikinde Yerelleşmeye Çalışıyor”, Eurasia Daily
Monitör, Vol. 4, No. 226, 6 Aralık 2007b.
———, “Türkiye ve Kuzey Irak: Genel Bir Bakış”, Zaman Gazetesi, Jamestown
Vakıf, Şubat 2008a.
———, “Türkiye Mermi Bites”, Avrasya Daily Monitor, Vol. 5, No. 196,
14 Ekim 2008b.
Kalın, İbrahim, “Türkiye ve Orta Doğu: İdeoloji veya Jeopolitik” Özel
Görüntüle, No. 13, Agustos 2008.
Kapsis, James E., “Çöl Fırtınadan Metal Fırtına'ya: Irak Nasıl Yıkıldı?
ABD-Türkiye İlişkileri, ”Güncel Tarih, Kasım 2005.
Karabelias, Gerassimos, “Üst Gelgiti Dikte Etmek: Sivil-Asker İlişkileri
Post-Özal Decade, 1993–2003, ”Turkish Studies, Vol. 9, No. 3, Eylül 2008.
Karakaş, Cemal, Türkiye: Devletin Siyaseti ve Siyaseti Arasındaki İslam ve Laiklik
ve Toplum, Rapor No. 78, Barış Araştırmaları Enstitüsü Frankfurt (PIRF), 2007.
Karakaya, Rabia, “AKP ve Kürt Meselesi: Ne Yanlış?” SETA
Politika Özeti, No. 14, Mayıs 2008.
Karasar, Hasan Ali, “Saakaşvili Tetikleyiciyi Çekti: Türkiye Rusya ve
Gürcistan, ”SETA Politika Özeti, No. 20, Ağustos 2008.
Kardaş, Şaban, “Türkiye Tarihinde İtiraz Edilen Bir Dönemle Karşılaşıyor”, Avrasya Günlük
Monitör, Vol. 5, No. 240, 17 Aralık 2008.
———, “Gül, Irak Ziyareti Sırasında“ Kürdistan ”diyor,” Avrasya Daily
Monitör, Vol. 6, No. 60, 30 Mart 2009a.
———, “Türk Ordusunun Şefi Siyasi Rolü Yeniden Tanımladı
Askeri, ”Eurasia Daily Monitor, Vol. 6, No. 72, 15 Nisan 2009b.
Kaynakça 133
———, “Muhalefet Gül'ün Kürt Meselesi Üzerine Uzlaşma Çağrısını Reddediyor”
Avrasya Günlük Monitör, Vol. 6, No. 96, 19 Mayıs 2009c.
Katz, Yaavov, “Türk Egzersize Katılacak Donanma”, 11 Ağustos Kudüs Sonrası,
2009.
“Kein Assimilationsdruck,” Frankfurter Allgemeine Zeitung, 13 Şubat 2008.
Kilınç, Genel Tuncer, Savaş Akademisi'nde konuşma, İstanbul, 7 Mart 2002.
Kınıklıoğlu, Suat, “Türk-Rus İlişkilerinin Anatomisi”, Insight Türkiye,
Vol. 8, No. 2, Nisan-Haziran 2006.
Kinzer, Stephen, “Türkiye Avrupa Kapısını Açmaya Yavaş Yavaş Bulur”, New York Times,
23 Şubat 1997.
Kupchinsky, Roman, “Azerbaycan ve Rusya Mürekkep Geçici Gaz Anlaşması”
Avrasya Günlük Monitör, Vol. 6, No. 62, 1 Nisan 2009.
Laçiner, Sedat, Mehmet Özcan ve İhsan Bal, Türkiye ile Avrupa Birliği:
Türkiye'nin Üyeliğinin Avrupa Birliği Üzerindeki Olası Etkileri, Ankara:
Uluslararası Stratejik Araştırma Organizasyonu, 2005.
Larrabee, F. Stephen, “Türkiye Orta Doğu'yu Yeniden Keşfediyor”, Dışişleri,
Vol. 86, No. 4, Temmuz / Ağustos 2007.
Larrabee, F. Stephen ve Ian O. Lesser, Türk Dış Politikası
Belirsizlik, Santa Monica, Kaliforniya: RAND Corporation, MR-1612-CMEPP, 2003.
22 Haziran 2009’dan itibaren:
http://www.rand.org/pubs/monograph_reports/MR1612/
Laruelle, Marlène, “Rus-Türk Uzlaşması
Avrasya: Alexander Dugin’in Türkiye’deki Ağları, ”Occasional Paper, Jamestown
Vakıf, 30 Nisan 2008.
Daha Az, Ian O., “Türkiye, Amerika Birleşik Devletleri ve Delüzyonun Jeopolitiği”
Survival, Vol. 48, No. 3, Sonbahar 2006.
———, Şüphenin Ötesi: ABD-Türk İlişkilerini Yeniden Düşünmek, Washington, D.C .:
Woodrow Wilson Merkezi, 2007.
———, “Gürcistan’dan sonra: Türkiye’nin Looming Dış Politikası İkilemleri”, Türkiye’de,
Amerika Birleşik Devletleri Alman Marshall Fonu, 26 Ağustos 2008a.
———, “Türkiye ve Transatlantik Eğilimler: Ne kadar ayırt edici?” Türkiye, Almanca
Amerika Birleşik Devletleri Marshall Fonu, 15 Eylül 2008b.
———, “Türkiye ve Küresel Ekonomik Kriz”, Türkiye, Alman Marshall
Amerika Birleşik Devletleri Fonu, 1 Aralık 2008 c.
———, “Obama'nın Ziyareti ve Sonrası: ABD'de Tarzı ve Madde Değiştirme
Türk İlişkileri, ”Türkiye’de, ABD’nin Alman Marshall Fonu, Nisan’da
14, 2009a.
134 Sorunlu Ortaklık
———, “Rusya, Avrupa, İran: ABD-Türkiye’de Üç Büyük Stratejik Konu
İlişkiler, ”Türkiye’de, 19 Haziran’da ABD’nin Alman Marshall Fonu
2009b.
Luft, Stefan, “Asimilasyon, Entegrasyon, Kimlik,” Frankfurter Allgemeine Zeitung,
15 Şubat 2008
Marcus, Aliza, Kan ve İnanç: PKK ve Kürt Bağımsızlık Mücadelesi,
New York: New York Üniversitesi Yayınları, 2007a.
———, “Türkiye’nin PKK'sı: Yükseliş, Düşüş ve Yükseliş” mi? Dünya Politikası Dergisi,
Vol. 24, No. 1, İlkbahar 2007b.
Mardin, Şerif, “Merkez-Çevre İlişkileri: Türk Siyasetinin Anahtarı?” Daedalus,
Vol. 102, No. 1, 1973.
———, “Türk İslami İstisârlığı, Dün ve Bugün: Süreklilik,
Operasyonel Kodlarda Rüptür ve Yeniden Yapılandırma, ”Journal of International
İşler, Vol. 54, No. 1, Güz 2000.
“Merkel: Almanya'da Ich bin auch Kanzlerin der Turken,” Frankfurter
Allgemeine Zeitung, 12 Şubat 2008.
Mufson, Steven, “Kürt Bakanları Woo ABD Petrol Firmaları”, Washington Post,
28 Kasım 2007.
Murinson, Alexander, “Azerbaycan-Türkiye-İsrail İlişkileri: Enerji Faktörü”
Uluslararası İlişkiler Orta Doğu İncelemesi, Vol. 12, No. 3, Eylül 2008.
“AB Boru Hattında Nabucco Projesi Yok” Hürriyet Daily News and Economic Review
(İstanbul), 18 Mart 2009.
Narlı, Nilüfer, “Türkiye'de Sivil-Asker İlişkileri”, Türk Çalışmaları, Vol. 1, 1 numara,
2000 baharı.
Neumann, Iver B., Ötekinin Kullanımları: Avrupa Kimlik Oluşumunda “Doğu”,
Minneapolis: Minnesota Üniversitesi, 1999.
Öniş, Ziya, “Türkiye-AB İlişkileri: Mevcut Çıkmazın Ötesinde”, Insight Türkiye,
Vol. 10, No. 4, 2008a.
Oppel, Richard A., Jr., “Kürtler Yeni Petrol Fırsatları ile Ulaşıyor,
Bağdat, ”New York Times, 4 Ekim 2007.
“Irak'ta bir Kürt Deal tezgahının ana hatları” Hürriyet Daily News and Economic
İnceleme (İstanbul), 19 Mart 2009.
Özel, Soli, “Türkiye Dışında mı Olacak?” Türkiye, Alman Marshall Fonu
Amerika Birleşik Devletleri, 15 Eylül 2008a.
———, “Devlerin Savaşı”, Türkiye, Birleşik Alman Marshall Fonu
Devletler, 30 Eylül 2008b.
Kaynakça 135
———, “Değişime mi, Taahhütlerin Değiştirilmesine mi? Türk-Amerikan
Yeni Bir ABD Başkanı Altında İlişkiler, “Türkiye, Alman Marshall Fonu
Amerika Birleşik Devletleri, 17 Kasım 2008c.
———, “Seçmenlerin Tune-Up”, Türkiye, Alman Marshall Fonu
Amerika Birleşik Devletleri, 31 Mart 2009.
Özerkan, Fulya, “İsrail Suriye'ye Kanal Dolu Snubs”, Hürriyet Daily News ve
Ekonomik İnceleme (İstanbul), 14 Ağustos 2009.
“Özkök Görüşmeler Zor,” Türk Daily News (İstanbul), 21 Nisan 2005.
“Ozkok: Turkei kein Modell,” Frankfurter Allgemeine Zeitung, 22 Nisan 2005.
Parris, Mark R., “Başkan-Obama Obama'nın mutabakatı, Türkiye:”
Görüntüle, No. 13, Sonbahar 2008.
Pew Küresel Tutumlar Projesi, Büyük Güçlerle Küresel Birleşme, Pew Research
Merkez, 27 Haziran 2007.
———, Obama'daki Güvenler, ABD'nin Dünyanın Her Yerinde Görüntüsünü Taşıdı: Çoğu Müslüman
Halklar Kolayca Taşınmadı, Pew Araştırma Merkezi, 23 Temmuz 2009.
“PKK Meselesi Sosyal Aşamasında Çözülmeli”, Türk Daily News
(İstanbul), 12 Kasım 2007.
“Başbakan Nesneleri‘ İslam’ın ılımlı Etiketine ”, Hürriyet Daily News ve
Ekonomik İnceleme (İstanbul), 4–5 Nisan 2009.
“Türkiye'nin AB'ye Gittikçe Girişine Karşı Halk Muhalefeti,” Bugün
Zaman (İstanbul), 19 Haziran 2007.
Rabasa, Melek ve F. Stephen Larrabee, Türkiye'de Siyasi İslamın Yükselişi, Santa
Monica, Kaliforniya: RAND Corporation, MG-726-OSD, 2008. 22 Haziran 2009 itibarıyla:
http://www.rand.org/pubs/monographs/MG726/
Randal, Jonathan C., Böyle bir Bilgiden Sonra, Ne Affedicilik? Karşılaştığım kişiler
Kürdistan, Boulder, Colo .: Westview Press, 1999.
Recknagel, Charles, “Irak, Türkiye Üsleri PKK'yı Yoksun Etmek İçin Anlaşıyor,” Radyo
Özgür Avrupa / Radyo Özgürlük, 24 Mart 2009.
Ribin, Alissa J. ve Andrew E. Kramer, “Resmi Kürt Oranı Anlaşma Oranları Çağrısı
Bağdat ile, ”New York Times, 28 Eylül 2007.
Salaheddin, Sinan, “Türk Yetkilileri Bağdat'ta Iraklı Kürtlerle Buluşuyor,” Boston
Globe, 15 Ekim 2008.
Schleifer, Yigal, “Türkiye Ordusu PKK Saldırısı Üzerinden Gürültüyor” Christian Science
Monitor, 17 Ekim 2008.
———, “Türkiye: İran Upheaval, Ankara için Diplomatik Meydan Okuma”
Eurasianet, 25 Haziran 2009.
136 Sorunlu Ortaklık
Sezgin, Yüksel, “Türkiye-Suriye İlişkilerinde Ekim 1998 Krizi: Bir Beklenti
Teori Yaklaşımı, ”Türk Çalışmaları, Cilt. 3, No. 2, Sonbahar 2002.
Shadid, Anthony, “Kürt Liderleri Maliki'le Suşların Uyarısı”, New York
Times, 17 Temmuz 2009.
Socor, Vladimir, “Başbakan Merkel, Nabucco'ya Nein diyor,” Avrasya Daily
Monitör, Vol. 6, No. 45, 9 Mart 2009a.
——— “Macaristan'ın MOL'sine Karşı Rus Hareketinin Stratejik Etkileri”
Avrasya Günlük Monitör, Vol. 6, No. 77, 22 Nisan 2009b.
“Sivil Mahkemelere Karşı Asker Balkanlar” Hürriyet Daily News and Economic Review
(İstanbul), 6 Temmuz 2009
Strauss, Delphine ve Ed Cooks, “Irak Nabucco için Yarım Gaz Sağlıyor”
Financial Times (Londra), 13 Temmuz 2009
Taşpınar, Ömer, “Türkiye'nin Ortadoğu Politikaları: Neo-Osmanlıcılık ile
Kemalizm, ”Carnegie Paper No. 10, Eylül 2008.
Tavernise, Sabrina ve Sebnem Arsu, “Türkiye Kazançları Yoluyla Gaz Boru Hattı
Avrupa'da destek vermek, ”New York Times, 14 Temmuz 2009.
Tekerek, Tuğba, “Rusya'da Kriz Türk Projelerine Hükmetti,” Türk Daily News
(İstanbul), 18–19 Ekim 2008.
Temelkuran, Ece, “Ergenekon Davası İçinde”, CounterPunch, 4 Aralık 2008.
Tezel, Yahya Sezai, Türkiye'de Devlet ve Toplumun Dönüşümü: Osmanlıdan
Türkiye Cumhuriyeti İmparatorluğu, Ankara: Roman Yayınları, 2005.
Toprak, Binnaz, “Türkiye'de Devlet, Siyaset ve Din”, Metin Heper ve
Ahmet Evin, editörler, Devlet, Demokrasi ve Askeri: 1980'lerde Türkiye, Berlin /
New York: Walter de Gruyter, 1988, sayfa 119–136.
Torbakov, Igor, Gürcistan Krizi ve Rusya-Türkiye İlişkileri, Washington, D.C .:
Jamestown Vakfı, 2008.
Tosun, Tanju, “22 Temmuz Seçimleri: Türk Siyasetinin Geleceği için Bir Grafik”
Özel Görünüm, No. 12, Sonbahar 2007.
Transatlantik Eğilimler, Transatlantik Eğilimler: Temel Bulgular 2006, Washington, D.C .:
Amerika Birleşik Devletleri Alman Marshall Fonu, 2006.
———, Transatlantik Eğilimler: Önemli Bulgular 2007, Washington, D.C .: Almanca
ABD'nin Marshall Fonu, 2007.
———, Transatlantik Eğilimler: Temel Bulgular 2008, Washington, D.C .: Almanca
ABD'nin Marshall Fonu, 2008.
Tuncay, Ebru, “Türkiye Körfez’in Yatırım Avı’ndaki Kazanan”, Hürriyet Daily
Haber ve Ekonomik İnceleme (İstanbul), 1 Eylül 2008.
Turan, İlter, “Yurtdışında Savaş, Yurt Dışında Barış!” Özel Görünüm, Sayı 13, Sonbahar 2008.
Kaynakça 137
Turgut, Pelin, “İhracat: Orta Doğu Soars ile İlişkiler İlişkisi Ticaret”
Financial Times (Londra), 28 Kasım 2008.
“Türkiye, Gazze Saldırdı, Ama İsrail’le Bağları Tersine Çevirme İstemi Değil”
Probe (İstanbul), 30 Mayıs 2004.
“Türkiye BM Raporuyla Tamam”, Hürriyet Daily News and Economic Review
(İstanbul), 8 Mayıs 2009.
Avrasya Daily Monitor, “Türkiye İran Enerji Anlaşmasına Geri Dönmeyi Reddetti”
Vol. 4, No. 157, 13 Ağustos 2007.
Hürriyet Daily News ve Economic Review, “Türkiye ABD'den Silah Alıyor”
(İstanbul), 24 Haziran 2009.
Genelkurmay Başkanlığı, basın açıklaması, 27 Nisan 2007.
Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği, Bir Ortaklık Yeniden İnşa Ediyor:
Yeni Dönem Türk-Amerikan İlişkileri - Türk Perspektifi, İstanbul:
TÜSİAD, Nisan 2009.
Tyson, Ann Scott ve Robin Wright, “ABD. Türkiye'ye isyancı Kürtleri vurmaya yardım etti
Irak, ”Washington Post, 18 Aralık 2007.
Ulusoy, Kivanç, “Türkiye ve AB: Demokratikleşme, Sivil-Asker İlişkileri
ve Kıbrıs Sorunu, ”Insight Türkiye, Vol. 10, No. 4, 2008.
“Mahallelerde Mahallesizlik” Hürriyet Daily News and Economic Review
(İstanbul), 5 Haziran 2009.
“ABD, Yeni F-16'ların İncirlik'e Geçişini Düşünüyor, Rapor Söylüyor,” Türk Daily News
(İstanbul), 5 Haziran 2004.
“Türkiye’nin İran’la Ortaklığının Kritik,” Turkish Daily News (İstanbul),
7 Nisan 2007.
“Türkiye İran Enerji Anlaşması İçin Türkiye'yi Eleştiriyor”, Turkish Daily News (İstanbul),
22-23 Eylül 2007
“ABD: İncirlik'in Daha Geniş Kullanımı İçin Çabuk Çıkma”, Turkish Daily News
(İstanbul), 18 Ağustos 2007.
"BİZE. İran'ın Nabucco için Rolü Kurallarını Söyledi, ”UPI.com, 30 Mart 2009.
“Türkiye İran Gazı Anlaşması Üzerinden ABD”, Turkish Daily News (İstanbul), 12 Temmuz 2007.
Uslu, Emrullah, “Gül’ün Bağdat’a Ziyareti:
Kürtler? ”Eurasia Daily Monitor, Vol. 6, No. 56, 24 Mart 2009a.
——— “Ankara-Erivan Rapprochement Strains Türkiye’nin İlişkileri
Azerbaycan, ”Eurasia Daily Monitor, Vol. 6, No. 68, 9 Nisan 2009b.
——— “PKK Lideri Murat Karayilan, Türk Basını'na Nadir Görüşme Sunuyor”, Avrasya Daily Monitor, Vol. 6, No. 88, 7 Mayıs 2009c.
138 Sorunlu Ortaklık
——— “Erdoğan, Ermenistan ile Türkiye’nin Sınır Politikası’nı Azerbaycan’a Yeniden Tahrik Etti”, Avrasya Daily Monitor, Vol. 6, No. 93, 14 Mayıs 2009d.
“AKP’nin Kürt Politikasında U Dönüşü” Hürriyet Daily News and Economic Review (İstanbul), 10 Kasım 2008.
Spiegel Online, 20 Ekim 2008 tarihinde, “AB'ye Katılmak İçin Herhangi Bir Rush'ta Değiliz. 22 Haziran 2009'dan itibaren:
http://wissen.spiegel.de/wissen/dokument/dokument.html?titel='We're+Not+in+Any+Rush+to+Join+the+EU'&id=61413102&top=SPIEGEL&suchbegriff=Muslime
Ve Quellen =
Williams, Timothy ve Suadad Al-Salhy, “Kerkük Üzerinden Bulutlar Toplama”, Uluslararası Herald Tribune, 29 Mayıs 2009.
Woodward, Bob, Saldırı Planı, New York: Simon & Schuster, 2004.
Yavuz, Hakan, “Kamusal Alandan İslamı Temizleme”, Uluslararası İlişkiler Dergisi, Vol. 54, No. 1, Güz 2000.
Yılmaz, Kamil, “Türkiye'de Muhafazakar Elitin Ortaya Çıkışı ve Yükselişi”, Insight Türkiye, Vol. 11, No. 2, Nisan-Haziran 2009.
Yinanç, Barçin, “Ermenistan'a Ulaşım Azeri Tehdidi İstemi”, Hürriyet Daily News and Economic Review (İstanbul), 2 Nisan 2009.
Zaman, Amberin, “Türkiye ve Ermenistan Her İki Tarafın Uzlaşmasına Doğru İniş Olarak Konuşuyor, Ama Yürümek Yürüyorlar mı?” Türkiye, Alman Marshall
           Amerika Birleşik Devletleri Fonu, 2 Ekim 2008a.
——— “Türkiye ve ABD, Barack Obama Altında: Evet Onlar Can”, Türkiye, Alman Marshall Fonu, Amerika Birleşik Devletleri, 13 Kasım 2008b.
———, “Türkiye ve Obama: Türk ABD Bağları Üzerindeki Altın Çağ”, Türkiye, Amerika Birleşik Devletleri Alman Marshall Fonu, 20 Mart 2009a.
———, “Türkiye ve Ermenistan”, Türkiye, Washington, D.C .: Amerika Birleşik Devletleri Alman Marshall Fonu, 17 Nisan 2009b.
———, “Askerî Gücün Gücü: Demokrasi İçin Bir Sıçrama mı, Başka Bir Güç Mücadelesi mi?” Türkiye’de, 15 Temmuz’da ABD’li Alman Marshall Fonu
           2009c.
———, “Türkiye’nin Kürtleri: Bir Çözüme Doğru”, Türkiye’de, Amerika’nın Alman Marshall Fonu, 4 Haziran 2009 d


PDF FORMATINDA İNDİRİLME ADRESİ;

https://www.rand.org/pubs/monographs/MG899.html

***

1 Mart 2003 IRAK Tezkeresi İntikamı Baykalmı., SORUNLU ORTAKLIK.., BÖLÜM 1

1 Mart 2003  IRAK Tezkeresi İntikamı Baykalmı., SORUNLU ORTAKLIK.., 

BÖLÜM 1

İngilizceden Çeviri Google tercüme Programı ile TÜRKÇE'YE ÇEVİRİ YAPILMIŞTIR.,

ÇOCUK POLİTİKASI 
SİVİL ADALET 
EĞİTİM 
ENERJİ  
ÇEVRE SAĞLIK VE SAĞLIK BAKIMI 
ULUSLARARASI İLİŞKİLER 
ULUSAL GÜVENLİK
NÜFUS VE YAŞLANMA 
KAMU GÜVENLİĞİ BİLİM VE TEKNOLOJİ 
MADDE BAĞIMLILIĞI 
TERÖRİZM VE MİLLİ GÜVENLİK 
ULAŞIM VE ALT YAPI 
İŞ GÜCÜ VE İŞ YERİ Konularında Bu PDF dokümanı hazırlandı
www.rand.org adresinden bir kamu hizmeti olarak
RAND Corporation.

RAND Corporation kar amacı gütmeyen bir kuruluştur.  araştırma organizasyonu sağlama objektif analiz ve etkili zorlukları ele alan çözümler
kamu ve özel sektörle yüzleşmek dünya çapında.

Destek RAND

Bu dokümanı satın al Kitaplara ve Yayınlara Göz Atın.,  Hayırsever katkı yap Daha fazla bilgi için
www.rand.org adresinden RAND'ı ziyaret edin

RAND Projesi HAVA KUVVETLERİNİ Keşfedin

Belge Ayrıntılarını görüntüle. Sınırlı Elektronik Dağıtım Hakları

Burada bulunan bu belge ve ticari marka (lar), belirtilen şekilde yasalarla korunmaktadır.Bu çalışmalarda daha sonra ortaya çıkan bir bildiride. 
Bu RAND elektronik temsilfikri mülkiyet sadece ticari olmayan kullanım için sağlanmıştır. Yetkisiz RAND PDF'lerinin RAND olmayan bir 
Web sitesine gönderilmesi yasaktır. RAND PDF'leri telif hakkı yasası kapsamında korunmaktadır. RAND'ın çoğaltılması için izin gereklidir.
ya da başka bir biçimde, ticari kullanım için herhangi bir araştırma dokümanımızın yeniden kullanılması. İçin yeniden basma ve bağlantı izinleri 
ile ilgili bilgiler, lütfen RAND İzinleri'ne bakınız.

Bu ürün RAND Corporation monograf serisinin bir parçasıdır. RAND monografileri, ele alan büyük araştırma bulgularını sunmaktadır.
Kamu ve özel sektörün karşı karşıya olduğu zorluklar. Tüm RAND monografları için yüksek standartlar sağlamak için titiz akran gözden geçirme
araştırma kalitesi ve objektiflik.

F.Stephen Larrabee Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri için hazırlandı  Kamu tahliyesi için onaylandı; sınırsız dağıtım

PROJE HAVA KUVVETLERİ

Bu raporda açıklanan araştırma ABD tarafından desteklendi. Hava Kuvvetleri FA7014-06-C-0001 Sözleşmesi altında. Daha fazla bilgi
Stratejik Planlama Bölümü, Planlar Müdürlüğü'nden alınabilir. Amerika Birleşik Devletleri Larrabee, F. Stephen. Sorunlu ortaklık: Küresel jeopolitik çağda 
ABD-Türkiye ilişkileri Stephen F. Larrabee.

Bibliyografik Referansları içerir.
ISBN 978-0-8330-4756-4 (pbk.: Alk. Kağıt)

1. Amerika Birleşik Devletleri - Dış ilişkiler - Türkiye. 
2. Türkiye — Dış ilişkiler - Amerika Birleşik Devletleri. 
3. Ulusal güvenlik - Amerika Birleşik Devletleri. 
4. Ulusal güvenlik - Türkiye.
5. Amerika Birleşik Devletleri - Askeri ilişkiler - Türkiye. 
6. Türkiye-Askeri ilişkiler ve Amerika Birleşik Devletleri. 
7. Dünya politikası - 1989 - 
8. Jeopolitik. 
9. Sosyal değişim. 

I. Başlık.
E183.8.T8L36 2010327.730561-DC222009042096

RAND Corporation, kâr amacı gütmeyen bir araştırma kuruluşudır. Karşılaşılan zorlukları ele alan objektif analiz ve etkili çözümler
dünya çapında kamu ve özel sektörler. RAND’ın yayınları araştırma müşterilerinin ve sponsorlarının görüşlerini yansıtmaz.
R® tescilli bir ticari markadır. Fotoğrafı AP Photo / Charles Dharapak'ın izniyle koru. © Telif Hakkı 2010 RAND Corporation

Bu Belgeyi sadece kişisel kullanım için çoğaltmak için izin verilir. değiştirilmemiş ve eksiksiz olduğu gibi. Kopyalar ticari olarak çoğaltılamaz
amaçlar. RAND olmayan belgelerin RAND olmayanlara gönderilmesi Web sitesi yasaklanmıştır. RAND belgeleri telif hakkı yasası kapsamında korunmaktadır.
Yeniden basım ve bağlantı izinleri hakkında bilgi için lütfen RAND sayfasını ziyaret edin. izinler sayfası 
( http://www.rand.org/publications/permissions.html ).
RAND Corporation tarafından 2010 yayınlandı 1776 Ana Cadde, P.O. Box 2138, Santa Monica, CA 90407-2138
1200 South Hayes Street, Arlington, VA 22202-5050
4570 Beşinci Cadde, Suite 600, Pittsburgh, PA 15213-2665
RAND URL'si: http://www.rand.org
RAND belgeleri sipariş etmek veya ek bilgi almak için
Dağıtım Hizmetleri: Telefon: (310) 451-7002;
Faks: (310) 451-6915; Email: order@rand.org


i  Önsöz

Önem Artmıştır. Türkiye Dört coğrafi coğrafyada duruyor Soğuk Savaş sonrası stratejik öneme sahip alanlar çağ: 
Balkanlar, 
Orta Doğu, 
Kafkaslar / Orta Asya ve 
Basra Körfezi bölgesi. 
Bu alanların her birinde, Türkiye'nin işbirliği ABD politika hedeflerine ulaşmak için kritik.
Bununla birlikte, son yıllarda - özellikle 2003'ten beri - ABD - Türk İlişkiler ciddi suşlara maruz kalmıştır. Irak'a göre keskin farklılıklar
Kürt meselesi üzerinde farklılıklar ortaya çıkmıştır.

ii Orta Doğu, özellikle İran, Irak ve Suriye ile ilişkiler. 

Aynı zamanda, Türkiye anti-Amerikan'da keskin bir yükselişe tanık oldu duygular.

1 Bu Monograf,  Siyasi sonuçların nedenlerini incelemektedir.

ABD-TurTürkiye, Amerikan karşıtı düşüncelerinde keskin bir yükselişe tanıklık etmiştir.1 Bu monografi, son suşların nedenlerini incelemektedir.
ABD-Türkiye güvenlik ortaklığı ve bu suşları azaltma seçenekleri. ABD’nin politika yapıcıları ve diğer ABD’li şirketler için ilgi çekici olmalı.
memurlar Türkiye ve çevresindeki gelişmeleri takip ediyor.

iii Bu araştırma, Operasyonel Plan-Politika, Politika ve Strateji Direktörü, Bölgesel Sorunlar Direktörlüğü,
Genelkurmay Başkan Yardımcısı, Operasyonlar, Plan ve İhtiyaçlar, Genel Merkez ABD Hava Kuvvetleri (AF / A5XX) ve
RAND Projesi HAVA KUVVETİ Strateji ve Doktrini Programı, Transatlantik Eğilimler, Transatlantik Eğilimler: Anahtar Bulgular 2007, Washington, D.C.
Amerika Birleşik Devletleri Alman Marshall Fonu, 2007, s. 21. Ayrıca bkz. Pew Global Attitudes
Proje, Büyük Güçlerle Küresel Birlik, Pew Research Center, 27 Haziran 2007.

iv SORUNLU ORTAKLIK..,  ABD Güvenlik İlişkilerini ve Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri'nin Etkilerini Yönetme Sorunuyla İlgili Sorunlu Sorun. ”

RAND Projesi HAVA KUVVETİ

RAND Corporation'ın bir bölümü olan RAND Project AIR FORCE (PAF), ABD Hava Kuvvetleri'nin federal olarak finanse ettiği araştırma ve geliştirmedir.
çalışmalar ve analizler için ment merkezi. PAF, Hava Kuvvetlerine gelişimi etkileyen politika alternatiflerinin bağımsız analizini sağlar.
istihdam, mücadele hazırlığı ve mevcut ve gelecekteki havacılık güçlerinin desteği. Araştırma dört programda yürütülmektedir: Havacılık ve Uzay Gücü
Gelişme; İnsan gücü, personel ve eğitim; Kaynak yönetimi; ve Strateji ve Doktrini.

v   Web sitemizde PAF ile ilgili ek bilgi mevcuttur: http://www.rand.org/paf/

İçindekiler

BİRİNCİ BÖLÜM

Giriş ................................................. ...................... 1

İKİNCİ BÖLÜM

ABD-Türkiye Güvenlik Ortaklığı Geçiş ...................... 3

ABD ve Türk Çıkarları .............................................. .......... 3
Güvenlik Ortaklığının Türk Algılarını Değiştirmek ................... 5
Soğuk Savaşın Sonu ............................................ ............. 6
Körfez Savaşı'nın Etkisi ............................................ .......... 7

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Irak ve Kürt Meselesi .........................................................11
1 Mart 2003, Parlamento Seçkisi ......................................... 12
PKK'nın yeniden canlanması ............................................... 14
Büyüyen Anti-Amerikan Duygusu ......................................... 16
Ralston Misyonu ............................................... ............... 18
ABD Politikasında Değişim ................................................. 19
Türk-KRG İlişkileri ............................................................ 21
Temmuz 2009 Kürt Seçimlerinin Etkisi ................................. 24
Kerkük Sorunu ................................................................. 25

BÖLÜM DÖRT

Daha geniş Orta Doğu .............................................. ......... 33
İran ve Suriye'ye ABD-Türkiye Farklılıkları ................................. 34
İran'ın Nükleer Hedefleri ............................................... ......... 36
Haziran 2009 İran Cumhurbaşkanlığı Seçiminin Etkisi .................. 37
Suriye ile ilişkiler ............................................... ................ 39
Lübnan ve Geniş Bölge Sahnesi ................................... 40
Körfez İşbirliği Konseyi'ne Büyüyen Bağlar .............................. 41
İsrail Bağlantısı ............................................... ........... 43
Orta Doğu'da Demokrasi Teşviki .................................... 45

BEŞİNCİ BÖLÜM

Rusya ve Avrasya ............................................... ................ 47
Rus Faktörü ............................................... ................ 48
Türk-Ermeni Yakınlaşması ............................................. 51
Ermeni Soykırımı Kararı ............................................ 55
Geniş Bölgesel Boyut .............................................. 56
Enerji Boyutu ............................................... ............ 57

BÖLÜM 6

Avrupa Boyutu ............................................... ....... 63
Değişen Türk Yerli Bağlamı .................................... 64
Türk Üyeliğine Avrupa Tutumları ............................ 65
AB Üyeliğine Türk Desteği Desteği ............................... 68
Yunanistan ile ilişkiler ............................................... ............. 71
Kıbrıs................................................. ............................. 73
Belirsiz Görünüm ............................................... ........... 74

 BÖLÜM 7

ABD-Türk Savunma İşbirliği .......................................... 77
Askeri-Askeri İşbirliği ............................................ .. 80
Türk Üsleri ve Tesislerinin Kullanımı ............................82
Karadeniz'de Denizcilik İşbirliği ...................................84
NATO Bağlantısı .......................................................85

BÖLÜM 8

vii İçindekiler 


Yerli Bağlam ............................................... ........... 89
Din ve Kimlik ............................................... .............. 89
Yeni Osmanlıcılıkta Kemalizm ............................................ 91
Kemalist Devrimin Doğası ........................................ 93
Modernleşme, Toplumsal Değişim ve İslam'ın Yükselişi ....................... 95
İslami Hareketin İdeolojik Dönüşümü .................. 96
Büyüyen İç Polarizasyon ............................................... ... 98
Mart 2009 Belediye Seçimleri ........................................ 101
Askeri Gerginlik .............................................. ...... 103
Küresel Ekonomik Krizin Etkileri .................................. 107

BÖLÜM 9

Alternatif Türk Vadeli İşlemleri ............................................... .. 111
Avrupa Birliği'ne Entegre bir Pro-Western Türkiye .............. 111
“İslamlaştırılmış” Türkiye ............................................. .......... 113
Milliyetçi bir Türkiye ............................................... ............ 114
Askeri müdahale................................................ ........... 115

BÖLÜM 10

Sonuç: ABD-Türkiye İlişkilerinin Yeniden Canlandırılması ........ 119
Kuzey Irak ve PKK ............................................. ...... 119
Orta Doğu............................................... .................. 121
Avrasya ve Kafkasya .............................................. ........ 122
Avrupa Birliğine Türk Üyeliği ............................... 123
Türk-Yunan İlişkileri ve Kıbrıs ....................................... 124
Savunma İşbirliği ................................................ ........... 124
Demokratikleşme ve İç Reform ........................................

Kaynakça ................................................. ................... 127

viii   6.1. Avrupa Kamuoyu Görüşü: Türkiye'ye Davet Edilmeli AB'ye katıl? ......................................................... 66
       6.2. Avrupa Kamuoyu Görüşü: Türkiye Uygulamak Olsaydı Bazı AB Üye Devletleri tarafından İstenen Reformlar AB'ye Katılmaya Davet Edilmeli? ........ 67

ix   Özet

1950'lerin başından bu yana Akdeniz ve Orta Doğu'da ABD politikasının özeti. Bugün daha da önemli. Türkiye
Soğuk Savaşın sona ermesinden bu yana ABD güvenliği için giderek daha kritik hale gelen dört alanın nexus'u: Balkanlar, Orta Doğu,
Kafkasya / Orta Asya ve Basra Körfezi bölgesi. Dört alanda da Türkiye’nin işbirliği, ABD’nin politika hedeflerine ulaşmak için hayati önem taşıyor.

Ancak, son birkaç yılda - ve özellikle 2003'ten beri- ABD-Türkiye ilişkileri ciddi şekilde kötüleşti. Birçok kişinin kökenleri
Suşların ilk Körfez Savaşı'na kadar izlenebilir. Bununla birlikte, suşlar 2003 U.S.
Irak'ın işgali, Türkiye'nin güvenlik ortamında ciddi bir bozulmaya yol açtı. İşgalin bir sonucu olarak, mezhepçi
Irak'ta bu sayede artış oldu ve Iraklı Kürtlerin özerklik ve nihai bağımsızlık güdüsü daha büyük bir ivme kazandı. (Bkz. Sayfa 11–20.)

Türk yetkililer, Türkiye’nin güney sınırında bir Kürt devletinin kurulmasının, Türkiye’de ayrılıkçı baskıları yoğunlaştırabileceğinden ve
toprak bütünlüğüne bir tehdit oluşturuyor. Bu korkular, Kürdistan İşçileri'nin ayaklanmasının yeniden başlamasıyla daha da kötüleşti.
Kuzey Irak'taki bölge topraklarından Türk topraklarına karşı sınır ötesi terörist saldırıları hızlandıran Parti (PKK). Bu terörist
saldırıları, Türkiye'nin bir numaralı güvenlik sorunu. (Bkz. S. 25–29.)

ABD’nin PKK’ya karşı askeri harekette bulunma konusundaki isteksizliği ya da Türkiye’nin PKK’nın kutsal alanlarına karşı tek taraflı askeri harekete geçmesine izin vermemesi
Kuzey Irak'ta 2003 işgalinden sonra ciddi suşlara neden oldu. 

Bu suşlar, İran ve Suriye'ye yönelik politika üzerindeki farklılıklar ile birleştirilmiş ve bir dereceye kadar güçlendirilmiştir. Buna karşılık
Amerika Birleşik Devletleri her iki ülkeyi izole etmek için çok yakın zaman aradı, Türkiye İran ve Suriye ile yakınlaşma politikası izledi.
Sonuç olarak, ABD ve Türkiye’nin İran’a ve Suriye’ye yönelik politikaları gittikçe zorlaşıyor. Bu uzaklaşma daha önce kendini göstermeye başladı
2002 yılında Adalet ve Kalkınma Partisi tarafından Ankara'da iktidar varsayımı, ancak o zamandan beri daha belirgin hale gelmiştir. (Bkz. Sayfa 34–40.)

İran’ın nükleer hırsları, başka bir gerilim kaynağı olabilir. Türkiye, İran’ın nükleer programıyla ilgileniyor, çünkü böyle bir program
Türkiye'yi telafi edici önlemler almaya zorlayabilecek bir bölgesel silahlanma yarışını harekete geçirebilir. Ancak Türkiye’ye şiddetle karşı çıkıyor
Bir grevin Ortadoğu’nun istikrarını bozmasına yol açacağından korkarak, İran’a karşı askeri bir saldırı düzenledi. Aleyhine bir ABD askeri grevi
İran, ABD-Türkiye ilişkilerinde bir kriz yaratacaktır ve Erdoğan hükümetinin ABD’nin Türk askeri kullanımını durdurmasını veya durdurmasını isteyebilir.
özellikle İncirlik'teki hava üssü. (Bkz. S. 36–37.)

Türkiye ile ABD savunma işbirliği son birkaç yılda bir gerileme yaşadı. Kongre bir dizi büyük silah tuttu
Türkiye'nin insan hakları politikası ve Kıbrıs'a yönelik politikası nedeniyle Türkiye'ye satış. Türkiye, ABD'yi daha az güvenilmez olarak görmeye başladı
Savunma ortağı ve savunma ilişkilerini, özellikle daha az tedarik kısıtlaması getiren ülkelerle genişletti.
İsrail ve Rusya. ABD-Türk savunma sanayi ilişkileri son zamanlarda durdu. Sikorsky, 17 Seahawk helikopterinin satışını tamamlayana kadar
2006 sonbaharından beri, ABD firması 2002'den bu yana Türkiye'de hiçbir doğrudan ticari satış kazanmamıştı. (Bkz. s. 77-87.)

Özet xiii

Washington'da yeni bir yönetimin gelişi, ABD-Türk güvenliğinde fissürleri onarmak için önemli bir fırsat sunuyor.
ortaklık ve ilişkileri daha sağlam bir zemin üzerine koyarak. Başkan Barack Obama’nın Nisan 2009’da Ankara’ya yaptığı ziyarette
ilişkiler. Fakat ziyaretin, ABD-Türkiye güvenlik partneri için aşağıda belirtilen bazı alanlarda somut adımlar izlemesi gerekiyor.
Gemi yeni canlılık ve güçle aşılanacaktır.

2 Cİ BÖLÜM İLE DEVAM EDECEKTİR.,

***