TÜRKİYE’DEKİ SEÇİM SÜREÇLERİNDE PKK’NIN SİLAHLI EYLEM STRATEJİLERİ., BÖLÜM 5

TÜRKİYE’DEKİ SEÇİM SÜREÇLERİNDE PKK’NIN SİLAHLI EYLEM STRATEJİLERİ., BÖLÜM 5

1 KASIM 2015 GENEL SEÇIMLERI 


7 Haziran 2015 genel seçimlerinden yüzde 40,9 oy oranıyla AK Parti birinci sırada çıkmıştır. CHP yüzde 24,9 ile ikinci ve MHP de yüzde 16,3 ile üçüncü parti 
olmuştur. HDP barajı geçerek yüzde 13 oy almış ve Meclise girmiştir. HDP’nin barajı geçme başarısı Selahattin Demirtaş’ın medya üzerinden popülerleştirilme si, bir strateji olarak kullandığı Türkiyelileşme söylemi üzerinden muhalefetle yaptığı söylem iş birliği ve muhafazakar Kürtlerden oy almasına bağlıdır. AK Parti’nin oyu tek başına hükümet kurmasına yetmediği için 7 Haziran seçimleri sonrası siyasi belirsizlik ortamı oluşmuştur. Bu dönemde Çözüm Süreci’ni bitirecek şekilde PKK’nın ateşkesi bozması siyasal belirsizliği pekiştirerek güvensizlik ortamı yaratmıştır. Özetle 7 Haziran’dan 1 Kasım’a giden süreçte Türkiye’nin ana gündemini koalisyon ve terör konusu oluşturmuştur. 

7 Haziran seçimlerinin hemen ertesinde koalisyon olasılıkları gündeme gelmiştir. 
Muhalefet partilerinden ilk açıklamayı MHP lideri Devlet Bahçeli yapmış 
ve herhangi bir koalisyonda yer almayacaklarını belirtmiştir.43 Bahçeli’nin bu tavrı geri kalan süreçte de devam etmiştir. HDP ise AK Parti’nin bulunduğu herhangi bir koalisyon içerisinde olmama konusunda kararlılık göstermiştir. Bunun üzerine AK Parti ile CHP arasında istikşafi görüşmeler başlamış, iki parti beş kez görüşme gerçekleştirmesine karşın netice alınamamıştır. Son olarak CHP, AK Parti karşısında yüzde 60’lık oy oranına sahip blok için bir araya gelme çağrısında bulunmuştur. Ancak MHP’nin HDP ile herhangi bir ortaklığa girmesinin Türkiye siyasetinin gerçekliğine uymayışı CHP’nin bu son çabasını boşa çıkarmıştır. Tüm bu gelişmeler üzerine erken seçim kararı alınmıştır. 

7 Haziran sonrasında koalisyon oluşturma ve hükümet kurma çabalarından 
alınamayan her sonuç siyasi atmosferi daha da belirsizleştirirken bir yandan da 
Çözüm Süreci çıkmaza girmiştir. HDP seçim öncesinde barajı geçerse barış sözü 
vermesine rağmen PKK 11 Temmuz’da ateşkesi bozduğunu ilan etmiştir. PKK’nın ateşkesi bozması ve akabinde “devrimci halk savaşı” ilan etmesi çatışmaların ve patlamaların arttığı bir süreci tetiklemiştir.44 Buna ek olarak Temmuz’da 15 yerleşim biriminde Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) il ve ilçe teşkilatları tarafından “özerklik” ilan edilmiştir. PKK, HDP’nin Kürtlerden aldığı desteği yanlış okumuş ve halkın devrimci bir ayaklanmaya hazır olduğunu düşünerek hareket etmiştir.45 
Yaratılan çatışma ve güvensizlik ortamına karşın HDP aktif bir duruş gösterememiş ve hükümetin Çözüm Süreci’ni korumaya yönelik tutumuna karşın terör örgütüne karşı bir irade sergileyememiştir. HDP Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’ın hem hükümete hem de örgüte yaptığı cılız silahsızlanma çağrılarına hükümet önce örgütün silahsızlanmasını koşul sürmüş ancak bu çağrılar örgütte karşılık bulmamıştır. Bunda KCK’nın HDP’yi değil doğrudan örgüt lideri Abdullah Öcalan’ı muhatap almasının da payı büyüktür. HDP siyaseten en güçlü olduğu dönemde siyasi gücünü barış adına kullanamayarak ve PKK ile organik bağını sürdürerek kendisine güvenen seçmenin umutlarını boşa çıkarmıştır. Erken seçim yaklaşırken HDP seçmeni ikna etmek yerine hükümet karşıtı siyasete devam etmiş, DEAŞ tarafından gerçekleştirilen 10 Ekim gar patlamasının sorumluluğunu hükümete yükleyerek seçim kampanyasını durdurma kararı almış ancak oy istemeyi de ihmal etmemiştir.46 Bu noktada hükümetin sağduyuyu koruma çabası ve terörü bir kamu güvenliği meselesi olarak ele alması toplumun AK Parti’yi desteklemesini sağlamıştır. Nitekim Selahattin Demirtaş kısa süre sonra AK Parti ile koalisyona hazır olduğu mesajını vermiş ve tutarsız siyaset tarzına yeni bir geri adım eklemiştir.47 

1 Kasım 2015 erken seçimlerinden önceki üç aylık dönem 7 Haziran 2015 
seçimlerinin sonrasındaki üç aylık dönemle altı hafta çakıştığından 1 Kasım 
2015 erken seçimlerinden önceki dönem üç ay olarak değil altı hafta şeklinde 
hesaplanmıştır. Dolayısıyla 1 Kasım 2015 erken seçim sürecindeki PKK saldırıları 
7 Eylül 2015-31 Ocak 2016 arasındaki 4,5 ayı kapsamaktadır. 7 Haziran 
2015 genel seçimlerinden önceki altı haftalık dönem ile seçimlerden sonraki üç 
aylık dönemi kapsayan 7 Eylül 2015-31 Ocak 2016 arasındaki 4,5 aylık süreçteki PKK saldırı eğrisi grafik 19’da gösterilmiştir. PKK bu süreçte 150 saldırı gerçekleştirmiştir. 

PKK’nın seçimlerden önceki süreçte azalan bir saldırı eğilimi 
gözlemlenirken seçimlerden sonra saldırıların haftalık 5-10 saldırı aralığında 
seyrettiği görülmektedir. 

Seçimlerden önce 7 Eylül-1 Kasım 2015 arasındaki altı haftalık dönemde 76 
saldırı gerçekleşmiştir. Saldırılarda 42 güvenlik görevlisi, 1 kamu görevlisi ve 5 
sivil şehit olmuş, 88 güvenlik görevlisi ve 9 sivil yaralanmıştır. Bu dönemde 3 güvenlik görevlisi ve 3 kamu görevlisi PKK tarafından kaçırılmıştır. Saldırılar Diyarbakır, Mardin ve Şırnak il ve ilçe merkezlerinde meydana gelirken Tunceli, Bingöl, Hatay, Giresun, Erzurum, Ağrı, Van ve Bitlis kırsalında yaygınlaşmıştır. 

GRAFİK 19. SEÇİM SÜRECİNDEKİ PKK SALDIRI EĞRİSİ 

GRAFİK 20. SEÇİMLERDEN ÖNCEKİ DÖNEMDE TİPLERİNE GÖRE PKK SALDIRILARI 

GRAFİK 21. SEÇİMLERDEN ÖNCEKİ DÖNEMDE HEDEF TİPLERİNE GÖRE PKK SALDIRILARI

 GRAFİK 22. SEÇİMLERDEN ÖNCEKİ DÖNEMDE PKK SALDIRILARINDA 
ŞEHİT, YARALANMA VE KAÇIRILMA DURUMU 

HARİTA 6. SEÇİM ÖNCESİ DÖNEME AİT PKK SALDIRILARI 

Seçimlerden sonra 2 Kasım 2015-31 Ocak 2016 arasındaki üç aylık dönemde 
74 saldırı gerçekleşmiştir. Saldırılarda 65 güvenlik görevlisi, 1 kamu 
görevlisi ve 9 sivil şehit olmuş, 153 güvenlik görevlisi ve 60 sivil yaralanmıştır. 
Bu dönemde 2 güvenlik görevlisi PKK tarafından kaçırılmıştır. Saldırılar 
Diyarbakır (Sur), Mardin (Nusaybin) ve Şırnak il merkezi, Cizre, Silopi ve 
İdil ilçe merkezlerinde yoğunlaşmış ve İstanbul’da da PKK saldırıları sıkça 
görülmüştür. Saldırılar kent merkezlerindeki çatışma alanlarında pusu, 
EYP, taciz ve baskın tarzı eylemlerle sürdürülürken kent çatışmalarındaki 
müşterek (askeri-polis) taktik birlikleri PKK’nın en fazla saldırı gerçekleştirdiği 
hedefler olmuştur. 

GRAFİK 23. SEÇİMLERDEN SONRAKİ DÖNEMDE TİPLERİNE GÖRE PKK SALDIRILARI 

GRAFİK 24. SEÇİMLERDEN SONRAKİ DÖNEMDE HEDEF TİPLERİNE GÖRE PKK SALDIRILARI 

GRAFİK 25. SEÇİMLERDEN SONRAKİ DÖNEMDE PKK SALDIRILARINDA 
ŞEHİT, YARALANMA VE KAÇIRILMA DURUMU 

HARİTA 7. SEÇİM SONRASI DÖNEME AİT PKK SALDIRILARI 

1 Kasım 2015 erken seçim sürecindeki PKK saldırı stratejisini bütünüyle örgütün 
seçim süreçlerindeki eylem stratejisine dayandırmak doğru olmaz. Zira 
PKK’nın Temmuz 2015’ten sonra başlattığı “Devrimci Halk Savaşı” stratejisi pratiği sürerken seçimlerin gerçekleştiği göz ardı edilmemelidir. PKK’nın eylemlerini şehir merkezlerine taşıma aşamasıyla örtüşen 1 Kasım seçimleri PKK için bir fırsata dönüşmüş ve bu süreçte PKK kent merkezlerinde YDG-H’li teröristlerden inisiyatifi alarak bunları organize edecek kırsal alanlardan Sur, Nusyabin ve Cizre gibi kent merkezlerine teröristler göndermiştir.48 

1 Kasım seçimlerinde AK Parti yüzde 49,5 ile tek başına hükümet kurmak 
için yeterli oy oranına ulaşmıştır. Seçmen siyaset, terör ve ekonomi açısından 
AK Parti’siz bir Türkiye’nin riskini görmüş ve buna göre oy kullanmıştır.49 Siyasi 
istikrarın yeniden sağlanmasıyla hem toplumsal hem de ekonomik anlamda 
derin bir nefes alınmıştır. HDP’nin oy oranı yüzde 10,8’e düşmüş ve 55 milletvekiliyle üçüncü parti olarak Meclise girmiştir. HDP 7 Haziran öncesi ve sonrasında sürdürdüğü tutarsız siyaset yüzünden seçmen tarafından cezalandırılmıştır. 
HDP’nin PKK ile organik bağını koparamaması, doğuda bazı yerel yöneticilerin 
özerklik ilan etmeleri, hendek terörü sürecinin başlaması ve HDP’nin barış sözü 
vermesine rağmen bunlar karşısında pasif kalması seçmen nezdinde güvenilirliğini azaltmıştır. 
7 Haziran’da HDP’ye emaneten oy veren muhafazakar Kürtler 1 Kasım’da AK Parti’ye dönmüştür.50 HDP’nin seçim sonucuna yönelik tepkisi ise 
seçimlerin adil bir ortamda gerçekleştirilmediğini iddia etmek olmuştur. Bu gerekçe ile YSK’ya itiraz talebinde bulunmuş ancak bu talep reddedilmiştir. 
1 Kasım seçimleri AK Parti’nin kazanmasıyla istikrar ve güvenliğin yeniden 
tesis edilmesinin beklendiği bir süreci başlatmıştır. Ancak bu süreç örgütün güneydoğu illerinde başlattığı hendek savaşıyla yeni bir mücadeleye sahne olmuştur. Hükümet hendek mücadelesine etkin bir güvenlik politikasıyla başlamış, bir yandan da HDP’nin üzerine gitme politikası gütmüştür. Buna karşın HDP’nin siyasi stratejisinde bir değişiklik olmamıştır.51 

1 Kasım 2015 erken seçim sürecinde seçimlerden sonraki PKK saldırıları seçim 
öncesindeki saldırılara oranla yüzde 3 düşüş göstermiş; saldırı türlerinde artış 
ya da düşüş gözlenmezken hedef tiplerinde yüzde 22 düşüş gerçekleşmiştir. PKK’lı Duran Kalkan PKK televizyonuna yaptığı açıklamada 1 Kasım 2015 seçim sonuçlarını örgütün tanımadığını söyleyerek hem PKK’nın seçim sonuna kadar aldığı eylemsizlik kararıyla çelişmiş hem de HDP ile PKK arasındaki iltisakı HDP’nin aldığı başarısız sonuca yaptığı itiraz üzerinden bir kez daha kabul etmiştir.52 PKK’nın genel seçim süreçlerinde gerçekleştirdiği söylem paradigmaları yerel seçimlerdekilerden farklılaşsa da eylem esnekliği bakımından benzerlikler olduğu ifade edilmelidir. Yerel seçimlerde PKK’nın demokratik özerklik söylemini dillendiren DBP’nin özellikle 2015’teki iki genel seçim sürecinde söylemsel alandan örgütle birlikte eylem alanına geçtiği görülürken HDP’nin genel seçimlerde Türkiyelileşme iddiasıyla kamuoyunda bir etki yaratmaya çalıştığı gözlenmiş ancak zaman içinde HDP Şırnak Milletvekili Faysal Sarıyıldız gibi siyasi figürlerin de terör örgütünün eylem süreçlerinde yer aldığı bu dönemde anlaşılmıştır. Genel seçim süreçlerinde PKK’nın seçim sonrası dönemde şiddeti yaygın bir şekilde artırdığı ve istikrarlı bir şekilde devam ettirmeye çalıştığı da görülmüştür. Şüphesiz bu durum PKK’nın kent 
merkezlerinde başlattığı saldırı stratejisiyle ilgilidir ancak terör örgütünün genel seçimlerde yerel seçim süreçlerinde olmadığı kadar şiddeti artırması örgüte iltisaklı unsurların Türkiyelileşme iddiasının da gerçeği yansıtmadığı şeklinde yorumlanabilir. Genel seçim süreçlerindeki saldırılar başka bir açıdan ele alınırsa PKK’nın Türkiye Büyük Millet Meclisinde temsil edilen Kürt siyasi iradisine bir rezerv koyma stratejisi güttüğü de söylenebilir. Hatırlanacağı gibi HDP Muş Milletvekili Burcu Çelik Özcan ve Hakkari Milletvekili Abdullah Zeydan 7 Haziran 2015 seçimlerinden sonra PKK’yı öven, TSK ve güvenlik korucularını da tehdit eden açıklamalar yapmıştır.53 

BU BÖLÜM DİPNOTLARI;

43. “Davutoğlu Açıkladı: İşte Bahçeli’nin Kararı”, Hürriyet, 14 Temmuz 2015. 
44. Bese Hozat, “Yeni Süreç, Devrimci Halk Savaşı Sürecidir”, ANF, 15 Temmuz 2015. 
45. Ali Aslan, “7 Haziran’dan 1 Kasım’a Türkiye’de Siyaset ve Seçimler”, SETA Analiz, Sayı: 140, (Ekim 2015).
46. “Demirtaş Anma Töreni Bahanesiyle Oy İstedi”, Takvim, 11 Ekim 2015. 
47. “Demirtaş’tan ‘Koalisyona Hazırız‘ Mesajı”, Habertürk, 21 Ekim 2015.
48. Murat Yeşiltaş ve Necdet Özçelik, “PKK Terörünün Yeni Dinamikleri: Radikalleşme ve Şehir Çatışması”, 
SETA Analiz, (Nisan 2016). 
49. Medaim Yanık, “Beş Ayda Oylarda Radikal Değişim Oldu”, Star, 2 Kasım 2015. 
50. 2015’te Türkiye, ed. Nebi Miş, Ufuk Ulutaş, Murat Yeşiltaş, Cem Duran Uzun, Sadık Ünay, Zafer Çelik ve 
İsmail Çağlar, (SETA, İstanbul: 2015).
51. Ali Aslan, “HDP için Hesap Verme Vakti”, Star Açık Görüş, 7 Mayıs 2016. 
52. “Kalkan: PKK için Geçerli Olan 7 Haziran Sonuçlarıdır”, Sendikaorg, 3 Kasım 2015, 
http://sendika62.org/2015/11/kalkan-pkk-icin-gecerli-olan-7-haziran-sonuclaridir-306240, (Erişim tarihi: 18 Haziran 2018). 
53. “HDP’li Vekilden Şok Tehdit”, Takvim, 8 Haziran 2015; “HDP’li Vekil Abdullah Zeydan: PKK Sizi Tükürüğüyle 
Boğar”, Milliyet, 26 Temmuz 2015.


6. CI BÖLÜM İLE DEVAM EDECEKTİR,

***