TÜRKİYEDE TERÖRLE MÜCADELEDE PKK ÖRNEĞİ., BÖLÜM 27

TÜRKİYEDE TERÖRLE MÜCADELEDE PKK ÖRNEĞİ.,  BÖLÜM 27  

3.2.3. Etkin Kurumlar 

Türkiye'de terörle mücadele sürecinde hangi kurumların etkin olduğu terörle mücadelenin yapısı ve geleceği ile yakından ilgilidir. Terörle mücadelede tekil askeri aktörler etkinken, terörizmle mücadelede çoğul bir şekilde yasama, yürütme ve çeşitli kurumlar etkindir. Aktörlerin çeşitliliği mücadelenin hukuki yanını ve etkinliğini arttırmakta ve mücadelenin bütüncül bir şekilde işlemesine olanak sağlamaktadır. 

Daha önceleri TSK, MİT ve kolluğa devredilen terörle mücadelede bu gün yetkiler pek çok kurumla ilintili hale getirilmiştir. Elbette bunda PKK'nın artık bir 
terör örgütünden fazlasını ifade etmesi önemli bir nedendir. 

 Günümüzde terörle mücadeledeki görünüm yürütme ve yasamanın süreçte etkin olması ve güvenlik güçlerinin sadece uygulayıcı konuma getirilmesidir. 
Yasama ve yürütmenin artan gücü PKK'yı temsilen meclise giren siyasi partiler ile güvenlik güçlerinin çözümde başarısız olduğunun farkına varılması ile açıklanabilir. 

Böylece Kandil ve TSK ikinci planda kalmış, İmralı, yasama ve yürütme ön plana çıkmıştır. Elbette bunda şiddetin artık çözümleyici olmaktan uzak olduğunun 
anlaşılması ve PKK'nın Ortadoğu ekseninde rol bulamaması oldukça etkindir. Bunlara ek olarak doğusundan batısına tüm Türkiye'nin terörist ya da şehit yeni 
cenazelerden bıkması, hükümetlerin terörizmle mücadele konseptine geçmesi ve TSK vesayetinin kırılması etkili olmuştur. 

Terörle mücadele etkin kurumların sivil yapılar lehine değişmesi yanında sivil yapılara yeni oluşumlar dâhil edilmiştir. Örneğin, Dışişleri Bakanı, Milli 
Savunma Bakanı, Maliye Bakanı, MGK Genel Sekreteri, Genelkurmay İkinci Başkanı, Başbakanlık Müsteşarı, MİT Müsteşarı, Jandarma Genel Komutanlığı 
Kurmay Başkanı, Kamu Düzeni ve Güvenliği Müsteşar Yardımcısı ve Başbakanlık Güvenlik İşleri Genel Müdürü katılımı ile gerçekleştirilen Terörle Mücadele Yüksek Kurulu, bakanlıklar ve çeşitli önemli kurumların koordinasyonunu sağlama konusunda önemli bir adımdır. 

Terörle mücadele sürecinde sivil nitelikte olmayan TSK çatısındaki Terörle Mücadele Mükemmeliyet Merkezi (TMMM) önemli bir kuruluştur. 2005 yılında 
kurulan ve bu gün Bulgaristan, Romanya, İngiltere, ABD, Almanya, Hollanda ve Macaristan üye olduğu TMMM, NATO tarafından akredite edilerek "Uluslararası 
Askerî Kuruluş" statüsü kazanmıştır. TMMM'nin görevleri ve vizyonu ise şu şekilde açıklanmıştır (tmmm, 2013): 

1. Terörizmle mücadele alanında yaptığı akademik çalışmalarla NATO birimlerine bilimsel destek ve uzmanlık sağlamak, 
2. Stratejik ve operatif seviyede Eğitim ve öğretim faaliyetleri icra etmek, 
3. Terörizmle ilgili NATO konseptlerinin test edilmesinde Müttefik Dönüşüm Komutanlığına destek olmak, 
4. Edinilen bilgiler ve alınan dersler aracılığıyla doktrin geliştirilmesine yardımcı olmak, 
5. Müşterek çalışabilirlik ve standardizasyon ile imkân ve kabiliyetlerin geliştirilmesine katkıda bulunmaktır. 

Dünya barışı için bir tehdit teşkil eden her türlü teröre karşı, bu uğurda birleşen ülkelerin beklentileri doğrultusunda, akademik boyutu da içerecek şekilde; çalışma, koordinatörlük ve danışmanlık yapan, sonuçlar üretebilen, yönlendiren, terörle mücadeleye günümüzde ve gelecekte katkıda bulunan bir merkez olmak ve bunun sürekli gelişimini sağlamaktır. 

Görüldüğü gibi TMMM askeri nitelikte olsa da esasında uluslararası katılımın sağlandığı akademik bir kuruluştur. Önemli devletlerin katılımın sağlandığı bu 
kuruluşun faaliyetleri ileriye dönük olsa da devletlerin teröre karşı duruşunu somutlaştırması anlamında önemlidir. 

Buraya kadar özetlemek gerekirse Türkiye'nin terörle78 mücadelesi daha doğrusu PKK ile mücadelesi dönemlere ayrılmakla beraber temelde literatürün 
aksine başarılı değildir. Elbette terörle mücadele stratejisinde başarı ölçütü "kelle" olarak belirlenirse ve PKK'nın da başarı ölçütü bağımsız ya da özerk bir "Kürdistan" devleti kurmak olarak belirlenirse Türkiye'nin terörle mücadele stratejisi tam anlamı ile başarılıdır. Fakat Türkiye 1990'lardan sonra anlamıştır ki; terörizmle daha doğrusu PKK ile mücadelede önleme ve engelleme yöntemlerinden yoksun, öldürülen terörist sayısı ile doğru orantılı olarak başarılı sayılmak mümkün değildir. 
Diğer bir yanlış tutum ise PKK'nın başarılı sayılmasını onun bağımsızlık isteklerinin gerçekleşmesi ile eş anlamlı kabul etmektir. Şurası bir gerçektir ki; PKK hiçbir zaman Türkiye'yi bölecek ya da öyle bir potansiyel güç olacak kadar güçlü olmamıştır. Mete de (Kaynak ve Mete, 2007b: 102) aynı konuya vurgu yapmış ve bir devletin şu veya bu terör örgütüne "bölücü" sıfatını yakıştırdığında onun siyasi amacını resmen kabul etmiş, gerçekleşebilir saymış olmasından bahseder. 

3.3. Türkiye'de Terörle Mücadelede Kamu Yönetimi Aygıtı Dışındaki Bazı Çevrelerden Çözüm Önerileri 

Türkiye'nin en temel sorunu olan terörizme yönelik çözüm önerileri son otuz yıldır neredeyse her kesim tarafından ortaya konulsa da bunların metinden öteye geçtiği ileri sürülemez. Fakat STK'ların terörizm üzerine eğilmeleri ve buna yönelik çözüm önerileri sunmaları, bu sorunun çözümünde toplumsal mutabakatın ve farkındalığın sağlandığı anlamına gelmektedir. 

Çözüm önerilerinde göze çarpan ortak özellik terörle mücadele yerine terörizmle mücadele yoluna gidildiğidir. Ayrıca şiddetsizlik halinin devamına, 
diyaloğa, kültürel hakların verilmesine ve yerel yönetimlerin özerkliğine vurgu yapılmıştır. Raporlarda PKK ve Öcalan'ın muhatap alınıp alınmayacağı konusunda farklılıklar ayrıca yerel yönetimlerin özerkliğinin federatif bir sistem mi öngöreceği konusunda muğlaklık söz konusudur. Yine raporların bu önemli iki konu dışında aynı söylemlere sahip olduğu belirtilebilir. 

3.3.1. Bilge Adamlar Kurulu: Terörle Mücadele Stratejisi 

Dünya'daki ve yurtiçindeki gelişmeleri takip ederek geleceğe yönelik öngörülerde bulunmak; Türkiye'nin ikili ve çok taraflı uluslararası ilişkilerine ve 
güvenlik stratejilerine, yurtiçindeki siyasi, ekonomik, teknolojik, çevresel ve sosyo-kültürel problemlerine yönelik bilimsel araştırmalar yapmak; karar alıcılara milli menfaatler doğrultusunda gerçekçi, dinamik çözüm önerileri, karar seçenekleri ve politikalar sunmak Bilge Adamlar Stratejik Araştırmalar Merkezi'nin (BİLGESAM) kuruluş amaçları arasında yer almaktadır (Sandıklı, 2011: iii). Böyle bir amaç elbette Türkiye'nin en temel sorunu sayılan terörizm sorununa eğilmeyi zorunlu kılmaktadır. 

Bilge Adamlar Kurulu79 raporunun temel özelliği demokratikleşme, sosyo-kültürel ve sosyo-ekonomik, güvenlik ve uluslararası ilişkiler olmak üzere dört 
boyutlu bir strateji ile terörle mücadeleyi ele almasıdır. Bunlara değinecek olursak (Sandıklı, 2011): 

Kurul Üyeleri 

    Kutlu Aktaş (E. Bakan/Vali), 
    Oktar Ataman (E. Orgeneral), 
    Sabahattin Ergin (E. Koramiral), 
    Orhan Güvenen (Prof. Dr.), 
    Ali Karaosmanoğlu (Prof. Dr.), 
    Sönmez Köksal (E. Büyükelçi), 
    Çelik Kurtoğlu (Prof. Dr.), 
    Ersin Onulduran (Prof. Dr.), 
    Güner Öztek (E. Büyükelçi), 
    Özdem Sanberk (E. Büyükelçi), 
    Necdet Yılmaz Timur (E. Orgeneral), 
    İlter Turan (Prof. Dr.), 
    Nur Vergin (Prof. Dr.). 

A. Demokratikleşme Boyutu 

Demokratikleşme raporunda tarafların birbirini anlaması daha doğrusu diyalog kurarak önyargıların kırılması ve insan haklarının korunmasını ifade 
etmektedir. Rapor bu bakımdan Türkiye'nin demokratikleşme sorununa vurgu yapmaktadır. 2000'li yıllardan itibaren Kürtçenin kullanılmasına ve öğrenimi 
önündeki engellerin kalkmasına, işkence gibi çeşitli insan hakları ihlallerine ve TMK'daki değişiklik yapılmasına yönelik düzenlemelerin olumlu karşılandığı bu 
raporda öneriler başlığı altında şunlar yazmaktadır: 

. Siyasi partiler, STK'lar ve tüm toplum kesimlerinin katkısı ve uzlaşısı ile daha demokratik ve özgürlükçü bir anayasanın hazırlanarak yürürlüğe konması, 
. Türkiye'nin imzaladığı "Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı" dikkate alınarak geniş tabanlı mutabakatla yeni bir yerel yönetimler yasası yapılması, 
. Siyasi Partiler Yasası'nın, seçim barajının düşürülmesini sağlayacak şekilde değiştirilmesi veya yeniden düzenlenmesi, 
. Tarafların aynı topraklarda, birlikte daha demokratik, daha özgür yaşamalarını sağlayacak modelin belirlenmesi ve bu modele göre reformların gerçekleştirilmesi, 
. Türkiye Cumhuriyeti yapısı içerisinde, Kürt kökenlilerin ve Türklerin birlikte yaşama arzuları yanında, Kürtler adına ortaya konulan özerklik ve 
   hatta bağımsızlık taleplerinin, her iki tarafın da katılacağı bilimsel daha fazla çalışma ile araştırılması, 
. Ana dilin öğrenilmesine fırsat verilmesi bakımından okullarda seçmeli ders uygulamasının altyapı çalışmalarını müteakip başlatılması, 
. Oylamalar yapılarak halkın istediği eski yer adlarının iadesinin ve bu konudaki mevcut müracaatların daha hızlı sonuçlandırılması, 
. Ayrımcılık algısı konusuna bilimsel olarak yaklaşarak, sorunun nedenlerinin mevcut çalışmalardan da faydalanarak gerçekçi olarak tespit 
   edilmesi ve önlemlerin gecikmeden alınması, 
. Bölgedeki hizmet kalitesi ve bu hizmeti sağlayan kamu görevlilerinin profili ve yetkinliği konusunda yeni tedbirlerin alınması, 
. Demokratikleşme sürecinin kesintiye uğratılmadan yeni açılımlarla devam ettirilmesi, Kürt Sorunu'na çözüm arayışlarının ve Alevi açılımının samimi 
  bir şekilde ve toplumsal beklentileri de karşılayacak şekilde sürdürülmesi, 
. Örgütün üst düzey dağ kadrosunun üçüncü bir ülkeye sığınma ve ikametini mümkün kılacak alternatiflerin ortaya konması, PKK'nın çözülmesi 
   noktasında diğer tedbirlerle birlikte dikkate alınmalıdır, 
. Örgütün çözülme süreci ve sonrasına dönük tartışmalara yoğunlaşırken, bugün ve çatışma sonrası dönem için sadece örgüte katılmış kişilerin ve 
  bölgedeki Kürtlerin değil; korucuların, bölgede görev yapmış güvenlik güçleri elemanlarının ve aynı zamanda önyargıları yükselen Orta ve Batı 
  Anadolu'daki Türklerin de rehabilitasyona ihtiyacı olduğu gerçeği göz önünde bulundurulmalıdır. 

B. Sosyo-kültürel ve Sosyo-ekonomik Boyut 

Eğitim Stratejisi ve Projeler 

. Yeni bir "öğretmen yetiştirme rejimi" geliştirilmesi, bölgede eksik olan öğretmen kadrolarının doldurulması, kalifiye öğretmen ve idareci 
  eksikliğinin giderilebilmesi için tecrübeli olan öğretmen ve idarecilerin de bölgede görev yapmalarının sağlanması, bu amaçla bir rotasyon sisteminin 
  geliştirilmesi, bölgeye atanan öğretmenlerin bölgede en az 5 yıl süreli olarak görev yapmalarının sağlanması, bölgede görev yapan öğretmenlerin 
  meslek içi eğitimlerle bilgi ve becerilerinin geliştirilmesi, yatılı ilköğretim bölge okullarının ıslah edilmesi, 
. Eğitimin bütünleştirici rolünden istifade edilmesi, bu maksatla öğretmenlerin birlik-beraberliğe ve ülkeye faydalı vatandaşlar yetişmesine 
  katkı sağlayacak şekilde bilgilendirilmesi ve bilinçlendirilmesi, 
. Öğretmenlerin maddi ve sosyal imkânlarının artırılarak bölgede görev yapmalarının teşvik edilmesi, 
. İllerdeki mülki amirler ve eğitim yöneticilerinin eğitime olan ilgisinin ve katkısının artırılması, 
. Eğitimde fiziki şartların iyileştirilmesi, 
. Kırsal bölgelere özgü eğitim sorunlarının giderilmesi, 
. Müfredatın düzeltilmesi ve geliştirilmesi, 
. Din dersleri uygulamalarındaki aksaklıkların giderilmesi, 
. Öğrencilerin okula uyum sorunlarının giderilmesi, 
. Eğitim kurumları arasındaki mobilitenin artırılması, 
. Ailelerin eğitime, okula ve çocuğuna olan ilgisinin artırılması, 
. Eğitimin yaygınlaştırılması, 
. Bölgedeki eğitim sistemi düzenlenerek bölge şartlarına uyumunun sağlanması: Tarım mevsimine göre dönemlerin düzenlenmesi, 
. Gençlerin geleceğe hazırlanması ve sportif potansiyelinin hayata geçirilmesi, 
. Mesleki eğitimin öne çıkarılması: Mesleki eğitime yönlendirme, katsayı adaletsizliğinin giderilerek mesleki eğitimin cazibesinin artırılması, 
. Örgütün okullardaki etkisinin/istismarının kırılması, 
. Bölge üniversitelerindeki öğretim üyesi kadrolarının tamamlanması. 

Sosyal Strateji ve Projeler 

. Sivil toplum kuruluşlarının ön plana çıkarılması, desteklenmesi ve güvenliklerinin sağlanması, 
. Sosyal mobilitenin artırılması, bu kapsamda; kardeş il uygulamasıyla karşılıklı ziyaretlerin gerçekleştirilmesi, kurumlar arası karşılıklı 
  ziyaretlerin gerçekleştirilmesi, iç turizmin geliştirilmesi ve teşvik edilmesi, 
. Bölgedeki sosyal yapının ıslahı, 
. Aile yapısının güçlendirilmesi, 
. Farklı etnik ve kültür gruplarıyla evliliklerin teşvik edilmesi, 
. Sosyal yardımların sürdürülmesi: Bu kapsamda; dağıtımın adil olarak yapılması ve sosyal yardımların karşılıksız olarak yapılması, 
. Kadınlara dönük sosyal projeler geliştirilerek sosyal hayata katılımlarının teşvik edilmesi, 
. Gençlerin rehabilitasyonuna yardımcı olacak tesislerin açılması/faaliyetlerin yapılması, 
. Bakılabilecek ve ilgilenilebilecek sayıda sağlıklı ve eğitimli çocuk sahibi olunmasının teşviki ve desteklenmesi. 

Sosyo-kültürel Strateji ve Projeler 

Din Konusundaki Projeler 

. Diyanet teşkilatındaki mevcut sistemin ıslahı ve bölgede teşkilattan azami derecede istifade edilmesi, 
. Mesleki eğitim faaliyetleri artırılarak din görevlilerinin bilgi ve temsil düzeylerinin yükseltilmesi, 
. Müftülerin ildeki dini hizmetlere daha yakından nezaretinin artırılması, 
. Hutbe ve vaazların içerik olarak zenginleştirilmesi ve dilinin halkın anladığı dilden olması, 
. Devletin dinsiz olduğu yönündeki örgüt propagandasının etkisiz kılınması, 
. Örgütün din adamları üzerindeki baskısının kırılması, 
. Örgüt yandaşı din adamlarının etkilerinin azaltılması, 
. Örgütün dini kapsamlı propagandalarının etkisiz hale getirilmesi, 
. Örgütlerin (PKK ve Hizbullah) dini istismar faaliyetlerinin etkilerinin zayıflatılması. 


Dil Konusundaki Projeler 

. Kürtçenin lehçeleri ve Zazacanın günlük hayatta kullanılmasının önündeki varsa engellerin kaldırılması, kullanılmasının kolaylaştırılması, 
. Kürtçenin lehçeleri ve Zazacanın okullarda seçmeli ders olarak okutulması, 
. TRT-6'da aynı anda Kürtçenin lehçeleri ve Zazacada televizyon yayınları ve aynı şekilde TRT'de radyo yayınları yapılması. 

Psiko-Sosyal Strateji ve Projeler 

. Etnik ayrımcılık algısına neden olan uygulamaların ortadan kaldırılması, 
. Toplumsal entegrasyonun güçlendirilmesi, 
. Radikalleşme ve fanatikleşmenin önlenmeye çalışılması, 
. Sosyal damgalama (etiketleme) ile mücadele edilmesi, 
. Toplumsal empatinin geliştirilmesi, 
. Sosyal afazinin rehabilite edilmesi, dil üzerindeki yasakların kaldırılması ve günlük hayatta rahatlıkla kullanılabilir hale getirilmesi, olumsuz 
  kültürel ve sosyal birikimlerin baskıyla hızlı bir şekilde değişime zorlanmaması, toplumun kendi kültürünü tanımasına ve ifade etmesine 
  fırsat verilmesi, diyalog kapılarının sürekli açık tutulması, 
. Kolay para kazanma düşüncesinin zayıflatılması/ortadan kaldırılması ve doğrudan para yardımı yerine insanların üretken olmaya teşvik edilmesi, 
. Kürt olmayan vatandaşlarda görülen Kürtler hakkındaki yanlış kanaatlerin düzeltilmesi, 
. Örgüte yakın partilerde yer alanların dışlanmaması, irtibatın ve diyalogun sürdürülmesi, 
. Yaygın olarak talep edilen kültürel hakların karşılanması, 
. Kamu görevlilerinin hatalarının en aza indirilmesi, bu maksatla, bölgeye gidişten önce oryantasyon eğitimi verilmesi ve görev yaparken de meslek 
  içi eğitimlerle konunun canlı tutulması, 
. Geçmişte yaşanmış hatalar yerine, bölgede yaşanan gelişmeler gündeme taşınarak olumlu bir havanın oluşturulması, 
. Gönül birliğinin tesisine çalışılması, 
. Tek taraflı mağduriyete fırsat verilmemesi, 
. Bölgenin önemli insanlarının rol-model haline getirilmesi, 
. Bölgeye uygulanan insani ve medeni yaklaşımın devam ettirilmesi, 
. Sorunun kısa sürede çözümlenmeyeceğinin bütün taraflara anlatılması, 
. Devlete karşı minnet ve güven duygularının güçlendirilmesi, 
. Yıpranan değerler sisteminin güçlendirilmesi, 
. Hapishanelerdeki gençlerin rehabilite edilmesi, 
. Ilımlı siyasi grupların desteklenmesi, 
. Birey ve toplumlara ortak hedeflerin verilmesi, 
. Okullarda kişilik takip birimleri oluşturulması potansiyel risk taşıyanlara özel ilgi gösterilmesi, 
. Barış ortamının muhafazası, 
. Bölge insanının misafirperverlik vb. iyi yönlerinin ön plana çıkarılması, 
. Hamasi milliyetçiliğin amelî milliyetçiliğe dönüştürülmesi, 
. Diyalog platformları oluşturulması, 
. Şiddet kültürünün zayıflatılması, insan hakları ve demokrasi kültürünün geliştirilmesi, 
. Bölge dışındaki yaşantının medyaya abartılı veya uç örnekleriyle yansıtılmaması, ortalama ve gerçekçi hayatın yansıtılması, 
. Bütün topluma ortak idealler verilmesi, bu maksatla; eğitim sistemine uygun girdiler yapılması, medya vasıtalarından etkin ve sürekli bir şekilde 
  istifade edilmesi, aile terbiyesinin (Annelerin eğitimi) ihmal edilmemesi, 
. Bütün topluma gerçekleştirilebilir ortak hedefler verilmesi. 

İletişim ve Medya Stratejisi ve Projeler 

. Halkı bilgilendirme sistemi kurulması ve ayrılıkçı propagandaların etkisinin azaltılması, 
. Bölgede yapılan hizmetlerin halka sürekli olarak anlatılması, 
. Kültürler arası iletişim ve pozitif etkileşimin sağlanması, 
. Teröristle mücadelenin iletişim faaliyetleriyle desteklenmesi, 
. Toplumsal önemi olan sorunların tartışılması, 
. İletişim oryantasyon seminerleri düzenlenerek kamu görevlilerinin iletişim hatalarının en aza indirilmesi (mülki amirler başta olmak üzere halkla yüz 
  yüze gelen en alt düzeydeki kamu görevlileri), 
. Kadınlar ve gençlerle iletişim sağlanmasına dönük projeler geliştirilmesi, 
. Dış kamuoyunun bilgilendirilmesi, 
. Özgürlükçü yaklaşımla yasak olan şeylerin cazibesinin azaltılması, 
. Belirli periyotlarla yapılacak alan araştırmalarla en çok izlenen medya vasıtalarının, programlarının ve yazarlarının belirlenerek bilgilendirmede 
  onlardan istifade edilmesi, 
. Terörle ilgili yayınlarda hassasiyet gösterilmesinin sağlanması, 
. Ortak değerleri ön plana çıkaran film, dizi ve belgesellerin hazırlanarak yayınlanması, 
. TRT-6'nın izlenme oranının artırılması, 
. Yukarıda belirtilen amaçlara uygun olarak yerel medyadan da azami ölçüde yararlanılması. 

28. Cİ  BÖLÜM İLE DEVAM EDECEKTİR..,,


***