UYUŞTURUCUDAN SUSURLUK'A BÖLÜM 37

UYUŞTURUCUDAN  SUSURLUK'A  BÖLÜM 37

Nuri Gündeş (3),
2/8/2001 - 11:00 
Atin,

Nuri Gündeş

DURMUŞ FİKRİ SAĞLAR 

BAŞKAN - Şimdi diyelim ki şöyle:..
NURİ GÜNDEŞ - İstihbarat elemanı kendi imkânlarıyla gider pasaportunu alır gider, normal gider; yani, istihbarat yapmakla yükümlü adam pasaportunu kendisi alır gider.
DURMUŞ FİKRİ SAĞLAR (İçel) - Öyle mi, vermez misiniz?

Biz Pasaport Vermeyiz

NURİ GÜNDEŞ - Biz pasaport vermeyiz.
DURMUŞ FİKRİ SAĞLAR (İçel) - Nasıl olur ya, o zaman, burada örgütün özelliği nerede kalıyor?
BAŞKAN - Özellikle de şu var yani, özel bir mesele, diyelim ki, herhangi bir kişi istihbarat elemanı olarak kullanılacak, MİT karar verdi, adamın bir sürü şeyleri tutuyor, yurtdışına gidecek, tabiî, yurtiçinde bu söz konusu değil. Bu adam, memuriyet falan yapmadı, yeşil pasaport alma hakkı da yoksa, şimdi biliyorsunuz, birçok ülkeler vize durumları söz konusu, adam nasıl gidecek yani?
NURİ GÜNDEŞ - Efendim, usulleri var. Muhtelif ticarî müesseselerle işbirliği yapılarak, orada çalıştığına dair yazılar alınır, vize alınır yani.
BAŞKAN - MİT'in bu adamın gönderilmesi için bir katkısı olmaz mı, onu öğrenmek...
METİN ÖNEY (İzmir) - Efendim; istihbarat elemanı elini kolunu sallayarak bir ülkeye girmez.
YAŞAR TOPÇU (Sinop) - Öyle şeyler soruyorsunuz ki, hadiseler başka tarafa dolaştı. Şimdi, özel merakları bırakalım, bunlar geçmiş hadiseler.
DURMUŞ FİKRİ SAĞLAR (İçel) - Peki, o zaman sizi ilgilendiren konuya geleyim. Ne zaman Başbakanlık Danışmanı oldunuz?
NURİ GÜNDEŞ - 1993'te oldum.
DURMUŞ FİKRİ SAĞLAR (İçel) - Bir sene kaldınız?..

Başbakanlık Danışmanlığında 1 sene 3 Ay Kaldım

NURİ GÜNDEŞ - Bir sene üç ay.
DURMUŞ FİKRİ SAĞLAR (İçel) - Peki bu Başbakanlık danışmanında aslında sizi MİT müsteşarı yapılma, doğrultusunda, o niyetle getirildiği doğru mu?
NURİ GÜNDEŞ - Olur mu efendim, 68 yaşındayım. Kanun 68 yaşına kadar...
DURMUŞ FİKRİ SAĞLAR (İçel) - O iş üçlü kararname ne olacak.

MİT Müsteşarı'nı Rahatsız Etmemek İçin Köşeme Çekildim

NURİ GÜNDEŞ - Olur mu efendim, Emekli Sandığı kabul eder mi? Şimdi. bu spekülatif bir şeydi, benim gelmemden endişe duyanlar ne mecmualarda ne yazılar yazmadılar, eski MİT raporunu ortaya attılar, bilmem ne yaptılar, beni tedirgin ettiler. Yani, her yerde bir karşıtlık var. Ben Sayın Müsteşarı da rahatsız etmemek için köşeme çekildim, böyle yazılar karşısında ve onun üzerine gittim zaten...
DURMUŞ FİKRİ SAĞLAR (İçel) - O zamanın başbakanı sizin, daha doğrusu mevcut MİT'ten hiçbir bilgi gelmediğine dair bu kitapta da yazıyor. özellikle yazıyor. Sayın Çiller "kör duvar gibiyiz, hiçbir bilgi gelmiyor" yahut buna benzer bir deyim kullanıyor, bilgi gelmediğini ve onun için de sizin bu konuda çok yardımcı olabileceğinizi, dolayısıyla, MİT'in Müsteşarı olan Sönmez Köksal'ın değişmesi gerektiğini ve sizin orada çok deneyimli bir kişi olarak edilmesi gerektiği doğrultusunda etrafına böyle bir çalışmanın kararnamenin...

Eve Kuma Gelmiş Gibi Oldum

NURİ GÜNDEŞ - Başlangıçta bu niyetle olabilir; yani, teşkilatı daha aktivite etmek, daha benim zamanımdaki, yani bulunduğum zamandaki aktiviteyi vermek amacına matuf gelmiş olabilir; ama, şimdi, MİT Müsteşarlığı üzerinde bugüne kadar böyle bir yaptırım uygulanmamış. Yani, bir eve kuma gelmiş gibi bir durum olmaya başladı, sıkıntı yaratmaya başladı benim durumum. Ben de orada fazla olduğumu; çünkü, bir yerde resmî lider varken, tabiî liderin resmî liderin muvafakati olmadan bir şey yapmanıza imkân yok, sürtüşmelere yol açacak, teşkilat yara alacak. Ben hayatımı vermişim bu teşkilata, niye teşkilatım yaralansın. En iyisi istifa etmek de buldum şeyi.
DURMUŞ FİKRİ SAĞLAR (İçel) - Yani, Sayın Gündeş şöyle mi, ben yanlış anlamadıysam, MİT’ten bilgi gelmiyor Başbakanlığa; ama, o zaman Başbakanlıkta yeni; çünkü siz de dediniz, istihbarat -ben ilk defa duydum, ben de bakanlık yaptım ama, Başbakanlıkta böyle bir şey olduğunu bilmiyordum - ne dediniz?
NURİ GÜNDEŞ - İstihbarat Başdanışmanı...
DURMUŞ FİKRİ SAĞLAR (İçel) - İstihbarat Başdanışmanı diye...
YAŞAR TOPÇU (Sinop) - Emniyet Başdanışman var, Silahlı Kuvvetler Başdanışmanı, üç tane...
DURMUŞ FİKRİ SAĞLAR (İçel) - İstihbaratta başdanışman var mı?
YAŞAR TOPÇU (Sinop) - İşte istihbaratınki Nuri Bey. Benim çağrılmasını teklif edişimin sebebi o zaten.
DURMUŞ FİKRİ SAĞLAR (İçel) - İstihbarat başdanışmanıyla kasıt Başbakanlıkta da bir istihbarat yapabilecek bir örgütlenmenin olması mı?
NURİ GÜNDEŞ - Hayır, hayır.
DURMUŞ FİKRİ SAĞLAR (İçel) - Çünkü, bu daha önceden de böyle bir niyet vardı.
NURİ GÜNDEŞ - Böyle bir şey olsa teşkilat kadrosunda olmam. Teşkilat kadrosundayım ben, demin de söyledim.
DURMUŞ FİKRİ SAĞLAR (İçel) - Ama o zorunlu olarak dediniz; yani orada...

Nasıl Dürüst, Namuslu Bir İnsan Olduğum Yazıyor.

NURİ GÜNDEŞ - Hayır, bakın ben size bir şey söyleyeyim. Hiçbir böyle bir niyet yoktu, hiçbir şey yoktu. Doğrudan doğruya Türk gizli servisinin faaliyetlerine aktivite getirmek için benim gibi tecrübeli bir insanı yaş... İşte o kitapta da yazıyor, onu okumuyor beyefendi, benim ne müsteşarlığa geleceğim hakkında, nasıl dürüst, namuslu bir insan olduğumu da yazıyor, o okunmuyor.
DURMUŞ FİKRİ SAĞLAR (İçel) - O tarafı biliyoruz. Ama, müsteşarlığa geleceğinizi söylüyorlardı.

Tam Müsteşar Olacağım Sırada İnönü Mani Oldu

NURİ GÜNDEŞ - Tam geleceğim sırada da Sayın İnönü "asker" demiş mani olmuş. Belki, sonradan böyle ismi geçen, tecrübeli bir insanı hiç olmazsa bu vasıfla çağırırsak... Ben müsteşarla beraber işbirliği yaptım, gidiyorum efendim şunu nasıl yapalım?.. Onun dışında başka bir vazife ne bana yakışır, başkalarına yakışır, bana yakışmaz. Ben, yani, MİT'in üzerinde...
DURMUŞ FİKRİ SAĞLAR (İçel) - Ama, sizin oradaki varlığınız, müsteşar olacaksınız diye de adınızın çıkmasından dolayı...
NURİ GÜNDEŞ - Rahatsız oldum.
DURMUŞ FİKRİ SAĞLAR (İçel) - Siz rahatsız oldunuz, örgüt peki? Yani. MİT rahatsız oldu mu?
NURİ GÜNDEŞ - Örgüt rahatsız olanlar da oldu, sevinenler de oldu.
DURMUŞ FİKRİ SAĞLAR (İçel) - Ama, bu arada, siz bir seneyi aşkın bir süre görev yaptınız, ne görevi yaptınız?

Ben Gelen Bilgileri Aktardım

NURİ GÜNDEŞ - Ben ne görevi yaptım size söyleyeyim. Ben, gelen bilgileri aktardım.
DURMUŞ FİKRİ SAĞLAR (İçel) - Size gelen?..
NURİ GÜNDEŞ - Bana gelen bilgileri aktardım.
DURMUŞ FİKRİ SAĞLAR (İçel) - Ayrı gelen bilgileri?..
NURİ GÜNDEŞ - MİT'ten gelen bilgileri aktardım, oradan gelenleri MİT’e aktardım. Bu da çok kısa sürdü; yani, bu aktivite süresi çok kısa sürdü.
DURMUŞ FİKRİ SAĞLAR (İçel) - Çok da kısa değil, bir seneyi aşkın...
NURİ GÜNDEŞ - Ama, aktivite süresi. Dedim ya size Dünya Kupasını seyrettim, oturdum orada.
DURMUŞ FİKRİ SAĞLAR (İçel) - Ağustosta dünya kupası maçları bitmişti.
NURİ GÜNDEŞ - Ağustosta bitti, zaten ekimde de ayrıldım.
DURMUŞ FİKRİ SAĞLAR (İçel) - Şimdi, ben şunu sormak istiyorum: Siz, Başbakanlıkta bulunduğunuz süre içerisinde Emniyet Genel Müdürlüğüyle birlikte yeni bir istihbarat örgütü kurulması çalışması içine girdiniz mi?
NURİ GÜNDEŞ - Hayır, ben hiçbir toplantıya katılmadım.
DURMUŞ FİKRİ SAĞLAR (İçel) - Ama, böyle bir çalışmanın...

MGK Bünyesinde İstihbarat Birimi Kurulması Girişimi Vardı

NURİ GÜNDEŞ - Hatta, sitem de ettim şeye, askerî.....gidiyorsunuz. ben gitmiyorum... Ben hiçbir toplantıya katılmadım. Yalnız, Millî Güvenlik Kurulu bünyesinde bir böyle koordinasyon şeyi için bir birim kurulması için bir girişim vardı, başına emekli bir korgeneral getireceklerdi, o ne oldu bilmiyorum. Yani oraya, Millî Güvenlik Kurulunun içerisinde böyle istihbarat koordinasyonunu sağlayarak... Halbuki ben onlara dedim ki, istihbarat koordinasyonu bizim kanunun 20.nci maddesinde yazılı, koordinasyonu da biz yaparız. Yani eğer koordinasyon gerekirse koordinasyonu da bizim yapmamız lazım dedim; ama olmadı. Bizim de ömrümüz vefa etmedi. Zaten, sizin söylediğiniz eylül ayında bir ay hastalandım, izin aldım, ondan sonra istifamı verdim.
DURMUŞ FİKRİ SAĞLAR (İçel) - Siz göreve başladığınızda Mehmet Eymür de MİT'te başladı mı? Aynı anda mı başladınız?
NURİ GÜNDEŞ - 6 ay sonra filan...
DURMUŞ FİKRİ SAĞLAR (İçel) - 6 ay sonra başlamasının nedeni, yani sizin bu müsteşarlık meselesi bittikten sonra mı başladı, müsteşarlıkla mı?..

Eymür'ün Gelişini Önleyici Şeyler Vardı

NURİ GÜNDEŞ - Şimdi efendim, Mehmet Eymür'ün oraya gelmesini önleyici bir şeyler vardı, mesela Hüsamettin Bey vardı, Nevzat Ayaz vardı şunlar bunlar vardı. Onların raporda isimleri olduğu için, bazı şeyler onların rızasını alıncaya kadar tahmin ediyorum beklediler.
DURMUS FİKRİ SAĞLAR (İçel) - Hiram Abas’ın öldürülmesinin nedeni nedir?
NURI GUNDEŞ - Sol örgütlerin...
DURMUŞ FİKRİ SAĞLAR (İçel) - Teşkilat içindeki çatışmadan kaynaklanıyor...
NURİ GÜNDEŞ - Teşkilat hiçbir zaman yapmaz.
DURMUŞ FİKRİ SAĞLAR (İçel) - Peki, teşekkür ederim.
YAŞAR TOPÇU (Sinop) -Şimdi, Nuri Bey, sizin MİT'te birtakım çalışmalar yapmak üzere geldiğiniz izlenimi bende uyandı, doğru mudur?
NURİ GÜNDEŞ - Nerede?..
YAŞAR TOPÇU (Sinop) - MİT'le birlikte birtakım çalışmalar yapmak üzere getirildiğiniz göreve Başbakanlık?..
NURİ GÜNDEŞ - Başbakanlık...
YAŞAR TOPÇU (Sinop) - Doğru mudur?
NURİ GÜNDEŞ - Doğru, MİT'le çalıştım, MİT'le beraber...
MEHMET BEDRİ İHCETAHTACI (Gaziantep) - Soruyu anlayamadı.
YAŞAR TOPÇU (Sinop) - Bir daha sorayım mı efendim? Sizin, Başbakanlık MİT danışmanlığına MİT'le birlikte bazı çalışmalar yapmak ve bu bilgileri Başbakanlığa aktarmak için geldiğiniz anlaşılıyor, öyle bir şey...

MİT'in Reorganizasyonu İçin Rapor Verdim

NURİ GÜNDEŞ - Benim oraya gelişimin yegâne sebebi, Millî İstihbarat Teşkilatından mazide yapmış olduğum reorganizasyonu, Hiram Abas tarafından bozulan reorganizasyonu toplama, değerlendirme ve destekleme konularıyla tekrar reorganizasyon yapma amacına matuftu ve bunu da raporda verdim.
YAŞAR TQPÇU (Sinop) - Anladım efendim. Siz o zaman müsteşar olmadığınıza göre, nasıl yapacaktınız onu?
NURİ GÜNDEŞ - Müsteşarla işbirliği yaparak.
YAŞAR TOPÇU (Sinop) - İyi ya benim söylediğim çıktı ortaya işte.
NURİ GÜNDEŞ - Haa, anladım.
YAŞAR TOPÇU (Sinop) - Yani, ben de dedim ki zaten, siz Başbakanlık danışmanlığına MİT'le işbirliği yaparak birtakım işleri yapmak için geldiniz. Peki, bu ihtiyaç nereden doğdu; yani, size ne dendi de gelin bu işi böyle yapalım... Yani, o zamanki Başbakan, şimdiki Başbakan Yardımcısı MİT'in mahiyetini ve çalışma tarzını, şeyini bilmez.
NURİ GÜNDEŞ - Vallahi efendim, herhalde benim mazide çalıştığım askerler, siviller vesaireler benim çalışma muvaffakiyetimi vesaireyi bildikleri için...
YAŞAR TOPÇU (Sinop) - Kim mesela, isim verebilir misiniz?

Beni Güreş Paşa Tavsiye Etmiş Olabilir

NURİ GÜNDEŞ - Genelkurmay Başkanı olabilir mesela.
YAŞAR TOPÇU (Sinop) - O zamanın Genelkurmay Başkanı. Ben de öyle biliyorum da onun için, sordum.
DURMUŞ FİKRİ SAĞLAR (İçel) - Genelkurmay Başkanı kim?
YAŞAR TOPÇU (Sinop) - Güreş Paşa.
NURİ GÜNDEŞ - Demişler ki, Nuri Gündeş diye biri var, mazide çok muvaffakiyetli hizmetler yapmıştır demiştir, bilmiyorum ama Hüsamettin Bey söylemiş olabilir.
YASAR TOPÇU (Sinop) - Hüsamettin Bey değil, birincisinde bilgi.

Hüsmettin Cindoruk da Söylemiş Olabilir

NURİ GÜNDEŞ - Hüsamettin Bey de ben zannediyorum. Hüsamettin Bey arkadaşımdı benim, o söylemiş olabilir.
DURMUŞ FİKRİ SAĞLAR (İçel) - Mehmet Eymür söylemez.
YAŞAR TOPÇU (Sinop) - Hayır, Mehmet Eymür meselesi değil. Sizi danışman yapanla o dönemdeki ilişkisi bu düzeyde değildi. Bunu ben biliyorum. Şimdi, peki sizin MİT'in bu yeniden bir düzene sokulması aşamasında ya da çalışmasında MİT'e yeniden görevlendirilmesi veya teşkilat içerisinde yer alması için tavsiye ettiğiniz kişiler oldu mu?
NURİ GÜNDEŞ - Dışarıdan?..
YAŞAR TOPÇU (Sinop) - Dışarıdan, içeriden...
NURİ GÜNDEŞ - İçeriden vardı tabiî. Şu şekilde bir şey yaparsanız burası şey olur diye.
YAŞAR TOPÇU (Sinop) - Dışarıdan?..
NURİ GÜNDEŞ - Dışarıdan yok.
YAŞAR TOPÇU (Sinop) - Emniyetle koordineli çalışması için Emniyet üzerinde bir tasarrufunuz oldu mu, tavsiyeniz oldu mu?
NURİ GÜNDEŞ - Hayır.
YAŞAR TOPÇU (Sinop) - Hiç?..
NURİ GÜNDEŞ - Hiç.
YAŞAR TOPÇU (Sinop) - Yani, Emniyetteki ve MİT'teki kadrolaşma hareketinde sizin bir dahliniz yok mu?
NURİ GÜNDEŞ - Hayır.
YAŞAR TOPÇU (Sinop) - Hiç?..
NURİ GÜNDEŞ - Hiç yok.
YAŞAR TOPÇU (Sinop) - Peki o zaman bu şeyi nasıl yapacaktınız? Baştan söylediniz, biz yeniden bir reorganizasyon yapıp sizin zamanınızdaki aktiviteye gelmesini...
NURİ GÜNDEŞ - Sayın Topçu, şimdi, bir yerde, müsteşar, resmî lider bu işe muvafakat etmeden benim bir şey yapmama imkân yok.
YAŞAR TOPÇU (Sinop) - O ayrı efendim, onu biliyorum.
NURİ GÜNDEŞ - Kadrolaşma hareketinden kasıt?..
YAŞAR TOPÇU (Sinop) - Sayın Gündeş...
NURİ GÜNDEŞ - Yani, ben aktif hale gelmeyi kadrolaşma...
YAŞAR TOPÇU (Sinop) - Sayın Gündeş, benim söylediğim orası değil. Şimdi, bakınız, ben gayet bilinçli söylüyorum. Bende birtakım bilgiler var, ona göre soruyorum, şimdi arkasından bir soru daha soracağım. Şimdi, tabiî ki, orada bir kadrolaşma hareketi olacaksa imzayı müsteşar atacak, sizin atmanız mümkün değil. Ben hukukçuyum, ben MİT'çi değilim...
NURİ GÜNDEŞ -Yalnız, kadrolaşma hareketinden maksadınızı anlamadım. Kadrolaşma benim anladığım manada teşkilatı daha aktif hale getirmek için bir kadrolaşma.
YAŞAR TOPÇU (Sinop) - Hayır, kişisel bazda söylüyorum. Sizin MİT'te ve Emniyette kadrolaşma konusunda tavsiyeleriniz yahut bu yönde birtakım telkinleriniz oldu mu Sayın Başbakana.

MİT ve Emniyet'te Kadrolaşma Konusunda Tavsiyem Olmadı

NURİ GÜNDEŞ - Hayır. -
YAŞAR TOPÇU (Sinop) - Peki, Sayın Başbakanın eşini tanır mısınız?
NURİ GÜNDEŞ - Tanırım.
YAŞAR TOPÇU (Sinop) - Nereden tanırsınız?
NURİ GÜNDEŞ - Zaman zaman gördüm kendisini.
YAŞAR TOPÇU (Sinop) - Yani, bu konuda bir ilişkiniz oldu mu?
NURİ GÜNDEŞ - Hayır.
YAŞAR TOPÇU (Sinop) - Hangi bu konu dediğim, sizin oradaki göreviniz konusunda.

Bazı Şeyleri Zarf İçinde Özer Çiller'e Veriyordum

NURİ GÜNDEŞ - Görevim konusunda olmadı; ama, bazı şeyleri zarf içerisinde oraya götürüp veriyordum hanımına vermek üzere.
YAŞAR TOPÇU (Sinop) - Anladım efendim.
DURMUŞ FİKRİ SAĞLAR (İçel) - Nasıl efendim?
NURİ GÜNDEŞ - Yani, bir irtibat kanalı oluyordu, kapalı zarfla gönderip veriyorduk; ama, çok gizli bir şey vermiyorduk.
DURMUŞ FİKRİ SAĞLAR (İçel) - Başbakanın eşinin bir resmî sıfatı var mıydı?

Özer Çiller Özel Kalem Gibi Çalışıyordu

NURİ GÜNDEŞ - Özel kalem gibi çalışıyordu, özel kaleme de veriyoruz biz.
DURMUŞ FİKRİ SAĞLAR (İçel) - Yani, ben milletvekili ya da bakanım benim eşime kimse getirip zarf vermiyor. Hele böyle istihbarî konularda.
NURİ GÜNDEŞ - Yok yok, istihbari konular zaten benim işim değildi.
DURMUŞ FİKRİ SAĞLAR (İçel) - Neyse, önemli konular bunlar.
NURİ GÜNDEŞ - İstihbarî konular, bakın yani ...


N o t: MİT'te 14 Şubat 1994'te yeniden işe başlamadan önce Başbakanlık Konutu'na çağırılmıştım. Burada Özer Çiller'le görüştüm. Özer Bey bana Başbakanlık İstihbarat danışmanı Nuri Gündeş'in MİT'in reorganizasyonu ile ilgili bir proje verdiğini, bu projeye göre MİT'in 'Toplama' ve 'Değerlendirme' diye ikiye ayrılmasının planlandığını belirterek bu konudaki görüşümü sordu. Kendisine, bunun prensip olarak doğru olmakla birlikte şu anda tatbikinin uygun olmadığını, MİT'in, Türkiye'nin nüfusuna, yüzölçümüne ve yaşadığı olaylara oranla zaten sayıca yetersiz bir teşkilat olduğunu, bir de bu teşkilat ikiye bölünürse zafiyetin artacağını, esasında bu denemenin daha önce yapıldığını ve yürümediğini belirttim. Özer Bey bunun üzerine Nuri Gündeş'in MİT Müsteşarlığı için tavsiye ettiği bir isim listesi göstererek bunlar hakkında ne düşündüğümü sordu. İsimlerin başında MİT'in eski Personel Başkanı Erkan Ersil ve Azerbeycan'da ihtilal teşebbüsü olayında ismi geçtiği için emekli edilen Ertuğrul Güven vardı. Erkan Ersil'in Personel Başkanlığı zamanında MİT Mensuplarının parasını toplayıp "bankerlik" yaptığını ve olayın örtbas edildiğini, personel işleri haricinde mesleki bir tecrübesi bulunmadığını, ayrıca eşi ABD Sefaretinde çalıştığı için böyle bir göreve getirilmesinin uygun olmadığını belirttim. Ertuğrul Güven'in de istihbaratçılıktan çok "kooperatifçilik" konularında ihtisas sahibi olduğunu, mesleki geçmişi itibariyle operasyonel bilgisinin yeterli olmadığını, her iki ismin de Nuri Gündeş'e çok yakın kişiler olduğunu söyledim. Bu bakımdan Nuri Gündeş yukarıda anlattığı hiç bir konuda samimi değildir. Yaşı itibariyle MİT Müsteşarlığına gelişi mümkün olmayan Gündeş, Müsteşarlığa kendisine çok yakın isimlerden birini atayarak "Gölge Müsteşar" olabilmek için çaba sarfetmiş ancak buna muvaffak olamamıştır. Mehmet Eymür)

http://www.atin.org/detail.asp?cmd=articledetail&articleid=350

38. Cİ BÖLÜM İLE DEVAM EDECEKTİR.,

***