TÜRKİYEDE TERÖRLE MÜCADELEDE PKK ÖRNEĞİ., BÖLÜM 1
TEZ DANIŞMANI
Yrd. Doç. Dr. Halil MUTİOĞLU,
AYDIN - 2014
T.C. ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ KAMU YÖNETİMİ ANABİLİM DALI
SBKY-YL-2014-0001
HAZIRLAYAN
Davut TAŞ
T.C. ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ SİYASET BİLİMİ VE KAMU YÖNETİMİ ANABİLİM DALI
SBKY-YL-2014-0001
Türkiye'de Terörle Mücadelede Türk Kamu Yönetiminin, İşlevleri Üzerine Genel Bir Değerlendirme: PKK Örneği Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Programı öğrencisi Davut TAŞ tarafından hazırlanan "Türkiye'de Terörle Mücadelede Türk Kamu Yönetiminin İşlevleri Üzerine Genel Bir Değerlendirme: PKK Örneği" başlıklı tez, …………. tarihinde yapılan savunma sonucunda aşağıda isimleri bulunan jüri üyelerince kabul edilmiştir.
Unvanı, Adı ve Soyadı : Kurumu : İmzası:
(Başkan) Prof. Dr. Yücel BOZDAĞLIOĞLU ADU ………
Doç. Dr. Fatma Neval GENÇ ADU ………
Yrd. Doç. Dr. Halil MUTİOĞLU ADU ………
Jüri üyeleri tarafından kabul edilen bu Yüksek Lisans tezi, Enstitü Yönetim Kurulunun ………sayılı kararıyla …………………(Tarih) tarihinde onaylanmıştır.
Bu tezde görsel, işitsel ve yazılı biçimde sunulan tüm bilgi ve sonuçların akademik ve etik kurallara uyularak tarafımdan elde edildiğini, tez içinde yer alan ancak bu çalışmaya özgü olmayan tüm sonuç ve bilgileri tezde kaynak göstererek belirttiğimi beyan ederim.
Adı Soyadı : Davut TAŞ
İmza :
YAZAR ADI-SOYADI: DAVUT TAŞ
BAŞLIK:
TÜRKİYE'DE TERÖRLE MÜCADELEDE TÜRK KAMU YÖNETİMİNİN İŞLEVLERİ ÜZERİNE GENEL BİR DEĞERLENDİRME: PKK ÖRNEĞİ
ÖZET
Bu Yüksek Lisans Tezi'nin amacı Türkiye'nin önemli bir sorunu olarak karşımızda duran PKK ve ona karşı yapılan mücadelenin Türk kamu yönetiminin işlevleri açısından bir süreç olarak incelenmesi ve terörle mücadele ile terörizme mücadele ekseninde Türk kamu yönetimindeki değişiminin araştırılmasıdır. Temel varsayım Türk kamu yönetiminin terör ve terörizmle mücadelede bir süreç olarak terörle mücadeleden terörizmle mücadele alanına kaydığı ve bunun nedeninin değişen konjonktür, değişen PKK ve kamuoyunun şiddete doygunluğu olduğudur. Üç bölümden oluşan bu tezin ilk bölümünde kavramsal çerçeve dâhilinde araştırmanın temeli olan terör ve terörizm kavramları ve bunların nedenleri, amaçları, unsurları, ayrımları zengin bir literatürle anlatılmıştır. Tezin ikinci bölümünde ise Türkiye'de PKK dışındaki terör örgütleri anlatılmıştır. Tezin son bölümünde ise PKK terör örgütü kökleri, örgüt yapısı ve finans kaynakları ile ayrıntılı bir şekilde anlatılmış ve Türkiye'nin terörle mücadelede kamu yönetimi nin işlevleri yasama ve yürütme erklerinin faaliyet ve uygulamaları ile incelenmiş ayrıca Kürt Sorunu ve PKK terörünün bitirilmesi amacıyla ortaya konan belli başlı raporlar özetlenmiştir. Tezin katkısı ile PKK'daki ve Türkiye'nin terörle mücadelesindeki değişimler ve nedenleri ortaya konmuş ve konu bütüncül bir şekilde ele alınmıştır. Tezin bir başka katkısı ise PKK terör örgütünün ulaşılması yasal kendi yazılı kaynakları ile incelenmesi ve nesnel veriler ışığında doğru
bir şekilde anlatılmasıdır. Sonuçta bu Yüksek Lisans Tezi ile PKK'daki değişimler bir süreç olarak irdelenmiş ve bunun Türk kamu yönetimindeki değişimler ile nedenselliği ortaya konmuştur. PKK'nın değişim süreci sonunda siyasallaşması ve terörizmi sadece alternatif bir güç haline getirmesi ile Türk kamu yönetiminin terörizmle mücadele ile artık mücadelenin siyasi, ekonomik ve toplumsal yanına ağırlık vermesi durumları arasında bağlar ortaya konarak temel varsayımımız doğrulanmıştır.
İÇİNDEKİLER
ÖZET............................... i
SUMMARY........................ ii
İÇİNDEKİLER.................. iii
TABLO LİSTESİ............... vi
ŞEKİLLER LİSTESİ........... vi
KISALTMALAR LİSTESİ.... vii
GİRİŞ............................ 1
BİRİNCİ BÖLÜM
KAVRAMSAL ÇERÇEVE
1.1. Terör ve Terörizm Kavramı ................ 4
1.1.1. Terörizmi Tanımlama Sorunu .......... 4
1.1.2. Tarihsel ve Kavramsal Açıdan Terör ve Terörizm .. 7
1.2. Terörizmin Nedenleri ........................ 25
1.3. Terörizmin Amaçları.......................... 40
1.4. Terörizmin Unsurları.......................... 42
1.4.1. İdeoloji Unsuru ............................. 43
1.4.2. Örgütlenme Unsuru........................ 47
1.4.3. Şiddet/Eylem Unsuru ..................... 50
1.5. Terörizmde Temel Ayrımlar ............... 54
1.5.1. Öznesine Göre Terörizm: Devlet Terörizmi, Devlet Destekli Terörizm ve
Bireysel Terörizm................................... 54
1.5.2. İdeolojilerine Göre Terörizm: Aşırı Sol, Aşırı Sağ ve Bölücü
(Ayrılıkçı/Etnik) Terörizm ........................ 59
1.5.3. Faaliyet Alanlarına Göre Terörizm: Kır Terörizmi, Şehir Terörizmi, Milli
Terörizm ve Uluslararası (Küresel) Terörizm... 62
1.5.4. Faaliyet Konularına-Türlerine Göre Terörizm: Narko Terörizm, Kitle
İmhasına Yönelik Terörizm, Medyatik Terörizm ve Siber Terörizm ... 66
İKİNCİ BÖLÜM
TÜRKİYE'DE TERÖR ÖRGÜTLERİYLE MÜCADELE
2.1. Türkiye'de Faaliyet Gösteren Aşırı Sol/Radikal Terör Örgütler .. 76
2.2. Türkiye'de Faaliyet Gösteren Aşırı Sağ/Dini Motifli Terör Örgütleri .. 79
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
TÜRKİYE'DE TERÖRLE MÜCADELEDE TÜRK KAMU YÖNETİMİNİN
İŞLEVLERİ: PKK ÖRNEĞİ
3.1. PKK'nın (Partiya Karkerên Kurdistan/Kürdistan İşçi Partisi) Tarihçesi, Örgüt
Yapısı ve Finansal Kaynakları ................... 83
3.1.1. PKK'nın Kuruluşu Öncesi Dönemsel Özellikler ve DDKO-ADYÖD Dönemi
(1970-1975) .......................................... 87
3.1.2. Kürdistan Devrimcileri/Apocular Dönemi (1976-1978) ... 98
3.1.3. PKK Dönemi (1978-2002).............. 103
3.1.4. KADEK, PKK, KONGRA-GEL ve KCK Dönemi ve Gelinen Süreç (2002-
2009).......................................... 147
3.1.5. Örgüt Yapısı ....................... 164
3.1.6. Finans Kaynakları ............... 173
3.2. Bir Süreç olarak Türkiye'nin Terörle Mücadelede İzlediği Yol ve Yöntem: PKK Örneği................................. 179
3.2.1. Yasama İşlevi .................... 193
3.2.1.1. 12.4.1999 Tarihli 13713 Sayılı Terörle Mücadele Kanunu ...... 193
3.2.1.2. 1402 Sayılı Sıkıyönetim Kanunu ve 2935 Sayılı Olağanüstü Hal
Kanunu...................................... 202
3.2.1.3. Taraf Olunan Uluslararası Sözleşmeler .... 207
3.2.2. Yürütme (Siyasi/İdari) İşlevi.... 209
3.2.2.1. Askeri Düzenlemeler ve Faaliyetler ......... 211
3.2.2.2. Sosyal ve Ekonomik Düzenlemeler ve Faaliyetler ... 213
3.2.3. Etkin Kurumlar ....................... 216
3.3. Türkiye'de Terörle Mücadelede Kamu Yönetimi Aygıtı Dışındaki Bazı Çevrelerden Çözüm Önerileri.............. 218
3.3.1. Bilge Adamlar Kurulu: Terörle Mücadele Stratejisi....... 218
3.3.2. Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Merkezi: Dağdan İniş-PKK Nasıl Silah Bırakır? .................................. 236
3.3.3. Ankara Strateji Enstitüsü: Kürt Sorununun Çözüm Mantığını Anlamak .. 238
3.3.4. Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu: Kürt Sorunu ve
Demokratik Çözümü Konusunda Görüş ve Değerlendirmelerimiz ..... 245
3.3.5. Stratejik Düşünce Enstitüsü: Kürt Sorunu Çözüm için Öneriler ... 247
DEĞERLENDİRME VE SONUÇ ............. 251
KAYNAKÇA ...................................... 255
EKLER ............................................ 272
ÖZGEÇMİŞ ...................................... 275
TABLO LİSTESİ
Tablo 1: Özet Olarak Terörizm Dönemleri 17
Tablo 2: Terörizm, Terör, Gerilla Savaşı ve Organize Suçların Karşılaştırılması 22
Tablo 3: Türkiye'de Başlıca Terör Örgütlerinin Üye Profili 31
Tablo 4: KCK Yapılanması 171
Tablo 5: Değişiklik Göstermekle Beraber PKK Bölge Yapılanması 172
Tablo 6: Açılan Dava Sayısı 202
Tablo 7: Karara Bağlanan Dava Sayısı. 202
ŞEKİLLER LİSTESİ
Şekil 1: Terörizmin Nedenlerinin Terör Örgütlerinin Doğuşundaki Etkileri 27
Şekil 2: 6158 PKK Terör Örgütü Mensubunun Eğitim Düzeyi 30
Şekil 3: PKK'lı Tutukluların Eğitim Düzeyi 31
Şekil 4: Toplumsal, Ekonomik ve Siyasal Yapının Etkileşimi 34
Şekil 5: Doğrusal Spektrumda Aşırı Sağ ve Aşırı Solun Konumu 45
Şekil 6: İdeolojik Gelişim Süreci 46
Şekil 7: Terör Örgütü Yapılanma Şeması 49
Şekil 8: Schmid'e Göre Terör Örgütlerinin Yapısı 50
Şekil 9: Kürdistan Olarak Tabir Edilen Yer 107
Şekil 10: 2000 Yılı Sonrası PKK'da Yapısal Değişim ve Geçiş Süreçleri 159
KISALTMALAR LİSTESİ
ADYÖD Ankara Demokratik Yüksek Öğrenim Derneği
ARGK Artêşa Rızgariya Gelê Kurdistan/Kürdistan Halk Kuruluş Ordusu
ASALA Armenian Secret Army For The Liberation Of Armenia/Ermenistan'ın Kurtuluşu İçin Ermeni Gizli Ordusu
BBC British Broadcasting Corporation/Britanya Yayın Kuruluşu
BDP Barış ve Demokrasi Partisi
CIA Central Intelligence Agency/Merkezi Haberalma Teşkilatı
DDKD Devrimci Demokratik Kültür Dernekleri
DDKO Devrimci Demokratik Kültür Ocakları
DEHAP Demokratik Halk Partisi
DEP Demokratik Partisi
DHKP/C Devrimci Halk Kurtuluş Partisi/Cephesi
DTP Demokratik Toplum Partisi
ERNK Eniya Rizgariya Netewa Kurdistan/Kürdistan Halk Kurtuluş Cephesi
GKK Geçici Köy Koruculuğu
HADEP Halkın Demokrasi Partisi
HEP Halkın Emek Partisi
HPG Hêzên Parastina Gel/Halk Savunma Güçleri
HRK Hêzên Rizgariya Kurdistan/Kürdistan Kurtuluş Güçleri
JİTEM Jandarma İstihbarat ve Terörle Mücadele
KADEK Kongreya Azadî û Demokrasiya Kurdistanê/Kürdistan Özgürlük ve Demokrasi Kongresi
KARSAZ Yetikiya Karsazen Kurda Natnetewi/Uluslararası Kürt İşverenler Birliği
KCK Koma Civakên Kurdistan/Kürdistan Halklar Konfederasyonu/Kürdistan Demokratik Toplum Konfederalizmi
KDP Kürdistan Demokrat Partisi
KGB Komitet Gosudarstvennoy Bezopasnosti/Devlet Güvenlik Komitesi
KİS Kitle İmha Silahları
KKK Koma Komalên Kurdistan/Kürdistan Konfederasyon Topluluğu
KONGRA-GEL Kongreya Azadî û Demokrasiya Kurdistanê/Kürdistan Özgürlük ve Demokrasi Kongresi
KUK Kürdistan Ulusal Kurtuluşçuları
PAK Partiya Azadiya Kurdistan/Kürdistan Özgürlük Partisi
PÇDK Partiya Çaresera Demokrati Kurdistan/Kürdistan Demokratik Çözüm Partisi
PDK Partiya Demokrata Kurdistanê/Kürdistan Demokrat Partisi
PJA Partiya Jinên Azad/Özgür Kadın Partisi
PJAK Partiya Jiyane Azade Kurdistan/Kürdistan Özgür Yaşam Partisi
PKDW Parlamana Kurdistane Li Derveyi Welat/Sürgündeki Kürt Parlamentosu
PKK Partiya Karkerên Kurdistan/Kürdistan İşçi Partisi
PYD Partiya Yekitiya Kurdistan/Kürdistan Birlik Partisi
SHP Sosyal Demokrat Halkçı Parti
TAK Teyrêbazên Azadiya Kurdistan/Kürdistan Özgürlük Şahinleri
THKP/C Türkiye Halk Kurtuluş Partisi/Cephesi
THKO Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu
TİKKO Türkiye İşçi Köylü Kurtuluş Ordusu
TİP Türkiye İşçi Partisi
TKDP Türkiye Kürdistan Demokrat Partisi
TKP/ML Türkiye Komünist Partisi/Marksist-Leninist
TMK Terörle Mücadele Kanunu
TÜDEK Türkiye Demokratik Ekolojik Toplum Koordinasyonu
YDG Yekitiya Demokrasiya Gele Kurd/Halk Demokratik Birlikleri
YNDK Yekitiya Neteva Demokrati Kurdistan/Kürdistan Ulusal Demokratlar Birliği
GİRİŞ
"Şiddet" bireylerin ve elbette toplumların hayatında önemli bir araç olarak kuşkusuz ilelebet var olacaktır. İnsanlık tarihi de esasında "şiddet" ile devinen olaylar bütünüdür ve şiddet de insanlık ile değişime uğramış devingen bir olgudur. Bu devingenlik ile şiddet araçları ve yöntemleri de değişikliğe uğramış ve insanın yaşamında hem bir tehdit hem de bir var olma aracı olarak yer etmiştir. Bu Yüksek Lisans Tezi'nde araştırmanın temeli de bir şiddet türü olan siyasal şiddetin en önemli içlemi olan "terörizm"e dayanmaktadır.
Terörizmin önemi onun bugün kitlesel şiddetin önemli bir aracı olmasında, küreselleşmesinde ve siyasallaşmasında aranmalıdır. Terörizmin bugün pek çok
ülkenin temel sorunu olmasına rağmen hâlâ varlığını sürdürmesi onun siyasi bir kimliğe sahip olması ile açıklanır; öyle ki bu politik yaklaşım ile terörizmin
uluslararası arenada kabul edilen bir tanımı dâhi yapılamamıştır.
Terörizmin ortak bir tanımının zorluğu dışında bir başka handikabı terörizmle mücadelede izlenecek yolların ve yöntemlerin meşru sayılıp sayılmaması durumudur. Terörizmin küresel ölçekte özellikle Soğuk Savaş ile ABD ve SSCB tarafından piyonlaştırılması elbette terörizme ve onunla mücadeledeki yol ve yöntemlere de çıkar temelli yaklaşımı zorunlu kılmıştır.
Bu nedenle Soğuk Savaş Dönemi'nde kökleri dikilen terörist örgütler bu terörizmi yaratan ya da destekleyen devletlerce haklı sayılmış ve aksine devletlerin terörizmle mücadelesine tepki gösterilmiştir.
Soğuk Savaş Dönemi'nden ortaya çıkan terörizmi siyasi bir rant olarak kullanma politikası 11 Eylül 2001 saldırıları ile derinden değişime uğramıştır.
Terörizmin bu saldırılarla gerçek yüzünün ortaya çıkması ile onun artık ortadan kaldırılması gereken şeytani bir güç olarak kabul edilmesi beklenirken durum bu
şekilde olmamıştır. Terörizm yine siyasi bir araç olarak varlığını sürdürmüş ve hatta ABD aktörlü devlet terörüne neden olmuştur.
11 Eylül saldırıları ile dünya kamuoyu terörizmle tanışmış gibi gözükse de terörizm, kökleri oldukça eskiye dayanan bir olgudur; fakat günümüz küresel
terörizmi şiddet seviyesi ve alanı özellikleri ile artık çok daha farklı bir biçimde karşımızda durmaktadır.
Dünya ve özellikle ABD kamuoyunun 11 Eylül terörizmi ile şoka uğraması bir yana Türkiye terörizmle özellikle 1970'li ve 1980'li yıllarda tanışmıştır.
Türkiye'de faaliyette bulunan terörist örgütleri destekleyen devletlerin terörizme tepkisi ise ancak 11 Eylül saldırıları ile ortaya çıkmış ve Türkiye yaklaşık otuz yıl
boyunca devlet destekli terörizmle tek başına mücadele etmeye çalışmıştır.
Türkiye'de terörizm 1960'lı yıllardan itibaren çok çeşitli biçimlerde gelişmiş 1980'lerden sonra ise terörizm PKK (Partiya Karkerên Kurdistan/Kürdistan İşçi
Partisi) ile anlam bulmuştur denebilir. Bu nedenle terörle mücadele ya da terörizmle mücadele de PKK ile bütünleşmiştir. Burada en önemli iki ayak elbette terörizmi yaratan PKK ile onunla mücadele eden Türk kamu yönetimidir. İşte Yüksek Lisans Tezi'nin amacı Türkiye'nin önemli bir sorunu olarak karşımızda duran PKK ve terörizmine karşı yapılan mücadelenin Türk kamu yönetiminin işlevleri açısından bir süreç olarak incelenmesi ve terörle mücadele ile terörizme mücadele ekseninde Türk kamu yönetiminin değişiminin araştırılmasıdır.
Temel varsayımımız Türk kamu yönetiminin terör ve terörizmle mücadelede bir süreç olarak terörle mücadeleden terörizmle mücadele alanına kaydığı ve bunun
nedeninin değişen konjonktür, değişen PKK ve ayrıca kamuoyunun şiddete doygunluğu olduğudur.
Belirtmek gerekirse terörle mücadele; terörizmin şiddet yanına vurgu yapan, terörizmi ortaya çıkaran nedenleri yadsıyan, mücadelenin güvenlik boyutuna önem veren, askeri mantıkla hareket eden, terörizmin ordu faaliyetlerine cephe faaliyetlerinden daha çok önem veren, genelde antidemokratik faaliyetler içeren, ordunun etkili olduğu bir yöntemdir. Bunun aksine terörizmle mücadele ise; terörizmi ortaya çıkaran nedenlere eğilen, terörizmin ordu ve cephe faaliyetlerine aynı önemi veren, insan haklarına saygılı, demokratik, rasyonel, çoğulcu karar mekanizmasına sahip, istihbarat birimlerinin etkin olduğu, eşgüdüme dayalı bir yöntemdir.
Üç bölümden oluşan bu tezin, ilk bölümünde kavramsal çerçeve dâhilinde araştırmanın temeli olan terör ve terörizm; tanımları, nedenleri, amaçları, unsurları ve ayrımları ile zengin bir literatürle anlatılmıştır. Bu zengin tanımlar ile ortak noktalar ortaya çıkmış ve terör ile terörizmin tanımı daha net tasavvur edilebilmiştir.
Tezin ikinci bölümünde Türkiye'de faaliyet gösteren terör örgütlerine ve bu örgütlerin temel özelliklerine değinilmiştir.
Tezin son bölümünde öncelikle PKK terör örgütü kökleri, örgüt yapısı ve finans kaynakları ile ayrıntılı bir şekilde anlatılmıştır. PKK ile ilgili bilgiler örgüt
kaynaklarından edinilmiş ve bu şekilde bilgilere ilk elden ulaşılmaya çalışılmıştır. Bölümün ilerleyen başlıklarında ise Türkiye'nin terörle mücadelede kamu
yönetiminin işlevleri yasama ve yürütme erklerinin faaliyet ve uygulamaları ile incelenmiş ve ayrıca Kürt Sorunu ve PKK terörünün bitirilmesi amacıyla ortaya
konan belli başlı raporlar özetlenmiş-değerlendirilmiştir.
Tezin katkısı ile PKK'daki ve Türkiye'nin terörle mücadelesindeki değişimler ve nedenleri ortaya konmuş ve konu bütüncül bir şekilde ele alınmıştır. Tezin bir
başka katkısı ise PKK terör örgütünün ulaşılması yasal kendi yazılı kaynakları ile incelenmesi ve nesnel veriler ışığında doğru bir şekilde anlatılmasıdır.
Sonuçta bu Yüksek Lisans Tezi ile PKK'daki değişimler bir süreç olarak irdelenmiş ve bunun Türk kamu yönetimindeki değişimler ile nedenselliği ortaya
konmuştur. PKK'nın değişim süreci sonunda siyasallaşması ve terörizmi sadece alternatif bir güç haline getirmesi ile Türk kamu yönetiminin terörizmle mücadele ile artık mücadelenin siyasi, ekonomik ve toplumsal yanına ağırlık vermesi durumları arasında bağlar ortaya konarak temel varsayımımız doğrulanmıştır.
2. Cİ BÖLÜM İLE DEVAM EDECEKTİER.,
***
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder