TRAFİKTE ÇEKİCİ TERÖRÜ (1 & 2)
16.09.2014
Vatandaşların okul, alışveriş merkezi, hastane ve adliye gibi binaların önlerine kısa bir süre için zorunlu olarak park ettiği araçlar, sahibine bilgi verilmeden özensiz bir şekilde çekiciye yüklenerek otoparka götürülüyor
İşi bittiğinde aracını yerinde bulamayan vatandaş, çekildiğini öğrenince otoparka koşuyor. Araç sahibi aracını alabilmek için park yasağı, taşıma ücreti ve park parası olmak üzere toplam 200 lira ödemek zorunda kalıyor
İstanbul ve Ankara gibi büyük şehirlerde yaşayanların şikayet ettiği önemli konulardan biri de park etmiş araçların Trafik Vakfı’nca haber bile verilmeden çekilmesi. Vatandaşların, okul, alışveriş merkezi, hastane ve adliye gibi binaların önlerine park ettiği araçlar kaşla göz arasında ortadan kayboluyor. Kısa bir süre sonra park ettiği yere gelen vatandaşlar aracını göremeyince şoka giriyor. Aracı çalındı mı, çekildi mi hiç bir bilgisi olmayan vatandaş, büyük bir şaşkınlık içinde civardaki vatandaşlardan aracına ne olduğunu öğrenmeye çalışıyor. O anda orada olaya şahit olan biri kaldıysa çekildiğini öğrenebiliyor. Ama en kesin bilgiyi ise ulaşabilirse en yakındaki aynı zamanda aracın çekilmesine de onay veren trafik polisinden öğreniyor. O da olmazsa “kayıp” bildiriminde bulunmak için gittiği karakolda aracının çekilmiş olabileceğini ve götürülme ihtimali olan otoparkı öğreniyor.
En az 200 lira ödüyor
Aracını bulabilme düşüncesiyle bir taksiye binen vatandaş otoparka gidiyor. Aracının orada olduğunu görünce önce bir rahatlıyor. Aracın sağına soluna bakarak herhangi bir hasar olup olmadığını kontrol ediyor. Ama aracını alabilmesi için çıkartılan faturayla karşılaşınca yeni bir şok yaşıyor. İstanbul’da çekilmiş aracını bulduğu otoparktan alabilmesi için vatandaşın en az 200 lira para ödemesi gerekiyor. Bunun 70 lirası araç çekme ücreti (Park yasağı). Bu para zorunlu trafik cezası. Bundan sonrası ise tam bir çekici terörü bedeli.100 lirası özel taşıma bedeli. Aracın çekildiği yer 5 kilometrenin üstünde ise kilometre başına 5 lira ilave ediliyor. Aracın çekildiği otoparkın da bir ücret tarifesi var. Aracını kurtarmak isteyen o otoparkta ne kadar kaldıysa onun bedelini de ödemek zorunda.
Taşeron devrede
Araç çekim işinin başında Ankara ve İstanbul’da Trafik Vakfı var. Her iki vakfın başında da valiler bulunuyor. Ankara Trafik Vakfı, ticari faaliyetlerini sürdürmek için yüzde 99 hissesine sahip olduğu ATESTAŞ (Ankara Trafik Eğitim ve Sağlık Hiz. Tic. A.Ş.) Şirketi’ni kurmuş ve 12 adet çekme aracı bu şirket tarafından kullanılıyor. ATESTAŞ, Ankara’da belediye sınırları dışında il hudutları içinde Bölge Trafik Denetleme Şube Müdürlüğü görev alanı içerisinde resmi ve vakıf çekicilerinin yetersiz kaldığı yer ve zamanlarda çekme işlerinin karşılanması amacıyla Bayrak Çekme ve Sümerler Oto Kurtarma adlı bir şirketler hizmet sözleşmesi imzalamış. Bu arada Bayrak otoparkı da Sincan bölgesinin çekme işleri için Kaplan Akü Ltd. Şti.ile hizmet sözleşmesi imzalamış.
Kısa mesaj servisi
İstanbul ve Ankara’daki her iki vakfın da internet sitelerinde araç çekilen otoparkların adresleri yer alıyor. Çekilen otoparkı bulmak için internet üzerinde “araç sorgulama ekranı” da yapmışlar. İstanbul Trafik Vakfı ise bir adım daha öne geçip cep telefonundan da sorgulamayı geliştirmiş. “PARK yaz, bosluk bırak plakanı yaz. 1550’ye mesaj gönder. Aracın hangi otoparkta bilgisi cebine gelsin” şeklinde bilgi notu da internet sitesinde yer alıyor. Vakıflar, yaptıkları araç çekim işlerini 2918 sayılı Trafik Kanunu ve İl Trafik Komisyonu ile Vakıf Mütevelli Heyeti kararına uygun olarak, trafik polisleri tarafından verilen yazılı talimat doğrultusunda yaptıklarını iddia ediyor. Ücretler konusunda ise Ulaşım Koordinasyon Merkezi’nin (UKOME) onaylamış olduğu fiyat tarifesi uygulandığını belirtiyorlar.
Çekme görevi yok
En az 200 lira ödüyor
Aracını bulabilme düşüncesiyle bir taksiye binen vatandaş otoparka gidiyor. Aracının orada olduğunu görünce önce bir rahatlıyor. Aracın sağına soluna bakarak herhangi bir hasar olup olmadığını kontrol ediyor. Ama aracını alabilmesi için çıkartılan faturayla karşılaşınca yeni bir şok yaşıyor. İstanbul’da çekilmiş aracını bulduğu otoparktan alabilmesi için vatandaşın en az 200 lira para ödemesi gerekiyor. Bunun 70 lirası araç çekme ücreti (Park yasağı). Bu para zorunlu trafik cezası. Bundan sonrası ise tam bir çekici terörü bedeli.100 lirası özel taşıma bedeli. Aracın çekildiği yer 5 kilometrenin üstünde ise kilometre başına 5 lira ilave ediliyor. Aracın çekildiği otoparkın da bir ücret tarifesi var. Aracını kurtarmak isteyen o otoparkta ne kadar kaldıysa onun bedelini de ödemek zorunda.
Taşeron devrede
Araç çekim işinin başında Ankara ve İstanbul’da Trafik Vakfı var. Her iki vakfın başında da valiler bulunuyor. Ankara Trafik Vakfı, ticari faaliyetlerini sürdürmek için yüzde 99 hissesine sahip olduğu ATESTAŞ (Ankara Trafik Eğitim ve Sağlık Hiz. Tic. A.Ş.) Şirketi’ni kurmuş ve 12 adet çekme aracı bu şirket tarafından kullanılıyor. ATESTAŞ, Ankara’da belediye sınırları dışında il hudutları içinde Bölge Trafik Denetleme Şube Müdürlüğü görev alanı içerisinde resmi ve vakıf çekicilerinin yetersiz kaldığı yer ve zamanlarda çekme işlerinin karşılanması amacıyla Bayrak Çekme ve Sümerler Oto Kurtarma adlı bir şirketler hizmet sözleşmesi imzalamış. Bu arada Bayrak otoparkı da Sincan bölgesinin çekme işleri için Kaplan Akü Ltd. Şti.ile hizmet sözleşmesi imzalamış.
Kısa mesaj servisi
İstanbul ve Ankara’daki her iki vakfın da internet sitelerinde araç çekilen otoparkların adresleri yer alıyor. Çekilen otoparkı bulmak için internet üzerinde “araç sorgulama ekranı” da yapmışlar. İstanbul Trafik Vakfı ise bir adım daha öne geçip cep telefonundan da sorgulamayı geliştirmiş. “PARK yaz, bosluk bırak plakanı yaz. 1550’ye mesaj gönder. Aracın hangi otoparkta bilgisi cebine gelsin” şeklinde bilgi notu da internet sitesinde yer alıyor. Vakıflar, yaptıkları araç çekim işlerini 2918 sayılı Trafik Kanunu ve İl Trafik Komisyonu ile Vakıf Mütevelli Heyeti kararına uygun olarak, trafik polisleri tarafından verilen yazılı talimat doğrultusunda yaptıklarını iddia ediyor. Ücretler konusunda ise Ulaşım Koordinasyon Merkezi’nin (UKOME) onaylamış olduğu fiyat tarifesi uygulandığını belirtiyorlar.
Çekme görevi yok
İstanbul’da park yasağı bulunan yerlerde araç çekim işlerini yapan kurumun adı İstanbul Trafik Vakfı. Vakfın mütevelli heyetinde İstanbul Valisi, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı, İstanbul Defterdarı, İstanbul Sanayi ve Ticaret İl Müdürü ve İstanbul İl Sağlık Müdürü bulunuyor. Vakfın görev tanımları arasında araç çekmek gibi bir madde ve kanunen görevlendirilmiş bir mevzuat yok. Zaten tüzüklerinde de “Vakfımız ticari bir amaç gütmeyip tamamen kamu yararını gözeterek işletmekte olduğu otoparklardan sağladığı gelirlerle ilimiz trafik hizmetlerine kaynak sağlamaktadır” deniyor. Ama İstanbulluların haraç kesme olarak gördüğü, yetkililerin yasal kabul ettiği çekiciler, gün içinde şehirde harıl harıl araç çekmeye devam ediyor. Şehir merkezlerine otopark yaptırmaktan sorumlu olan yetkililer ise bu duruma çare bulmak yerine ses çıkarmamayı tercih ediyor. Olan, çekicinin arkasından koşturmak zorunda kalan vatandaşa oluyor.
İstanbul’da yılda 22 trilyonluk rant!
17.09.2014 00:01
İstanbul Trafik Vakfı, araç çekme işini kurduğu Trafik Vakfı İktisadi İşletmesi aracılığı ile yapıyor. 95 çekiciyle günde 400 araç otoparklara çekilerek yılda 21 milyon 807 bin lira (eski parayla yaklaşık 22 trilyon lira) hasılat elde ediliyor
İstanbul Trafik Vakfı, yasal mevzuat elvermediğinden araç çekme ve otopark işletme işlerini kendisi yapmıyor. Onlar da çareyi devletin Kamu İktisadi Teşekkülü, belediyelerin Belediye İktisadi Teşekkülü gibi iktisadi teşekkül oluşturmakta bulmuşlar. Bunun için 1996 yılında “Taşıma ve Çekiciler İktisadi İşletmesi” adı altında bir yapı oluşturulmuş. Bu yapının bünyesinde çeşitli zamanlarda değişik sayıda ilçe emniyet müdürlüklerine bağlı Polis Hizmetleri Derneği yer aldı. 2011 yılında iktisadi teşekkülün adı “İstanbul Trafik Vakfı İktisadi İşletmesi” olarak değiştirilmiş. İşletme içinde “Çekici” ve “Otopark İşletmeleri” adı altında iki birim bulunuyor. Bugün için “İstanbul Trafik Vakfı İktisadi İşletmesi” içinde 14 ilçenin Polis Hizmetleri Derneği yer alıyor. Dernekler de yasal mevzuatı aşmak için Polis Hizmetleri Derneği İktisadi İşletmesi oluşturmuş.
Hasılat paylaşımı
Hasılat paylaşımı
Çekiciler İşletmesi bünyesinde ayrıca Miles Makine A.Ş. ve Moğol Makine Limitet Şirketi olmak üzere iki özel şirket de yer alıyor. 2012 yılı itibarıyla Çekiciler İşletmesi içinde Vakfın 75, Miles ve Moğol şirketlerinin 20 olmak üzere 95 çekici faaliyet göstermiş. Hasılat Paylaşım Sözleşmesi gereğince bu çekicilerin 14 adedi ilçelerin Polis Hizmetleri Dernekleri’ne tahsis edilmiş. Bu çekiciler, Çekiciler İşletmesi içinde ilçe Polis Hizmetleri İktisadi İşletmeleri adına sözleşmeli olarak çalışıyor. Gelirleri o ilçenin Polis Hizmetleri Derneği’ne aktarılıyor. Bir aracın trafik polisi onayı olmadan çekilmesi yasal değil. Yasal olarak bir aracın çekilmesi için mutlaka o ilçenin trafik polisinin onayı olması gerekiyor.
Saadet zinciri gibi
İstanbul Trafik Vakfı İktisadi İşletmesi, İstanbul’un 39 ilçesindeki emniyet müdürlükleri ile koordinasyon içinde çalışıyor. Çekicisi olan ilçe emniyet müdürlükleri kendi çekicileri ile görev yapıyor. Çekicisi olmayan ilçe emniyet müdürlüklerine ise vakıf tarafından birer çekici tahsis ediliyor. Her bir çekici günde en az 5 araç çekiyor. 2012 yılında, İstanbul Trafik Vakfı tarafından çekici tahsis edilen 14 ilçe emniyet müdürlükleri şunlar: Beşiktaş, Sarıyer, Avcılar, Küçükçekmece, Kağıthane, Güngören, Esenyurt, Esenler, Sultangazi, Arnavutköy, Şile, Sultanbeyli, Ümraniye ve Çekmeköy. Ayrıca Havalimanı Emniyeti de vakıf tarafından tahsis edilen bir çekici ile görev yapıyor. Çekicilerden elde edilen gelirler ilçelerde aktarıldıkları Polis Hizmetleri Dernekleri tarafından çeşitli işlerde kullanılıyor. 2012 Faaliyet Raporu’nda verilen rakamlara göre İstanbul Trafik Vakfı’nın gelirler toplamı 910 bin 347 lira. Bunun 742 bin 988 lirasını muhtelif bağış ve yardımlar, 128 bin 90 lirasını faiz ve repo gelirleri, 39 bin 268 lirasını ise diğer olağan dışı gelir ve karlar oluşturuyor. Vakfın genel giderler ve amaca uygun giderler toplamı ise 5 milyon 552 bin 81 lira. Gelir ve giderlere bakıldığında Vakfın 2012 yılındaki açığı yani zararı 4 milyon 641 bin 733 lira. Vakfın, gelir gider tablosunun altında ise şu bilgi notu yer alıyor: “Vakıf Genel giderleri arasındaki (-) 4.641.733. 64 TL’si gider farkının, Vakıf İktisadi İşletmesi’nin 2011 yılı net karı olan 3.986.461.90 TL’si ve 2012 yılı gelirlerinden 655.271.74 TL’si aktarılarak dengelenmiştir. Buradan da anlaşılacağı üzere araç çekim ve otopark işletmeleri doğrudan vakıf tarafından yürütülmüyor.”
İşletme vergi rekortmeni
2012 Faaliyet Raporu’nda bir de ikinci tablo var. Bu tablo Vakıf İktisadi İşletmesi’nin gelir-gider dökümünü içeriyor. İstanbul Trafik Vakfı’nın geliri yukarıda da belirtildiği gibi 910 bin 347 lira iken Vakıf İktisadi İşletmesi’nin geliri ise 21 milyon 807 bin 89 lira (Eski parayla yaklaşık 22 trilyon lira).Yani vakfın gelirinin 21 katından bile fazla. Vakıf İktisadi İşletmesi, Mecidiyeköy Vergi Dairesi’nde çeşitli yıllarda yayınlanan vergi rekortmen listesinde ilk 10 arasında yer alıyor. İktisadi İşletme’nin giderlerine bakıldığında yılda 4 milyon 81 bin 873 lira personel maaş ve fazla mesai gideri, 2 milyon 385 bin 221 lira da personelle ilgili kanuni statü ödemeleri görünüyor. Personele yol, yemek, erzak, yakacak yardımı 1 milyon 293 bin 490 lira. Yani ödenen maaşın dörtte birinde fazla personel yardımı var. Ayrıca yine personele 3 ayda bir ikramiye ödeniyor. Bunun bedeli ise 1 milyon 134 bin 477 lira olarak belirtilmiş. İşletmenin toplam gideri 16 milyon 788 bin 680 lira. 2012 yılı net kârı ise 5 milyon 18 bin 409 lira. Vakıf ayrıca otopark işletmekle görevli ancak daha önce 23 olan otopark sayısı şu an 7’ye düşmüş durumda. Vakıf, 2012 yılı içinde, Taksim, Kemerburgaz, Ortaköy Sahil, Kuruçeşme, Sultanahmet, Suadiye, Eyüp, olmak üzere toplam 7 adet otoparkta faaliyette bulunmuş. Vakıf otopark açıp işletmek yerine 206 tane yediemin otoparkı ile anlaşma yaparak buralara araç başı ücret ödüyor. Her gün ortalama 400 aracı, işlettiği otoparklara trafik polisi eşliğinde çektirerek gelir sağlıyor. Yani park yasağı olan yerde aracınıza trafik polisinin ceza yazması gerekirken, parka yılda 135 bin araç çekmek Trafik Vakfı’nın daha çok işine geliyor. Bu nedenle birçok olayda trafik polisi ceza bile yazmıyor.
Bakanlık genelgesi
Yetkililerce, İçişleri Bakanlığı’nca 11 Şubat 2008 tarihinde yayınlanan genelgenin, “Trafikte Araç Çekilmesi” uygulamasının, yanlış anlamalara neden olduğu bildirildi. Oysa genelgede bulunan “sahibi bulunmayan” ibaresi ile yasak olmayan yerdeki araçların çekilebilmesi söz konusu. Bakanlığın genelgesinde, “Araç çekilmesi ile ilgili 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’na bağlı Karayolları Trafik Yönetmeliği’nin 119. Maddesi’nde belirtilen yer ve haller dışında kalan ve sadece park yasağını ihlal etmiş olan araçlar çektirilmeyecek ve bu şekilde park eden araçların tescil plakasına göre Trafik İdari Para Cezası Karar tutanağı tanzim edilecektir” denildiği belirtildi. Araç çekilmesi ve uygulanan cezai işlemlerde araç cinsi ve plaka ayrımı yapılmayacağı, herkese adil ve eşit davranılacağı vurgulanan açıklamada, şunlar kaydedildi: “Genelgede, yetkisiz kişi ve kuruluşların araç çekmeleri ve muhafaza etmeleri ile yol üzeri ve boş alanlarda park yeri oluşturup buralardan ücret almaları kesinlikle önlenecek ve oluşturulacak özel ekiplerle bu konudaki denetimlere ağırlık verilecektir denilmektedir.”
Hangi hallerde çekilir
İlgili maddenin ayrıntıları şöyle: “Madde 119- Yasaklanmış yerlerde ve hallerde par kedilen araçlardan aşağıda sayılan yerlerde park etmiş olanlar esas ve usullerine uyularak yetkililerce kaldırılır. a) Duraklamanın yasak olduğu yerlerde, b) Geçiş yolları önünde ve üzerinde, c) Belirlenmiş yangın musluklarına her iki yönden 5 metrelik mesafe içinde, d) Kamu hizmeti yapan yolcu taşıtlarının duraklarını belirten işaret levhalarına 15 metrelik mesafe içinde, e) Üç veya daha fazla ayrı taşıt yolu olan karayolunda ortadaki taşıt yolunda ve üç veya daha fazla şeritli yollarda aksine bir düzenleme veya işaretleme yapılmadıkça sağ şerit dışındaki şeritlerde, f) Kurallara uygun şekilde park etmiş araçların çıkmasına engel olacak yerlerde, g) Geçiş üstünlüğü olan araçların giriş ve çıkışının yapıldığının belirlendiği işaret levhasından 15 metrelik mesafe içinde, h) Kamunun faydalandığı yerlerin giriş çıkış kapılarının önünde ve her iki yönünde 5 metrelik mesafe içinde, ı) Belirli kişilerin ve tatil günleri dışında, kurum ve kuruluşların araçları için ayrılmış ve bir işaretle belirlenmiş park yerlerinde bulunan araçlar kaldırılı.”
Sahipsiz Araç Kaldırılır
119. Maddenin son kısmı ise bütün araçların çekilmesine olanak taşıyacak şekilde şöyle tanzim edilmiş: “Park edilmiş araçlar ile yukarıda sayılan yerler dışında kalan fakat belirgin şekilde trafik düzenini ve trafik güvenliğini etkilediği görülen ve sahibi bulunmayan ve yasak yerde olmasa bile genel güvenlik bakımından tehlike yarattığı anlaşılan araçlar trafik zabıtasınca, trafik zabıtasının görev almadığı veya bulunmadığı yerlerde genel zabıta tarafından kaldırılır.Yerleşim birimleri dışındaki karayollarında taşıt yolu üzerinde mecburi haller dışında ve gerekli önlemleri almadan parketmiş araçları yolun yapım ve bakımından sorumlu olan kuruluşlar da kaldırmaya yetkilidir.”
..
