1963 KANLI NOEL SONRASINDA KIBRIS TÜRKLERİNE BİLİNMEYEN BİRYARDIM GİRİŞİMİ ÜZERİNE BÖLÜM 2

1963 KANLI NOEL SONRASINDA KIBRIS TÜRKLERİNE BİLİNMEYEN BİRYARDIM GİRİŞİMİ ÜZERİNE BÖLÜM 2

Kıbrıs’a Yardım Pulu Çıkartılması

Öte yandan en doğal insan haklarından birisi olan ve Londra ve Zürih anlaşmalarıyla da garanti altına alınmış bulunan Kıbrıs’ta görev yapan 650 kişilik Kıbrıs Türk Kuvvetleri Alayı’na mensup askerlere ait mektuplar da Rum ambargosuna takıldığından Mart 1964 içerisinde hasta ve yaralı getiren gemiyle askerlere ait 552 mektup da getirilir ve bunlara ait toplam 224,60 lira pul ücreti de Kızılay tarafından ödenir. Bu arada Bakanlar Kurulu’nun 7 Ocak 1964 ve 
12 Eylül 1964 tarihli toplantısında Kıbrıslı Türklere yardım için bastırılması ve kullandırılması karar altına alınan “Kıbrıs’a Yardım Pulu” Türkiye Kızılay Derneği, 
Türk Hava Kurumu (THK), Çocuk Esirgeme Kurumu (ÇEK), Türk Ulusal Verem Savaş Derneği (TUVSD) ve Türkiye Yardım Sevenler Derneği (TYSD) ’nin tanzim 
ettikleri protokol çerçevesinde hazırlanarak 1 Ekim 1964 Perşembe günü sabahından itibaren bütün yurtta satışa sunulur. Pulların basım ihalesi ise Türkiye’nin gelmiş geçmiş en büyük koleksiyoncusu, filatelist ve pulcusu merhum Ali Nusret Pulhan tarafından alınmıştır. Konuyla ilgili Bakanlar Kurulu Kararnamesi ise 6/3.630 karar sayısı ile 7 Ocak 1964 tarihli ve 6/2.574 sayılı kararnameye ek olarak Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel, Başbakan İsmet İnönü ve Çalışma Bakanı Bülent Ecevit de dâhil olmak üzere toplam 21 bakan tarafından imzalanır ve yürürlüğe girer.93 Söz konusu pulların piyasaya sürülmesinin ardından sosyal amaçlı pul çıkarmaya yetkili olan bütün dernekler pul basımını ve satışını durdurarak bu pulların satışına destek vermişlerdir. Bu pulların en üst düzeyde sarf edilmesini sağlamak maksadıyla her türlü devlet teşekkülleri ve iştiraklerinin, belediye ve özel idarelerin her çeşit taahhüt ve ödemelerinde, giriş ve çıkış gümrük muamelelerinde, pasaport ve vize işlemlerinde, Toprak mahsulleri Ofisi’nin hububat ve afyon alım ve satımlarında, her nevi borsa faaliyetlerinde, DDY, THY, DDY ve özel otobüs firmalarında, havagazı, 
elektrik ve su faturalarında, nakliyat ambarlarının her türlü fiş ve faturalarında, çimento ve demir satışlarında, her türlü bina ve av ruhsatlarında, ehliyet, okul kayıt, evlenme cüzdanları, tiyatro, sinema, at yarışları, maç biletleri spor toto kuponları ve fişlerinde, Zirai Donatım Kurumu’nun her türlü satışlarında, radyo reklâm yayınlarıyla ilgili faturalarda, sigorta, noter, tapu, ticaret ve esnaf odaları faaliyetleri, gazino ve gece kulüpleri hesap pusulalarında, her türlü dernek faaliyetlerinde kullanılması gerekmektedir.

Bakanlar Kurulu tarafından söz konusu yardım pullarının çıkartılması yönünde karar alındıktan hemen sonra Kızılay tarafından daha önce tesis edilmiş olan Kıbrıs’a Yardım Komitesi’nce “Acele ve önemlidir.” notuyla birlikte bütün kaymakamlıklara ve bağlı “Kıbrıs’a Yardım Komitesi Başkanlığı” adına yapılması gerekenlerle ilgili bir genelge gönderilir;94

“Türkiye Kızılay Derneği, Türk Hava Kurumu, ÇEK, Türk Ulusal Verem Savaş Derneği ve Türkiye Yardım Sevenler Derneği tarafından müştereken çıkartılmasına karar verilen Kıbrıs’a Yardım Pulu hakkındaki kararname sureti ile bütün şubelerimize yaptığımız tamimlerden birer adedi ilişik olarak gönderilmektedir. Kıbrıs’a Yardım Pulu, 1 Ekim 1964 tarihinde tedavüle çıkarılacak ve bu tarihten itibaren hiçbir dernek ve kurum kendi pul ve tutkallı makbuzunu (Türkiye Kızılay Derneği monopol hakları ve 
küçük makbuzları bundan müstesnadır.) satışa çıkaramayacak ve hiçbir surette bayilere de %5’in üstünde beyiye ödemeyecektir. Mezkûr pulların geniş mikyasta sarfını temin için her türlü devlet teşekkülleri ve iştiraklerinin, belediye ve özel idarelerin her nevi taahhüt ve ihale ödemelerinde, giriş ve çıkış gümrük muamelelerinde, pasaport ve vize işlerinde, TMO’nun hububat ve afyon mubayaalarında, her nevi borsa emtia satışlarında, DDY, Devlet Hava Yolları, Devlet Deniz Yolları ve hususi otobüs işletmelerinin şehirlerarası münakale biletlerinde, nakliyat ambarları makbuzlarında, havagazı, su ve elektrik makbuzlarında, çimento ve demir satışlarında, her türlü bina, av ruhsatiyeleri ile ehliyet belgelerinde, okul kayıt ve kabul muamelelerinde, menşe şahadet namelerinde, evlenme cüzdanlarında, tiyatro, sinema, at yarışları maç biletleri ile spor toto fişlerinde, Zirai Donatım’ın bilcümle satışlarında, bankaların ikrazat muamelelerinde, sigorta şirketlerinin işlerinde, radyo reklam yayınları faturalarında, noter ve tapu daireleri muamelelerinde, ticaret ve esnaf odası vesikalarında, yeterlik belgelerinde, gece kulüpleri ve benzeri gazinoların hesap pusulaları ve buna benzer diğer muamelelerde sarfını derpiş eden hükümet kararının istihsalini ve gerekenlere tebliğini temin için derneklerin 
müştereken müracaat etmeleri kararlaştırılmıştır.

9 Eylül 1964 tarihinde şubelerimize yaptığımız tamimle kararname suretini göndermemizden henüz 8 gün gibi çıksa bir zaman geçmesine rağmen hemen hemen bütün ilçelerde bu milli ve insani en büyük davamızı içlerinde hisseden kıymetli idareci arkadaşlarımızın riyasetinde Kıbrıs Yardım Pulu Komiteleri teşekkül ederek gereken tedbirlerin alındığı genel merkezimize gönderilen cevabi yazılardan anlaşılmaktadır. Şimdilik 30 milyon liralık basılmış olan Kıbrıs Pulu 10, 25, 50, 100, 250 ve 500 kuruşluk kupürler halinde olup her bölgede yukarıda zikredilen beş derneğin şubeleri tarafından birbirleriyle rekabet yapmadan en kısa bir zamanda satışı temin edilecektir. Bilhassa yardım pulunun halka duyurulması için resmi, yarı resmi ve hususi her türlü yayın vasıtalarından ücretsiz faydalanılarak en geniş bir şekilde propaganda yapılması gerektiğinden başta zatıâliniz olmak üzere Kıbrıs’a Yardım Pulu Komitesi’nde vazife almış veya almamış bütün memurların azami gayreti göstereceklerinden emin bulunmakta yız. En ufak teferruatına kadar izahatı içine alan bu tamimlerimizin ilçe idare mekanizmasının en küçük ünitelerine kadar neşrini rica eder, çalışmalarınızda başarılar dilerim.”

Bu çalışma kapsamında Kıbrıs’a Yardım Komitesi çerçevesinde Kıbrıs’a Yardım Pulu Komitesi’ni oluşturan dernekler adına Türkiye Kızılay Derneği Genel Başkanı  Dr. Fikret Pamir ve İkinci Başkan Adnan Öztrak, THK Genel Başkanı Nuri Aslantaş ve Genel Sekreter Kemal Koç, ÇEK İkinci Başkanı Dr. Hamza Eroğlu, TUVSD adına Prof.Dr. Nusret Karasu ve TYSD adına Nusret Güven imzasıyla 28 Mayıs 1964 tarihinde “Kıbrıs’taki Soydaşlarımıza Yardım Maksadıyla Çıkarılması Kararlaştırılan Pul Hakkında Esaslar” da belirlenir;95

“Kıbrıs İşleri Planlama ve İcra Grubu Başkanlığı’nda 15 Mayıs 1964 tarihinde yapılan toplantıya katılan Türkiye Kızılay Derneği Genel Başkanı Fikret Pamir, 
İkinci Başkanı Adnan Öztrak, THK Genel Başkanı Nuri Aslantaş ve Genel Sekreter Kemal Koç, ÇEK İkinci Başkanı Dr. Hamza Eroğlu, TUVSD adına 
Prof.Dr. Nusret Karasu ve TYSD adına Nusret Güven aşağıdaki hususlara Darüşşafaka Derneği’nin de iştirakini arzulayarak Kıbrıs’a yardım pulu çıkarılmasını kararlaştırmış ve bu maksatla aşağıda yazılı iş bölümü ve diğer şeraitin tespiti hususunda anlaşmışlardır.

I. Kıbrıs’a Yardım Pulu’nun tedavül süresi, derneklerin sarf için vazife ve yetkileri ile hükümetten talep olunacak müzaheret şöyle tespit edilmiştir.

a) Kıbrıs’a Yardım Pulu çıkarılması ve sarfı, bu yönetmeliğe imza koyan dernek ve kurum mümessillerinin alacağı ikinci bir karara kadar devam edecektir.

b) Bu pulun tedavül müddetince pul çıkarmaya yetkili olan umumi menfaatlere hadim cemiyetler kendi pullarının ve tutkallı makbuzlarının sarfını durduracaklar ve başka namlarla aynı mahiyette pul çıkarmayacaklardır. Bu maksatla Bakanlar Kurulu’ndan bir kararname çıkarılması ve müeyyideye bağlanması hususunda müştereken müracaat edeceklerdir. Bu pulların tabını, muhafazasını, derneklere tevziini ve hesaplarının tetkik ve murakabesini yapmaları için Maliye ve Mülkiye müfettişlerinin yardımını sağlamak üzere keza müştereken müracaat edeceklerdir.

c) Mezkûr pulların geniş mikyasta sarfını temin için her türlü devlet teşekkülleri ve iştiraklerinin,, belediye ve özel idarelerin her nevi taahhüt ve ihale ödemelerinde, giriş ve çıkış gümrük muamelelerinde, pasaport ve vize işlerinde, Toprak Mahsulleri Ofisi’nin hububat ve afyon mubayaalarında, her nevi borsa emtia satışlarında, Devlet Demir Yolları, Devlet Hava Yolları, Devlet Deniz Yolları ve hususi otobüs işletmelerinin şehirlerarası münakale biletlerinde, nakliyat ambarları makbuzlarında, havagazı, su ve elektrik makbuzlarında, çimento ve demir satışlarında, her türlü bina, av ruhsatiyeleri ile ehliyet belgelerinde, okul kayıt ve kabul muamelelerinde, menşe şahadetnamelerinde, evlenme cüzdanlarında, tiyatro, sinema, at yarışları maç biletleri ile spor toto fişlerinde, Zirai Donatım’ın bilcümle satışlarında, bankaların ikrazat muamelelerinde, sigorta şirketlerinin işlerinde, radyo reklam yayınları faturalarında, noter ve tapu daireleri muamelelerinde, ticaret ve esnaf odası vesikalarında, yeterlik belgelerinde, gece kulüpleri ve benzeri gazinoların hesap pusulaları ve buna benzer diğer muamelelerde sarfını derpiş eden hükümet kararının istihsalini v gerekenlere tebliğini temin için derneklerin müştereken müracaat etmeleri kararlaştırılmıştır.


II. Kıbrıs’a Yardım Pulu gayesinin halka duyurulması ve gereken şekilde propagandasının yapılması için aşağıda yazılı vasıtalardan istifade edilmesi uygun görülmüştür.

a) Devlet radyolarında ilgili dernek temsilcilerinin hazırlayacakları konuşmaların ücretsiz olarak yapılmasını sağlamak.

b) Gazete ve mecmualarda pul mevzuunda yazılar yazılması, büyük puntolu harflerle cazip ibareler konulması ve bunların ücretsiz yapılanmasının temini

c) Belediye hoparlörleri, sinema hoparlörleri, okul hoparlörleri ile muayyen dövizlerin okutulması

d) Bu vasıtalardan istifade edilmesi için gereken resmi müsaadelerin alınması ve ilgililere tamim edilmesi hususunda müracaat edilecektir.


III. Basılacak pul miktarı, kupürleri ve şekli aşağıda tespit ve tadat edilmiştir.

a) Basılacak pulun üzerinde behemehâl Kıbrıs haritası ve Kıbrıs’a Yardım Pulu ibaresinin bulunması, pulların 10, 25, 50, 100, 350 ve 500 kuruşluk kupürler halinde bastırılması

b) İlk planda bu pulların 30 milyon lira tutarında bastırılması ve işin müstaceliyetine binaen muhtelif partiler halinde hazırlanması uygun bulunmuştur.


IV. Pulların basılması, muhafazası, tevzii ve muhasebesi için tespit edilen hususlar şunlardır;

a) Kıbrıs’a yardım pulları Kızılay Genel Merkezi tarafından bastırılacak ve bu maksatla yapılacak her türlü masrafı bu pul varidatından mahsup etmeye yetkili olacaktır. Bunun için Kızılay Genel Merkezi’nde kurulacak büro ve personelin masrafları, pul stoku sigortası vesaire masrafları keza pul varidatından mahsup edilecektir.

b) Kızılay yukarıda yazılı kurum ve derneklere azami 2 milyon lira tutarında pulu avans olarak verecek ve bundan sonra sarf edilen ve hesabı verilen pul kadar yeni pul verecektir. Kampanya sonunda mezkûr 2 milyon liralık pul avansı hesabını kapatacaktır. Bu yönetmelikte imzası olan kurum ve derneklerin genel merkezleri şubeleri kanalı ile sarf edilen pulların hâsılatının %80’ini bekletmeden Kızılay’ın Ankara’daki bankalarda açacağı Kıbrıs Pulu hesabına yatıracaklar ve her üç ayda bir pul sarfı, pul stokları hesapları için mutabakat sağlayacaklardır.

c) Dernekler kendi şubelerinin isimlerini gösteren listeleri Kızılay’a bildireceklerdir. Kızılay ancak genel merkezlerle muhabere edecek, dernek şubeleri sadece kendi genel merkezlerine hesap verecek ve muhabere yapacaklardır. Kızılay Derneği Genel Merkezi de pul hesabı ve sarf neticeleri ile stokları hakkında dernek genel merkezlerine bilgi verecektir.

V. Kıbrıs’a Yardım Pulu sarfına iştirak edecek dernek ve kurumlar ile iştirak nispetleri ve hizmet, masraf karşılıkları hakkında aşağıdaki kararlar alınmıştır;

a) İşbu yönetmeliğe imza koyan dernek ve kurumlar ile Darüşşafaka Cemiyeti pul sarfında bilfiil çalışacaklardır. Kıbrıs’a Yardım Pulu tedavülde kaldığı müddetçe kendi pullarını kullanmayacağı bu protokolle kabul ve taahhüt etmiş olan dernek ve kurumlar eksilen gelirlerini karşılamak ve faaliyetlerini aksatmamak gayesi ile Kıbrıs pulu bedelinin %20’sini masraf ve hizmet karşılığı olarak alacaklar, bunun %5’ini bayilere beyiye olarak, %1,5’unu risk fonu olarak ve %13,5’unu kendi hizmetleri karşılığı olarak pul gelirleri hesabına koyacaklardır.

b) Dernek ve kurumlardan aldıkları %13,5 nispetindeki masraf ve hizmet karşılıkları 1962–1963 yılları kendi pul geliri vasatisini temin edemeyenler bulunduğu takdirde yukarıda zikredilen ve Kızılay nezdinde muhafaza edilen %1,5 nispetindeki risk fonundan kampanya sonunda noksanlıkları nispet edilerek bu fondan karşılanması kararlaştırılmıştır.

c) Dernek ve kurumlar Kıbrıs pulunun fiilen satacak olan fert ve müesseselere beyiye olarak en fazla %5 verebilirler. Bunun dışında kendi gelirlerinden olsa dahi başka beyiye, komisyon vesair namlarla hiçbir tediye yapmayacaklardır.

VI. Pul sarfını organize etmek maksadı ile mahalli komiteler kurulması ve bu komitelerin tabii azası bulunan dernek ve kurum şubelerinin faaliyet tarzı, vazife ve mesuliyetleri şöyle tespit edilmiştir;

a) İşbu yönetmelikte imzası bulunan dernek ve kurumların il, ilçe, bucak ve köylerdeki merkez ve şubeleri, mahalli mülki amirleri başkanlığında münasip görecekleri şekilde komiteler kuracaklardır. Bu komiteler derneklerin o mahaldeki faaliyet durumları ve mensuplarının imkânlarını göz önünde bulundurarak pulu fiilen sarf edecek müessese ve şahısları aralarında taksim ve tahsis edecek, anormal rekabete ve karışıklıklara mahal bırakmayacaklardır.

b) Bu mıntıkalarda şubesi müesses olmayan dernek ve kurumların komiteye ve faaliyetlerine iştirak etmeyecekleri tabiidir. Bu dernek ve kurumların hiçbirinin şubesi olmayan mahallerde mülkiye amirlerinin münasip göreceği kimselerden teşkil edeceği fahri komiteler pul sarfını yapacaklar ve pul satışı tutarının %5’ini beyiye olarak verebilecekler, bakiye %95’ini Kızılay Genel Merkezi’ne havale edeceklerdir. Bu komitelerin kurulacağı mahalleri Kızılay tespit edecek ve kendilerine pulu Kızılay gönderecektir. Bunlara ait %15 masraf ve hizmet karşılığı eski pul geliri kaybı mevzubahis olmadığı için doğrudan doğruya Kıbrıs yardımına tahsis edilecektir.

c) Komite üyeleri kendi derneklerinin veya kurumlarının genel merkezleri ile temas ederek pul alacak, pulların muhafazası ve hesaplarından kendileri mesul olacaklardır. Komite pullara vazıülyed olmayacak, sadece sarfı organize etmekle vazifeli olacaktır. Komite üyesi olan dernek ve kurumlar bu mevzudaki muhtemel faaliyet kapasitelerine göre genel merkezlerinden pul talep edeceklerdir.

VII. Pul tevziatı şekli ve sarf edilen pul bedellerinin Kızılay’a devrinin şu esaslara göre planlanması kararlaştırılmıştır;

a) Türkiye Kızılay Derneği Genel Merkezi tabedilen pulları 4. maddenin (c) fıkrasında belirtildiği gibi dernek ve kurum genel merkezlerine tevzi edecektir. Dernek ve kurum genel merkezleri şubelerine gönderecekleri ve işbu yönetmelik esaslarını ihtiva eden tamimlerle keyfiyeti izah edecek ve Kızılay’dan aldıkları pulları ihtiyaca göre göndereceklerdir.

b) Pulların sarfını temin edecek olan müessese ve şahıslara küçük partiler halinde pul verilip satılanların bedelleri alındıktan sonra yeni partilerin verilmesi ve dernek dışındaki kimselerin zimmetinde büyük pul stoku ve bedeli kalmaması temin edilmesi hususu ve azami olarak resmi müesseselere 10.000 liralık, şahıslara 2.000 liralık pul avansı verip en kısa zamanda hesabını istemeleri dernek ve kurum şubelerine genel merkezlerce tavsiye ve ikaz edilecektir.

c) Dernek genel merkezleri kendi nizamnameleri ve hesap sistemlerine göre hareket etmekte serbest olacaklar ve bu pul işleri için münasip görecekleri talimatları işbu yönetmelik esaslarını göz önünde bulundurarak şubelerine bildireceklerdir. Konuya esas olan Kıbrıs’a yardımı süratle yapabilmek için dernek veya kurum şubeleri pul satış tutarının %80 ve %1,5 risk fonunu biriktirmeden kendi genel merkezlerine gönderecekler ve genel merkezler de şubelerinden gelen bu paraları müfredatlı listelere göre Kızılay hesaplarına süratle devredeceklerdir.

d) Derneklerin yapacakları PTT, sigorta vesair masraflar kendi bünyelerinden ödenecektir.

VIII. İşbu yönetmeliğin Kıbrıs İşlerini Planlama ve İcra Grubu Başkanlığı’na arzı ve lüzum görülen hükümet müzaheretinin teminine çalışılması kararlaştırılmış tır. 

Bu kararların tatbikatı sırasında görülecek noksanlıklar ve aksamaları bertaraf etmek üzere ek yönetmelikler yapmaya bu heyet yetkili olacaktır. On maddeden ibaret olan işbu yönetmelik süratle tatbik mevkiine konulmak üzere müştereken tanzim ve imza edilmiştir.”

Konuyla ilgili olarak Kıbrıs’a Yardım Pulu çıkartması için Ali Nusret Pulhan’a ait Pulhan Matbaası ile bir anlaşma yapılır.96 Öte yandan Kıbrıs Türklerine yönelik olarak yapılacak bu yardım girişimi konusunda çalışmalar devam ederken Türkiye Kızılay Derneği Genel Başkanı Dr. Fikret Pamir de Anıtkabir ziyareti sonrasında “ Türkiye Kızılay Derneği, Kıbrıs Yardım Pulu kampanyası vesilesiyle huzurunda bulunduğu şu anda, aziz Türk Milletine, 10 ay önce yaptığı çağrının neticesini ve bununla ilgili hesabı vermenin huzuru içindedir.23 Aralık 1963 gününde başlayan ve dünya efkârını 10 aydan beri meşgul, Türk ulusunu derinden yaralayan insanlık dışı hadiseler dolayısıyla, açlık ve sefaletin gitgide arttığı, göçlerin on binleri ilgilendirdiği yavru vatana yardımlarımızı mümkün kılan kampanyanın para olarak yekûnu 18.764.412,63 liradır. Bu imkânla Türkiye Kızılay Derneği 12 partide 4.596 ton ve 10.273.607,68 lira tutarında gıda ve giyim eşyası, 12.300 kg. ve 595.641,56 lira tutarında ilaç ve sıhhi malzeme, 13.983 adet ve 1.642.000 lira tutarında çadır ve battaniye, 818.987 lira değerinde bugüne kadar 15.000 hastanın tedavisini, 12.500 insanın kan grubu tayinini sağlayan 100 yataklı bir hastane göndermiş, 312.000 TL’yi bulan müteferrik masraf yapmış ve bütün bunların yekûnu 13.642.236 lira 74 kuruş olmuştur. Halen 5 milyon 122 bin 175 lira 89 kuruşluk bir bakiye bulunmaktadır ki bunun da 3 milyonu, hazırlığı yapılmakta olan 1.000 tonluk yeni bir parti için sarf edilmektedir. Aziz Türk milletinin büyük fedakârlıklarla ve fakat tam bir gönül rahatlığı içinde yaptığı bu yardımları, her kuruşu değerlendirilerek yerine ulaştırma gayreti içinde olan Kızılay Derneği bu defa uluslararası alandaki çabaları netice verinceye kadar buna devam edecektir. 

Genişleyen ihtiyaç, daralan imkânlar karşısında, Çocuk Esirgeme ve THK, TYSD ve TVSD’nin de katıldığı yeni bir yardım kampanyasında Kızılay gene hizmette 
bulunmanın gururu içindedir. Kıbrıs’a Yardım Pulu kampanyasının da Kıbrıs acılarımıza merhem olacağı inancındayız.” açıklamasında bulunur. Pulların baskıya girdiği ve Kıbrıs’a yardım amaçlı olarak bütün ülke sathında kullanılacağıyla ilgili olarak duyurular da yapılmaya başlanmıştır.97 Aynı konuyla ilgili olarak devreye giren Kızılay İstanbul Müdürlüğü de pulların bir an önce basılarak satışa konulabilmesi için çalışmalarını yoğunlaştırır;98

“22 Eylül 1964 gün ve 7.830 sayılı yazımıza ektir. Pulhan Matbaası ile derneğimiz arasında münakit sözleşme hükümleri gereğince 2 Eylül 1964 tarihinde teslim olunan 125 top 500 varaklı tutkallı kâğıt için Pulhan’dan teminat olarak 17.500 liralık banka teminatı alınmıştır.

1. Mukavelenin 11. maddesinde tasrih olunan partiler halinde teslimi amir hükmü gereğince Pulhan Matbaası tutkallı kâğıtları 2 Eylül 1964 tarihinde teslim ettiğine göre ilk parti 10 ve 25 kuruşluk pullardan beşer milyondan 10 milyon Kıbrıs pulu teslim etmesi icap ettiği halde muhtelif kıymetlerde 3.090.000 adet pul teslim edebilmiştir.

10 kuruş 1.490.000 25 kuruş 260.000
50 kuruş 1.040.000 100 kuruş 100.000
250 kuruş 100.000 500 kuruş 100.000

Toplam 3.090.000

24 Eylül 1964 akşamına kadar vaki teslimat ile ancak 10.430.000 adede iblağ edilebildiğinden matbaanın birinci partiden 7 günlük bir teehhürü bulunduğunu ve teslimatın müfredatlı durumunun aşağıda belirtildiğini bilgilerinize sunarız.

10 kuruş 3.570.000 25 kuruş 2.420.000
50 kuruş 1.640.000 100 kuruş 1.020.000
250 kuruş 1.200.000 500 kuruş 560.000

Toplam 10.430.000

2. İkinci teslimatın mebdei 18 Eylül 1964, nihayeti 2 Ekim 1964 olup teslimi icap eden 25.000.000 adet pulun yerine ancak 24 Eylül 1964’ten itibaren 7 Eylül 1964 tarihine kadar teslim olunan miktar 10.920.000 adet puldur ve 14.080.000 adet noksanı ile teslim edilmiştir. Üçüncü parti teslimatı olan 25.000.000 pulun mebdei 17 Ekim 1964 olup belki bu müddet içersinde ikinci parti bile tamamlanmış olamayacaktır ki teehhür 15 günün üstüne çıkmış bulunacaktır. 

Yukarıda sırasıyla iki maddede tasrih olunan teslimatın gecikmesi şubeler ve diğer derneklere pul tevziatının her kıymetten yapılabilmesini sağlamak gayesiyle matbaadan Genel Müdürlüğümüzce talep edilen her cinsten bir miktar teslimat yapılması arzusu olduğunu müteahhit ifade etmektedir. Matbaa bir miktar tabı yaptıktan sonra ofset makinelerindeki müteaddit silindirlerin boyalarını ancak bir günde temizleyebilmekte ve diğer renk pul baskı ayarını yarım günde tamamlayarak baskıya başlamakta, aynı zamanda perforaj makinesine verilen her cins pulun perfore yerleri değiştiğinden bu da yeniden ayar edilmekte ve zaman kaybına sebebiyet vermekte olduğu tarafımızdan da müşahede edilmektedir. Matbaa Genel Müdürlüğün arzusunu emir telakki ederek geceli gündüzlü renk değiştirmekte, makinelerin saatte basacağı kapasite bu sebeple düşmekte ve zaman kaybı doğmaktadır. Keyfiyeti yüksek görüşlerinize sunar, yapılacak işlem hakkındaki talimatınıza muntazır bulunduğumuzu arz ederiz.”
Aynı konuyla ilgili olarak daha sonraki günlerde teknik imkânlar nedeniyle çeşitli miktarlarda ve farklı fiyatlandırmalarla pul basılması istenildiğinden Pulhan Matbaası tarafından verilen taahhütlerin yerine getirilememesi söz konusu olunca Pulhan Matbaası tarafından ilk etapta teslim edilen 80.000 adet 500 kuruşluk ve 90.000 adet de 250 kuruşluk pulların karşılığında baskı ücreti olarak ödenmesi gereken 1.310 liranın cezai müeyyideye uğramadan ödenmesinin uygun olacağı belirtilir. 

Yapılan sözleşmeye göre ilk etapta 30 milyon liralık basılmış olan “Kıbrıs’a Yardım Pulu” 10, 25, 50, 100, 250 ve 500 kuruşluk değerlerle hazırlanmıştır. 
Pulların tedavüle çıkmasının ardından 2 Eylül 1964 günü Pulhan Matbaası ilk etapta 10 ve 25 kuruş değerli pullardan toplam 10 milyon pul teslim etmesi gerekirken ancak 3.090.000 adet teslim edebilir. Bu sayıya 22 gün sonra 10.430.000 pul daha eklenecektir. Kızılay Genel Müdürlüğü tarafından bu dönemde talep edilen pul baskı sayısı ise 25.000.000 olmuştur. Kampanyayla ilgili olarak yapılan sözleşmede Kızılay tarafından Pulhan Matbaası’na verilen sipariş ise toplam 123.200.000 puldan oluşmaktadır ve ederi de 30.000.000 liradır. Söz konusu pulların değeri ve basılacak miktarı ise 80.000.000 adet 10 kuruş, 26.000.000 adet 25 kuruşluk, 11.000.000 adet 50 kuruşluk, 4.500.000 adet 100 kuruşluk, 1.200.000 adet 250 kuruşluk ve 500.000 adet de 500 kuruşluk pul şeklindedir ve toplam 123.200.000 pul 30.000.000 değerindedir. Basılacak olan bu pullarla ilgili kâğıt ise sözleşmeye göre Kızılay tarafından temin Pulhan Matbaası konuyla ilgili olarak satın alınan kâğıda baskı işini yapacaktır. Pulların renk ve diğer özellikleri daha önce görülüp uygunluğu kabul edilen numuneye uygun olacaktır. Örneklerin beğenilmemesi durumunda matbaa tarafından yeni örnekler hazırlanacaktır. Sözleşmeye göre yeniden örnek hazırlanması teslim süresinin uzamasına ve bununla ilgili bir ücret 
farkının talep edilmesine neden olmayacaktır. Beğenilen veya beğenilmeyen bütün pul baskıları ve örnekler Kızılay Genel Müdürlüğü tarafından muhafaza edilecektir. 

Pulların baskılarıyla ilgili olarak kabul edilen şartlara göre her tabaka kâğıt 100 puldan oluşacak ve her 100 tabakası da bir zarfın içinde muhafaza edilerek 1’den başlayarak 100’e kadar numaralanacaktır. Ayrıca tabaka halindeki pulların dört tarafı da gayet iyi bir şekilde zımbalanacak, zarfların üzerine matbaa adresi ile hangi değerden basılan pul olduğuyla zarfta kaç tane pul bulunduğuna dair bir etiket yapıştırılacak, ayrıca pulların altına ve üstüne bir karton konulacak ve kalın bir zarfla ambalaj yapılacaktır.10 zarf bu şekilde yapıldıktan sonra tek bir paket halinde iple bağlanacaktır. Pullara basılacak olan orijinal resimlerin ve filmlerin hazırlanması tamamen matbaa tarafından yapılacaktır ve bunun için ekstra bir ücret ödenmeyecektir.123.200.000 pulun baskı ücreti ise toplam 95.000 lira olarak belirlenmiştir. 

Pulların iki renkli olarak basılması, ofset ve tipo usulüne göre basılması da kararlaştırılmıştır. Pulların baskısıyla ilgili olarak matbaada yapılması gereken teknik hazırlıklar ve işler ise Kızılay tarafından tayin edilen bir veya birkaç memurun huzurunda yapılacak ve memurların önünde basım işlemine başlanacaktır. 

Günlük basım sırasında bozulan, artan veya kullanılmayan her türlü basılmış kâğıt ise Kızılay görevlileri önünde yakılmak suretiyle imha edilecektir. 

Pulların basılması işlemine önce 10 ve 25 kuruşluk pullardan başlanılacak ve kâğıtların Kızılay tarafından matbaaya teslim edilmesinden 15 gün sonra bu pullardan 5’er milyon basılarak Kızılay İstanbul Müdürlüğüne teslim edilmesi sağlanacaktır. Matbaa pulların basımına başlamadan evvel basılacak her değer pulla ilgili olarak 100’er pulluk ikişer tabaka numuneyi Kızılay Derneği Genel Merkezine gönderecek ve beğenildiği takdirde baskı işlemine başlayacaktır. Bu iş karşılığında matbaaya ödenecek tutar ise 95 bin lira olmuştur.123.200.000 Kıbrıs’a yardım pulunun matbaa tarafından Kızılay’a teslim tarihi ise pulların basılacağı kâğıtların matbaaya teslim edilmesinden itibaren 90 gün olacaktır. Pulların ofset usulü basılması durumunda filmleri, tipo usulü basılması halinde ise klişeleri bir zarf içine konulacak ve matbaada bulunan Kızılay görevlisi kontrol memuru tarafından mühürlenerek Kızılay Genel Merkezi’ne teslim edilecektir. Pulların tamamının teslim edilmesinin ardından bedelleri ödenmeye başlanacaktır.

Kızılay adına bastırılacak olan 123.200.000 pulun tesellümüne kadar geçen sürede her türlü vergi ve masrafları ödemedeki vergi ve bono ödemeleri de baskı için 14.250.000 lira teminat vermiş olan Pulhan Matbaası’na ait olacaktır. Pulların dağıtımı ve elde edilen gelirin daha seri ve planlı yapılabilmesi maksadıyla Maliye ve Mülkiye müfettişleri denetiminde bütün il ve ilçelerde “Kıbrıs’a Yardım Pulu Komiteleri” tesis edilir. Bu arada Kızılay Merkez Satın Alma Komisyonu tarafından 14 Aralık 1964 günü “Basılmakta olan Kıbrıs’a yardım pullarının ikmal edilmekte olduğu ve yeniden büyük kupür halinde bastırılması düşünülen 10 milyon lira tutarında basılmamış pul kalmadığı ve istenilen bu pulları Pulhan Matbaası’nın 3.000 lira munzam bedelle basabileceği anlaşılarak 10 milyon değerindeki 4.400.000 adet pulun 3.000 lira bedelle bastırılması”99 kabul edilir. Bununla birlikte Kızılay İstanbul Müdürlüğü tarafından mevcut kurallara ve yazılı talimata rağmen matbaa ile telefon teatisi sonrasında 4.400.000 adet 10 kuruşluk pulun baskısından vazgeçilerek bunların yerine aynı miktarda büyük kupür bastırılması şeklinde matbaayla bir anlaşma yapıldığı ortaya çıkar. Daha sonra Kızılay Genel Müdürlüğü’nde Genel Müdür Muavini Nihat Aşar başkanlığında toplanan bir komisyon tarafından yapılan inceleme sonrasında “Satın Alma Komisyonu kararı esas olduğuna göre hukuki ihtilafa düşülmesine mahal bırakılmaması için yazılı talimat hilafına noksan bastırılan pulların sözleşme hükümlerine göre tamamlanması için Pulhan Matbaası ile temas etmek suretiyle işi halletmesi hususunun telefonla İstanbul Müdürlüğü’ne bildirilmesi” yönünde bir karar alınır. Bu arada Pulhan matbaası adına Ali Nusret Pulhan tarafından Kızılay İstanbul Müdürlüğü’ne müracaat edilerek “Kıbrıs’a yardım pullarından 100 ve 50 kuruşlukların baskıları sona ermiş ve yapılan tasfiye sonunda bunlardan 100 kuruşluğun 35.500 ve 50 kuruşluğun da 
175.000 adet fazla basılmış olduğu görülmüştür. Firelerin de nazarı dikkate alınması suretiyle ihtiyaten baskıya fazla verilen ve miktarları kontrol memurlarınca da tespit edilmiş bulunan bu pulların mukavelede de derpiş edildiği üzere ihtiyaç varsa sayın genel müdürlüğünüzce satın alınmaları için gereğinin yapılmasını rica ederim.”100 denilir. Konuyla ilgili olarak daha sonraki günlerde Ali Nusret Pulhan tarafından fazla baskının neden ileri geldiğiyle ilgili yeni bir açıklama gelir ve Pulhan bu durumu “Herhangi bir çeşit pulun baskısına başlanmadan önce tutkallı kâğıtları basılacak miktardan pul baskılarında teamül olduğu üzere %5 fazlasıyla hesaplanarak makineye verilir. Bunun sebebi gerek baskı gerekse perforasyon, açma ve numaralamada verilecek fireleri karşılamak içindir. İşte bu %5 fire payından yukarıdaki ameliyelerde gösterilen azami dikkat ve itina sonucu elde edilen tasarruf baskı fazlalığını teşkil eder. İkinci defa basılan 5 liralıktan 20.000 ve 2,5 liralıktan da 30.000 adet fazlalık elde edilmiş olup 100 kuruşluğun da arkası alınınca bunların da satın alınmaları hususu ayrıca teklif edilecektir.”101 diyerek açıklar.

Şubat 1965 itibarıyla Kızılay Genel Merkezi tarafından Pulhan Matbaası’na verilen Kıbrıs’a Yardım Pulu çıkartılması işi tamamlanır ve 16.000 adet 500 kuruşluk, 
28.000 adet 250 kuruşluk, 112.240 adet 100 kuruşluk ve 177.000 adet de 50 kuruşluk olmak üzere toplam 333.240 adet pul baskı fazlası olarak matbaada kalır. 
Pulhan Matbaası söz konusu bu fazla pulların mukavele gereğince satın alınmalarını veya imha edilmelerini talep eder.102 31 Aralık 1966 itibarıyla bu pulların 13.386.279 liralık kısmı Kızılay, 8.141.625 liralık kısmı Türk Hava Kurumu, 4.445.125 liralık kısmı ÇEK tarafından dağıtılır.

Sonuç

21 Aralık 1963 tarihinde başlayan ve Kıbrıs tarihine Kanlı Noel olarak geçen Rum saldırılarının ardından Kıbrıs Cumhuriyeti fiili olarak ortadan kalkarken Kıbrıs Türklerine yönelik izolasyon, baskı ve ambargo dönemi başlar. Hastalara ilaç, kan bulunamazken ekmeklik undan battaniyeye, çimento, çivi, araba lastiğinden her türlü insani malzemeye kadar her şey yasaklanır, Türk bölgelerine girmesine müsaade edilmez. Bu süreçte devreye giren yine Kızılay olacaktır ve bu insani yardım kuruluşu adada ırk, dil, din ayrımı gözetmeksizin herkese yardım elini uzatırken Türkiye’de başlattığı bir seferberlikle Türk insanının da bu yardım kampanyasına doğrudan dâhil olmasını sağlar. Böylece lokanta fişinden tapuya her türlü resmi kâğıt üzerine yapıştırılması zorunlu olan Kıbrıs’a Yardım Pulu sayesinde Kıbrıs Türkleri bir parça da olsa nefes alma imkânı bulurlar.

DİPNOTLAR;

1 Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi (BCA).030.01.64.394.7.
2 Derviş Manizade, Kıbrıs Dün Bugün Yarın, KTKD İstanbul Bölgesi Yay., İstanbul, 1975, s.34.
3 Ali Tilki ile 10 Temmuz 2003 tarihinde Lefkoşa’da yapılan görüşme
4 TMT Lefkoşa Sancağı Kovanbeyi Nevzat Uzunoğlu ile Girne’de 13 Temmuz 2003 tarihinde yapılan görüşme
5 BCA.030.01.38.227.17
6 Kıbrıs Türk Milli Arşivi (KTMA), Nikos Sampson’un Anıları, Özel Bülten, s.8
7 Aydın Akkurt, Bir İhanetin Belgeseli (Dr. İhsan Ali), Akdeniz Haber Ajansı Yay., 1996, Lefkoşa, s.22.
8 TMT Mağusa Sancağı mensubu Necmi Gençay ile 27 Temmuz 2005 tarihinde Gazi Mağusa’da yapılan görüşme.
9 Fahir Armaoğlu, “Crisis The Cyprus Question Initiated In Turco-Greek Relations”, Revue Internationale d’Histoire Militaire, Ankara, 1988, s.228
10 H. Scott Gibbons, Peace Without Honour, Ankara, 1969, s.117 Rauf R. Denktaş, Rauf Denktaş’ın Hatıraları, Cilt V, Boğaziçi Yay., Temmuz 1997, İstanbul.
12 FO.371/168967-XC14311.
13 A.g.a.
14 FO.371/168967-XC14311.
15 Zafer, 24 Şubat 1967.
16 KTMA, TMT Arşivi. Dosya. No.1188/37 ve 298/007.
17 BCA.030.01.64.394.29.
18 BCA.030.01.64.394.29.
19 KTMA, TMT Arşivi. Dosya. No.1188/37 ve 298/007.
20 BCA.030.01.64.394.29.
21 BCA.030.01.64.394.29.
22 Güvenlik Kuvvetleri Dergisi Özel Ek, ”TMT’de Sancaklar”, Lefkoşa, Kasım 1993, Sayı 21, s.2
23 Derviş Manizade, A.g.e., s.140.
24 Fahir Armaoğlu, “Kıbrıs’ta Kanlı Noel ve Amerika”, Belgelerle Türk-Amerikan Münasebetleri, Ankara, 1991, s.263.
25 Güvenlik Kuvvetleri Dergisi, A.g.e., s.3.
26 H. Scott Gibbons, A.g.e., s.10. Pierre Oberling, A.g.e., s.89.
27 KGMA. K–4643, 1964/9–4/Kıbrıs Dış Bağışlar)
28 Daily Mail, 28 Aralık 1963.
29 Emekli Tuğgeneral Nihat İlhan’la 13 Aralık 2005 günü Ankara’da yapılan görüşme.
30 Adı geçen görüşme.
31 Daily Telegraph, 15 Şubat 1964
32 Söz konusu evin müze olarak faaliyete geçmesi döneminde bu konuda en faal çalışanlardan birisi olan Hasan Kudum neredeyse vefat edinceye kadar bu bölgeden ayrılmaz ve yıllarca bu müze-evi ziyaret edenlere burada yaşadıklarını anlatır. Hasan Yusuf Kudum ile 8 Ağustos 1991 tarihinde Lefkoşa’nın Kumsal bölgesinde bulunan söz konusu müzede yapılan görüşme
33 KKTC Kurucu Cumhurbaşkanı Rauf R. Denktaş ile 8 Temmuz 2003’de Lefkoşa’da yapılan görüşme
34 KGMA. K.4634, D.1964–65, 9/4.
35 KGMA. K.4634, D.1964–65, 9/4 Türkiye Kızılay Genel Başkanlığı Kıbrıs’a Yardım Dosyası.
36 M. Said Arif Terzioğlu, ”Kıbrıs Türkleri ve Türkiye Kızılay Derneği”, Güvenlik Kuvvetleri Dergisi, Lefkoşa, Kasım 1988, Sayı 6, s.20
37 KGMA. Türkiye Kızılay Genel Müdür tarafından Kızılay Derneği Genel Başkanlığına gönderilen 2 Ocak 1950 tarihli yazı.
38 Söz konusu yazıya ekli olarak ayrıca Türkiye Başkonsolosluğu tarafından İngiliz yetkililere verilen paranın alındığına dair teslim/tesellüm makbuzu da bulunmaktadır. KGMA. Dışişleri Bakanlığı tarafından Türkiye Kızılay Derneği Genel Başkanı Rana Tarhan’a gönderilen 23 Şubat 1950 tarih ve 62069/433 (3055) sayılı yazı.
39 KGMA. Dışişleri Bakanlığı tarafından Kızılay Genel Başkanlığına gönderilen 16 Ocak 1950 tarih ve 58880–121 (893) sayılı yazı.
40 İstiklal, 14 Ocak 1950
41 Kızılay tarafından Baf (Kasaba) bölgesinde meydana gelen afetin ardından gönderilen 40.000 liralık yardımdan geriye kalan 8.000 lira ise Kızılay tasarrufunda olmak üzere Hazine saymanlığına devredilmiştir. KGMA. Maliye Bakanlığı Bütçe ve Maliye Müdürlüğü tarafından Kızılay Genel Başkanlığına gönderilen 8 Şubat 1954 tarih ve 111118–52 (2532) sayılı yazı.
42 Rauf R. Denktaş, Rauf Denktaş’ın Hatıraları, I. Cilt, Boğaziçi Yay., İstanbul, Kasım 1996, s.6.
43 M. Said Arif Terzioğlu, ” Kıbrıs Türkleri ve Türkiye Kızılay Derneği ”, Güvenlik Kuvvetleri Dergisi, Lefkoşa, Kasım 1988, Sayı 6, s.20
44 Pierre Oberling, Bellapais’e Giden Yol, Ankara, 1987, s.80
45 KGMA. K.4710, Z.6183, D.1964/9–4 Dışişleri Bakanlığından Alınan Mesajlar Dosyası
46 KGMA. Rauf R. Denktaş tarafından 25 Mart 1964 tarihinde TRT’ye yapılan açıklama
47 KGMA. Kızılay adına Dr. Fikret Pamir imzasıyla Milletlerarası Kızılhaç Komitesi Başkanlığına ve Kızılhaç Dernekleri Ligi Genel Sekreterliğine gönderilen 6 Ocak 1964 
tarihli, 362 ve 363 sayılı yazı.
48 KGMA. Kızılay Genel Başkanlığı tarafından 31 Aralık 1963 günü Kıbrıs’taki İngiliz idaresine yazılan resmi yazı.
49 Dışişleri Bakanlığı tarafından Genel Sekreter Yardımcısı Necdet Kent imzasıyla Kızılay Derneği Genel Müdürlüğüne gönderilen 20 Ocak 1964 tarih ve 740.119/240 (3.131) sayılı yazı. KGMA. K.4634, D.1964–65, 9/4 Kanlı Noel Dosyası
50 KGMA. K.4710, Z.6183, D.1964/9–4 Dışişleri Bakanlığından Alınan Mesajlar Dosyası
51 KGMA. K–4637.1964.9–4. Kıbrıs’a Gıda ve Yardım Dosyası
52 KGMA. K–4637.1964.9–4. Kıbrıs’a Gıda ve Yardım Dosyası
53 A.g.a.
54 A.g.a.
55 Dışişleri Bakanlığı Kıbrıs Dairesi tarafından Kızılay Derneği Genel Başkanlığına gönderilen 3 Şubat 1964 tarih ve 740.119/414 (5410) sayılı yazı. KGMA. K–4611, 1963–1965/9–4, Kıbrıs’a Sevk Edilen İlaçlar Dosyası.
56 Kıbrıs’a Yardım Komitesi tarafından Dışişleri Bakanlığına gönderilen 13 Şubat 1964 tarih ve 5153 sayılı yazı. KGMA. K–4611, 1963–1965/9–4. Kıbrıs’a Sevk Edilen İlaçlar Dosyası.
57 Kızılay Derneği Genel Müdürlüğü tarafından Yönetim Kurulu Başkanlığına gönderilen 30 Eylül 1964 gün ve 3.735 sayılı yazı. KGMA. K–4637.1964/9–4/1 Kıbrıs’ Gıda ve Malzeme ve KGMA. K-4840.1966/9-4 Kıbrıs’a Yardım Dosyası
58 Kıbrıs’a Yardım Komitesi tarafından Türkiye Kızılay Derneği Yönetim Kurulu Başkanlığına gönderilen 22 Ocak 1964 tarihli ve 105 (438) sayılı yazı.
59 KGMA. K–4637.1964.9–4/1 Kıbrıs Gıda ve Malzeme Dosyası.
60 Kızılay Sağlık İşleri Müdürlüğü tarafından Kızılay Genel Müdürlüğüne gönderilen 5 Mart 1964 tarihinde gönderilen 919 sayılı yazı. KGMA. K–4637.1964.9–4/1 Kıbrıs Gıda ve Malzeme Dosyası.
61 KGMA. K–4643.1965–1966/9–4 Kıbrıs Umumi 1–4. Bölüm Dosyası.
62 KTKD tarafından Kızılay Genel Merkez Başkanlığına gönderilen 31 Mart 1964 tarih ve 98 (13.417) sayılı yazı. KGMA. K-4643, 1964/9-4 Kıbrıs Dış Bağış Dosyası
63 Kıbrıs’a Yardım Komitesi tarafından Ankara Valiliğine gönderilen 6 Ağustos 1964 tarih ve 22273 sayılı yazı. KGMA. K–4534, 1963–1964/9–4 Kıbrıs Dosyası.
64 2 Ocak 1964 günü Türkiye Kızılay Derneği Genel Sekreteri Adnan Öztrak imzasıyla ve Dışişleri Bakanlığı vasıtasıyla gönderilen II/86 sayılı resmi şifreli yazı. KGMA. K.4710, Z.6183, D.1964/9–4 Dışişleri Bakanlığından Alınan Mesajlar Dosyası
65 Başhekim Dr. Ali Kabalak tarafından 5 Ocak 1964 tarihinde gönderilen 84/041715 sayılı şifre mesaj. KGMA. K.4710, Z.6183, D.1964/9–4 Dışişleri Bakanlığından Alınan Mesajlar Dosyası
66 Başhekim Dr. Ali Kabalak tarafından Dışişleri Bakanlığı vasıtasıyla 16 Ocak 1964 tarihinde gönderilen şifre mesaj. KGMA. K.4710, Z.6183, D.1964/9–4 Dışişleri Bakanlığından Alınan Mesajlar Dosyası
67 KGMA. K-4643, 1964/9-4 Kıbrıs Dış Bağış Dosyası
68 A.g.a.
69 KGMA. K-5111 (Z-2913), 1968-1969-1970/9-4 Kıbrıs Hastane Dosyası.
70 KGMA. K–4637.1967/9-4 Kıbrıs.
71 Kıbrıs’a Yardım Komitesi tarafından Kızılay Yönetim Kurulu Başkanlığına gönderilen 25 Mart 1964 tarih ve 1.297 sayılı yazı. KGMA. K-4643, 1964/9-4 Kıbrıs Dış Bağış Dosyası
72 Dışişleri Bakanlığı KİPİG Başkanlığı tarafından Kızılay Derneği Genel başkanlığına gönderilen 9 Ekim 1967 tarih ve 666 (33.877) sayılı yazı. KGMA. K-5111 (Z-2913), 1968-1969-1970/9-4 Kıbrıs Hastane Dosyası.
73 Kıbrıs Türk Cemaati Ankara Bürosu adına Ekrem Yeşilada tarafından Dışişleri Bakanlığı KİPİG Müdürlüğüne gönderilen 22 Mayıs 1967 tarih ve 113/67 H sayılı yazı. 
KGMA. K-5111 (Z-2913), 1968-1969-1970/9-4 Kıbrıs Hastane Dosyası.
74 Dışişleri Bakanlığı KİPİG Başkan Yardımcısı Tahir Şentürk imzasıyla 15 Mart 1967 tarihinde Kızılay Derneği Genel Başkanlığına gönderilen 108 (9819/1524) sayılı yazı. KGMA. K–4649, 1964–1965/9–4 Kızılay Raporları Dosyası.
75 A.g.a.
76 KGMA. K–4709 (6228).1964, 9–4 Adnan Öztrak’ın Kıbrıs’a Ait Notları ve Emirleri Dosyası
77 KGMA. K–4649.1965.9–4/1 1964–1965 Yılı Kızılay Kıbrıs Raporları Dosyası.
78 KGMA. K–4649.1965.9–4/1 1964–1965 Yılı Kızılay Kıbrıs Raporları Dosyası.
79 A.g.a.
80 KGMA. K–4637.1964.9-4 Kıbrıs.
81 KGMA. K–4649, 1964–1965/9–4 Kızılay Raporları.
82 KGMA. K–4710. K–61819 1964–1967/9–4 Kıbrıs’a Yardımlar Dosyası.
83 KGMA. K–4637.1964.9–4/1 Kıbrıs Gıda ve Malzeme Dosyası.
84 KGMA. K–4637.1964.9–4/1 Kıbrıs Gıda ve Malzeme Dosyası.
85 KGMA. K–4649, 1964–1965/9–4 Kızılay Raporları Dosyası.
86 A.g.a.
87 KGMA. K–4649, 1964–1965/9–4 Kızılay Raporları Dosyası.
88 KGMA. K–4634, 1964–1965/9–4/ Kıbrıs Yaralı 2 Dosyası.
89 KGMA. K–4637.1964.9–4/1 Kıbrıs Gıda ve Malzeme Dosyası.
90 KGMA. K–4637.1964.9–4/1 Kıbrıs Gıda ve Malzeme Dosyası, 4-5-6. Bölüm.
91 KGMA. K–4637.1964.9–4/1 Kıbrıs Gıda ve Malzeme Dosyası, Temmuz Bölümü.
92 KGMA. K–4637.1964.9–4/1 Kıbrıs Gıda ve Malzeme Dosyası
93 Başbakanlık Kanunlar ve Kararlar Tetkik Dairesi’nin 6/3.630 karar sayısı ile 7 Ocak 1964 tarihli ve 6/2.574 sayılı kararname. KGMA. K.3475,D.1964–65/9–4 Kıbrıs’a Yardım Pulu Çıkartılması Dosyası
94 Türkiye Kızılay Derneği Genel Başkanı Dr. Fikret Pamir imzasıyla Kıbrıs’a Yardım Komitesi’nce bütün kaymakamlıklara ve bağlı “Kıbrıs’a Yardım Komitesi Başkanlığı” adına gönderilen 3 numaralı yazı. KGMA. K.3475,D.1964–65/9–4 Kıbrıs’a Yardım Pulu Çıkartılması Dosyası
95 KGMA. K.3475,D.1964–65/9–4 Kıbrıs’a Yardım Pulu Çıkartılması Dosyası
96 Ali Nusret Pulhan tarafından Kızılay Genel Müdürlüğüne gönderilen 15 Eylül 1964 tarihli yazı. KGMA. K.3475,D.1964–65/9–4 Kıbrıs’a Yardım Pulu Çıkartılması Dosyası
97 Kızılay Derneği Genel Başkanlığı tarafından Genel Merkez Kuruluna gönderilen 2 Ekim 1964 tarih ve 50 sayılı yazı. KGMA. K–4637.1964.9–4/1 Kıbrıs Gıda ve Malzeme Dosyası.
98 Kızılay İstanbul Müdürlüğü tarafından Kızılay Derneği Genel Müdürlüğüne gönderilen 8 Ekim 1964 tarih ve 8.379 (34.305/452) sayılı yazı. KGMA. K.3475,D.1964–65/9–4 Kıbrıs’a Yardım Pulu Çıkartılması Dosyası
99 Kızılay Ticaret Müdürü Z. Boyer imzasıyla Kızılay Genel Müdürlüğüne gönderilen 1 Mart 1965 tarihli yazı. KGMA. K.3475,D.1964–65/9–4 Kıbrıs’a Yardım Pulu Çıkartılması Dosyası
100 Ali Nusret Pulhan tarafından Kızılay İstanbul Müdürlüğüne gönderilen 10.931 sayılı yazı sureti ve Kızılay İstanbul Müdürlüğü tarafından 
Kızılay Derneği Genel Müdürlüğüne gönderilen 7 Aralık 1964 tarih ve 10.447 (41.530/1.939) sayılı yazı. KGMA. K.3475,D.1964–65/9–4 Kıbrıs’a Yardım 
Pulu Çıkartılması Dosyası
101 Ali Nusret Pulhan tarafından Kızılay İstanbul Müdürlüğüne gönderilen 29 Aralık 1964 tarih ve 11.961 sayılı yazı sureti. KGMA. K.3475,D.1964–65/9–4 Kıbrıs’a Yardım Pulu Çıkartılması Dosyası
102 Ali Nusret Pulhan tarafından Kızılay İstanbul Müdürlüğüne gönderilen 2 Şubat 1965 tarih ve 1.270 sayılı yazı sureti ve Kızılay İstanbul Müdürlüğü tarafından Kızılay Genel Müdürlüğüne gönderilen 15 Şubat 1965 tarih ve 1.944 (5.558) sayılı yazı. KGMA. K.3475, D.1964–65/9–4 Kıbrıs’a Yardım Pulu Çıkartılması Dosyası


https://www.kizilay.org.tr/Upload/Dokuman/Dosya/92007586_kizilay-belgeleri-isiginda-kibris-1963-1974-profdrulvi-keser.pdf



**********