FIRATIN DOĞUSUNA HAREKAT MÜMKÜN MÜ.?
Cahit Armağan Dilek
21. Yüzyıl Türkiye Enstitüsü
Enstitü Başkanı
01 Kasım 2018
2015'ten buyana defalarca yazdım çizdim. Bölgedeki asker-politik resim, hedef ve tehdit analizi Fırat'ın doğusunun öncelikli olmasını zorunlu kılıyordu. Çünkü Suriye kuzeyindeki terör koridorunun ağırlık merkezi Fırat'ın doğusudur.
Ama değişik gerekçelerle Türkiye'yi yönetenlerin kararı başka oldu. Fırat Kalkanı ve Afrin harekatları yapılırken de Kandil, Sincar, İdlib gibi hedeflerin yanında Fırat'ın doğusu da müstakbel hedefler olarak sayıldı.
İdlib'te yalancı bahar
Derken İdlib'te çatışmasızlık bölgesi mutabakatı kapsamında bir harekat başlatıldı. Fırat'ın doğusu maalesef ötelendi. İdlib'te şimdilik çatışmalar ötelense de nasıl gelişeceği, ne zaman sonuçlanacağı belli olmayan bir harekat.
Suriye'de İdlib mutabakatı çerçevesinde belirlenen tampon bölge için son tarih olan 15 Ekim'di. Ancak bunun terörist gruplarca çok az, ılımlı denilen silahlı muhaliflerce daha büyük oranda yerine getirilmesi üzerine tampon bölge oluşumunun tamamlanacağı umuduyla Rusya'nın da onayıyla gayri resmi olarak önü açık şekilde uzatılmış gözüküyor.
Ancak bölgeden gelen haberler HTŞ-Nusra gruplarının önemli bir bölümünün öngörülen tampon bölgeden çekilmediği, Suriye ordusu mevzilerine saldırılar yaptığı, cephe hattını takviye ettiği yönündedir. Suriye ordusu da İdlib çevresine takviyeler yapıyor, zaman zaman silahlı grupları vuruyor.
Yine bazı yerel kaynaklar ABD'nin İdlib'e IŞİD'li teröristleri taşıdığı ve İdlib'te karışıklık çıkarmaya hazırlandığı iddia edilmektedir.
Rusya'dan, Beyaz Baretliler ile HTŞ-Nusra militanlarının İdlib'te kimyasal saldırı hazırlıklarını yeniden hızlandırdıkları uyarıları gelmeye başladı.
Bütün bunlar İdlib'te şuanda yaşanan durumun yalancı bahar olabileceği kaygılarını öne çıkarıyor. Bu gelişmeler İdlib'teki kırılgan ve her sıcak çatışmaların başlayabileceğine işaret ediyor. Bakalım baharı kışa çevirecek tetiği kim çekecek,!
Fırat'ın doğusu başka bahara
Cumhurbaşkanı dün Fırat'ın doğusuyla ilgili "Operasyonları başlattık. Yakında daha kapsamlı operasyonlarla terör örgütünün tepesine bineceğiz." dedi. Ama TSK bilgilendirmesine göre tacize karşılık angajman kuralı gereği karşılık verilmiş. Yani standart bir karşılık.
Daha on gün önce Fırat'ın doğusunda zaten öyle ciddi manada rahatsız edici şey olmadığı, orasının çöl olduğunu söylemişti. Anlaşılan o ki kafalar net değil.
Türkiye Fırat Kalkanı ve Afrin harekatlarını yaparak koridorun uzamasını şimdilik engellenmiş, ancak koridorun ana merkezi olan Fırat'ın doğusunun güçlenmesini engelleyememiştir.
Çünkü geçen 3 yıllık sürede ABD destekli PKK/PYD Fırat doğusunda eğitimli, donanımlı, sayısal olarak büyümüş terör yapılanması düzenli ordu oluşumuna evrilmiştir. Fransa dahil ABD askeri konuşlanması artmış ve bölgeyi koruma kalkanına alacak hale gelmiştir. Suudiler dahil bazı Körfez ülkeleri Almanya dahil bazı Avrupa ülkeleri PYD bölgesinin yeniden inşasına ekonomik destek veriyor. Siyaseten bölgede PKKistan devlet yapısı oluşuyor. ABD diplomatlarının sayısını ikiye katladı. ABD Fırat'ın doğusuna yönelik Rus/Suriye hamlelerine sert askeri karşılık veriyor.
Yani Fırat'ın doğusuna yapılacak harekat PKK'ya yönelik terör operasyonundan ziyade ABD'ye rağmen bir harekat olacak. 2015 veya 2016'da olsa böyle olmayacaktı. Ve geçen her gecikmiş gün sonunda Fırat'ın doğusundaki Türk askeri harekatı ABD ile savaş olacaktır.
Nitekim Türkiye'nin ABD ile savaştan ziyade zorunlu işbirliğini yürüteceği anlaşılıyor. Çünkü Erdoğan sözleriyle sanki yakında yapılacak bir harekat algısı yaratırken MSB Akar'ın açıklamaları aksi bir duruma işaret ediyor.
Erdoğan'dan sonra konuşan Akar Menbic'te ortak devriyenin bugün-yarın başlayacağını söyleyip Fırat'ın doğusuna yönelik operasyon için Münbiç'ten sonraki çalışma noktamız, alanımız olacak dedi. Söylemler 24 Haziran öncesi Kandil'e operasyon söylemlerini hatırlatıyor!
ABD ile askeri, ekonomik, ticari, siyasi, diplomatik bir çok kriz varken, İdlib üzerinden Rusya ile kurulan ilişkiler pamuk ipliğine bağlı iken, İdib'te yalancı bahardan kışa geçilmesi büyük olasılıkken, ABD Fırat'ın doğusunu kendi toprağı gibi görürken, ABD ile önce Menbic'i halledelim sonra Fırat'ın doğusuna bakarız mutabakatına girip kendini oraya bağlamışken Fırat'ın doğusuna yakın zamanda bir harekat mümkün gözükmemektedir.
Ancak Türkiye kapsamlı bir harekatı beklemek yerine derhal Fırat doğusundaki PKK/YPG hedeflerine nokta operasyonlarına başlamalı ve aralık vermeden sürdürmelidir. Öyle angajman kurallarıyla falan değil. Zaten terör örgütüne angajman kuralı olur mu? Tespit ettiğin an ve yerde vurursun.
https://21yyte.org/tr/merkezler/bolgesel-arastirma-merkezleri/orta-dogu-ve-afrika-arastirmalari-merkezi/firat-in-dogusuna-harekat-mumkun-mu
***
