Türkiye-IKBY Arasında Terörle Mücadelede İşbirliği Olanakları BÖLÜM 2

Türkiye-IKBY Arasında Terörle Mücadelede İşbirliği Olanakları BÖLÜM 2

Bu iki unsuru tamamlayıcı olarak bölgesel entegrasyonun sağlanmasından bahsedilebilir. Entegrasyonun sağlanması ise Kürt sorunu ya da PKK terörü gibi konuların, terbiye adına kullanılarak kriz yaratmasına meydan vermemekle gerçekleşebilir. (22) Krizlere meydan vermemek ya da krizleri yönetilebilir kılmak adına bölge yönetimlerinin tavırlarının üzerine çıkarak sağduyulu bir üslup ile süreci yönetmek Türkiye?ye yakışır bir davranış olacaktır. Bir kriz sürecinin nasıl yönetileceğini daha açık anlatmak gerekirse, çözümü nispeten kolay başlıkların öncelenerek uzlaşı alanları oluşturulması, çözüme işaret eden ve tarafları incitmeyen yeni bir kavramsal çerçeve kullanılması gibi adımlar düşünülebilir. Bölgeye yönelik dördüncü ölçü, bölgede kaim olanların Türkiye ile akrabalık, kardeşlik, dindaşlık gibi bağlarla bağlı bulunduklarının bilincinde olmaktır. 
Bu aidiyet bağlarını göz ardı eden, siyasetin güncelliğine-konjonktürelliğine takılan söylemler, bölge halkının Türkiye?ye bakışını sarsacak bir ortam oluşturabilir.

Krizlere meydan vermeyen ya da krizleri yönetilebilir seviyede tutan Türkiye, bölgesel yönetim ile yaptığı birçok görüşmede terörü müzakere konusu etmektedir. 
Müzakere süreçleri bu manada önem kazanmaktadır. Müzakere yürüten tarafların arasındaki psikolojik eşiklerin aşılması, müzakerelerde uzlaşmayı kolaylaştırmaktadır. 
Psikolojik eşiklerin aşılması ise olguya aynı perspektiften yaklaşmak, karşı tarafın kaygılarını anlamak ve bu kaygıların giderilmesi için gerekli adımları atmak intibaını vermek gibi unsurlarla mümkündür. (23) Biraz daha somutlaştırmak gerekirse Tebriz ile ilgili bir konuda bir Tebrizli gibi düşünmek ve konuşmak İran ile yapılan bir müzakerede eşiği aşmayı kolaylaştıracaktır. Benzer bir çerçevede bölgesel yönetim ile Türkiye arasındaki ilişkiler ve intibalar yönetilmeli/yönlendirilmelidir. 
Doğrudan diyalog kanalları kullanılarak terörle mücadelenin amaçları ve yöntemleri tam olarak yansıtılmalı ve endişeler en aza indirilmelidir.

Bölgedeki gelişmeler karşısında ?papaza kızıp oruç bozmak? karşıtı bir ilkesel bir duruş geliştirilmelidir. Böylelikle tepkilerle hareket etmenin yüzeyselliğinden arınmak imkanı ortaya çıkacaktır. Türkiye?nin Erbil Başkonsolosu?nun açıklamaları bağlamında kriz ve bunalım anlarında, karşılıklı olarak çözülebilir / çözümü basit konuları önceleyen, daha ağır bunalımları zamana yayarak çözmeye odaklı bir üslup tercih edilmelidir.

Üslubun Türkiye?yi taşıyacağı nokta, IKBY ile gelişen diyalog ve işbirliği olacaktır. Türkiye ile diyalog ve kritik konularda işbirliğine dayalı ilişki biçiminin PKK?ya rahatsızlık verdiği düşünülebilir. Türkiye?nin IKBY ile yakın diyaloglar kurması ve ilişkilerini geliştirmeye dönük girişimler yapması, meseleyi Türk-Kürt etnik düşmanlığı çizgisinde taşıyan PKK?nın tezlerini sarsmaktadır. Aksi bir senaryo olarak Türkiye ile bölge yönetimi arasında gergin ilişkiler yaşanması PKK terör örgütünün bölücü söylemlerine katkıda bulunacaktır.

Bu ilkesel çerçeveden sonra işbirliği önerileri ve hareket tarzları olarak şunlar düşünülmektedir:


1. IKBY himayesinde yaşayan Iraklı halk ile Türkiye halkı arasında iyi ilişkilerin kurulması düşünülmelidir. Bölge halkının teveccühünü kazanmak teröre karşı mücadelede birkaç anlamda işlevsel olacaktır. Birincisi örgüte sağlanan lojistik desteğin azalması mümkün olacaktır. İkincisi ve daha önemlisi ise demokratik süreçlerle ilgilidir. Halkın teveccühünü kazanan ve kendini bölgede net şekilde anlatan bir Türkiye, terörü Türkiye?ye karşı araçsallaştırabilecek siyasi eğilimleri törpülemek açısından etkili bir konum elde etmiş olacaktır. Bu amaçlara ulaşabilmek adına IKBY, bölge halkı ile Türkiye arasındaki ilişkilerde kolaylaştırıcı rol oynayabilir.

2. IKBY?deki tüm siyasi, dini ve etnik gruplarla yürütülen temaslar teröre karşı duruş anlamında fayda sağlayabilir. Bölgesel yönetimin de desteği ile bölgedeki gruplarla yararlı bir diyalog ortamı tesis edilmesi, terör örgütünün bölgedeki manevra alanını daraltacak iktisadi ve lojistik tedbirlerin alınmasını sağlayabilir.

3. Türkiye, IKBY?nin terörle mücadeledeki işbirliği seviyesini derinleştirme düşüncesi ile hareket etmelidir. Uluslararası platformlardan yerel diyaloglara kadar her ortamda seviyeyi derinleştirmeye dönük hamleler söz konusu edilmelidir. Örneğin uluslararası toplantılarda IKBY temsilcisinin katılımı sağlanarak hem dünyaya karşı Irak?ın Kuzeyi?ne yönelik iyi niyet sergilenmeli hem de uluslararası toplantılar vesilesiyle lojistik, finansman, insan kaynağı, kaçakçılık gibi konularda bölgenin teröre karşı daha sağlam bir duruş sergilemesi temin edilmelidir.

4. PKK terör örgütünün Irak?ın Kuzeyi?ndeki kamplarında bulunan yazılı ve görsel yayınların bölge kaynaklı olduğu düşünülmektedir. Söz konusu yayınların, Türkiye?nin teröre bakışını yansıtması bölgesel yönetimden istenebilir. Konuyu bir örnek ile somutlaştırmak gerekirse Türkiye?de teröre karşı uygulanan hukuki mevzuatın (örneğin USAK araştırmasına göre Türkiye?nin terör mevzuatı [genel af, eve dönüş, etkin pişmanlık gibi kanuni girişimlerin] teröristlere yeterince duyurulamamaktadır) bölgedeki yayınlarda konu edilmesi örgütün çözülmesi sürecine katkı sağlayabilir. (24)

 5. Bölgesel yönetimin Türkiye ile işbirliği anlamında gerçekleştirilebilecek bir başka atılım,  örgüte katılımların engellenmesi şeklinde düşünülebilir.

6. Terör faaliyetlerinin neden olduğu zararların telafi edilmesi, ne kadar iyi niyetle ve ne kadar geniş kaynaklarla olursa olsun, tam anlamıyla mümkün değildir. 

Bu açıdan haber alma önemli bir olgu olarak ortaya çıkmaktadır. (25) Bölgesel yönetimin terör örgütü ile ilgili (bir grup PKK?lının bölgeden Türkiye?ye doğru harekete geçtiği ya da bölgedeki kampların koordinatları, kamptaki militan sayısı ve mühimmat bilgileri, kampların lojistiği, kamplarda bulunanların bilgileri, lider kadronun bölgedeki faaliyetleri ve kamplarla olan teması veyahut saldırı hazırlıkları gibi konularda) sunacağı bilgiler, terörün kısa vadeli alt hedeflerine ulaşmasının engellenmesini ve zayiatın önlenmesini sağlayacaktır. Bu açıdan Türkiye?nin makro planda bölgesel yönetim, mikro planda da bölgedeki aktörler ile (tüm alanlarda gerçekleşmesi beklendiği şekilde) istihbari temas kurması gerekli görülmektedir.

 7. Terörist faaliyetlerde rol almış kişilerin pişmanlık duyup, sığ da olsa bir bunalım yaşayacağı düşünülebilir. Bu kimseler için, Türkiye?nin öncülük etmesi ile IKBY topraklarında rehabilite merkezleri oluşturulması gerekli görülmektedir. Örgütlerin kişilere örgütle bütünleşmiş bir kimlik kazandırdıkları ve bu kimliği terörist faaliyetlerle perçinledikleri bilinen bir gerçektir. (26) Bu kimselerin kimlik sorunlarının rehabilite merkezleri aracılığı ile giderilmesi etkin bir yöntem olarak 
değerlendirilmektedir. (27) Bu yöntemin ülke içinde olduğu kadar ülke dışında da uygulanabilir kılınarak bölgesel yönetim sınırlarında hayata geçirilmesi önerilmektedir.

8. Türkiye, IKBY?yi PKK terör örgütü konusunda (tehdit etmek yerine) ortak tavır geliştirme konusunda ikna etmeye yönelmelidir. Bölgesel yönetimin konuya duyarsız kalıyormuş gibi pasif bir duruş sergilemesi, Türkiye?de bölgesel yönetime dair olumsuz bir algı oluşturmaktadır. (28) Bölgesel yönetim bu algı problemi konusunda Türkiye ile etkileşim içinde hareket etmeye ikna edilmelidir.

9. PKK terörü ile mücadele anlamında bölgesel bir kamu diplomasisi yürütülebilir. ?Kamu diplomasisinin amacı propaganda değil, nesnel verilere ve gerçeklere dayalı stratejik bir iletişim dili inşa etmek ve farklı kesimlerin hizmetine sunmaktır.? Verilerin stratejik bir dil ile kamuoyuna sunulması ve kamuoyu tarafından kabul görmesinde kritik bir unsur, ?kaynak?tır. Türkiye ile doğrudan bağlantılı olan unsurların anlatımlarının bölge halkı tarafından kabul görmesi sancılı bir süreçtir. Bunun yerine STK, araştırma merkezleri, kamuoyu araştırma şirketleri, basın, kanaat önderleri, üniversiteler, öğrenci değişim programları gibi devlet dışı sivil araçlardan istifade edilmesi daha makul görünmektedir. (29) Bu faaliyetler lobicilik olarak da adlandırılabilir. Lobi girişiminin sahadaki aktörlerinin iktisaden ve bilgi birikimi olarak desteklenmesi 
etkinlik ve verimlilik adına elzem görülmektedir. (30)

10. Türkiye ile IKBY arasında teröre karşı mücadele edecek birimler arasında iletişimi sıklaştırmak, diyalog kanalları tesis etmek, ortak eğitim programları uygulamak ve eşgüdüm sağlayacak yasal zeminler oluşturmak rasyonel bir terörle mücadele girişimi olacaktır. Daha açık ve somut bir ifade ile terör örgütünün lider kadrosuna yönelik, etkin bilgi paylaşımına dayalı ve bürokratik engel oluşturmayan yasal zemine dayanan, ortak eğitimlerle nitelikleri artırılmış silahlı birimlerin örtülü operasyonları terörle ve teröristle mücadelede oldukça verimli hamleler olacaktır. Türkiye?nin terörle mücadele tarihi açısından ülke dışından üst düzey terörist  kaldırılması  (Öcalan ve Kenya örneği hariç tutulduğunda) göze çarpmamaktadır. Hâlbuki lider kadro mensuplarının ele geçirilmesi ya da etkisiz hale getirilmesi hem toplum hem hükümet ve hem de mücadele birimlerinin motivasyonunu sağlamlaştıracak unsurlar olacaktır. (31)

11. IKBY?nin bölgesindeki jeopolitik, jeoekonomik ve jeoenerji gibi konularda, Türkiye?yi, Türkiye?nin bilgisi dışında bir müzakere aracı olarak kullandığı düşünülebilir. (32) 

Bir başka ifade ile bölgesel yönetim Türkiye?yi araçsallaştırmak girişimindedir. Türkiye?nin bu girişime izin vermesi, bölgesel yönetimin terörle mücadeledeki işbirliği derecesiyle bağlantılı olarak sürdürülebilir.

12. Bölgesel yönetim ile ortak bir terör tanımı üzerinde uzlaşılmalıdır. Böylelikle olası yanlış anlamalar, ihtimaller ve çifte standartlar engellenebilecektir. (33)

13. Terörle mücadelede en önemli boyutlardan biri eylemin propagandası meselesidir. Eylemler oka benzetilebilir. Ok atıldıktan sonra hedefin yerini değiştirmek, okun anlamını yitirmesi sonucunu doğurur. Ok benzetmesinde hedefin yerini değiştirmek yapılan eylemin propaganda kanallarını tıkamaktır. Örgütün propaganda kanalları (mümkün olduğunca) engellendikten sonra eylem, devletin istediği şekilde yönlendirilebilir. (34) Terör eylemlerinin Irak?ın Kuzeyi?ndeki yansımaları bir intihar saldırısı örneğinde kısaca somutlaştırılabilir. Buna göre intihar saldırısında ölen yoksullar ya da çocuklar gibi figürler üzerinden terörün işaret ettiği şiddet ve vahşet öğeleri bölgede zihinlere işlenebilir. Böylelikle hem örgütün eylemine cevap verilmiş olur hem de eylem örgütten alınarak devlete geçtiği için saldırı amacına erişememiş olur.

Buraya kadar Anlatılanlar Mümkün Muhtemellerin ifadesi olarak Değerlendirilebilir. 

Muhayyele yakın son bir yorum ile Analiz sonlandırılacaktır.

14. Türkiye ile Irak, merkezi yönetimler olarak mukayese edildiğinde güçlü Ankara ile güçsüz Bağdat gibi bir sonuca ulaşılabilir. Bu çerçevede uluslararası hukuku, Irak?ın Kuzeyi?ndeki bölgesel yönetimin uzun vadede bağımsızlık ihtimalini ve bir çok değişkeni ihmal ederek basit bir sonuca ulaşılabilir. Buna göre özerklik kaçınılmaz bir durum olarak belirdiğinde Ankara?ya bağlı olmak Bağdat?a bağlı olmaktan daha cazip değerlendirilmektedir. Böyle bir düşüncenin Iraklı Kürt liderler arasında düşünüldüğünü ifade edenler vardır. (34) Bir beyin fırtınası dahi olsa böyle bir ihtimalin gerçekleşebilmesi tarafların birbirleri ile asgari uyumunu gerektirecektir. 
Bu ihtimalde Türkiye tarafının şart koşan, bölgesel yönetim tarafının ise şartları yerine getiren olması (mutlak anlamda değil, % 55 - % 45 oranında, karşılıklı şartlar olacaktır ancak bir tarafın şartları daha baskın olabilir) beklenir. Bu çerçevede tüm diplomatik platformlarda PKK?ya karşı işbirliğinin ifade edilmesi karşılıklı şartlardan biri olarak tasarlanabilir.


Dipnotlar :

(1) D. Yaman, Terörizmle Mücadelede Uluslararası İşbirliği Çerçevesinde NATO?nun Rolü, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, 2006, s.73.

(2) http://www.usakgundem.com/yazar/748/terör-örgütlerinin-temel-stratejileri-ve-devletlerin-düstügü-hatalar.html

(3) http://www.usakgundem.com/yazar/1152/pkk-tasfiye-mi-oluyor.html

(4) http://www.mfa.gov.tr/sub.tr.mfa?7d9d6904-8274-44e5-8f80-17f7d422042e

(5) http://www.mfa.gov.tr/ses-kaydi.tr.mfa

(6) http://www.orsam.org.tr/tr/trUploads/Etkinlikler/Dosyalar/201065_barzani.orsamda.pdf

(7) http://www.peyamner.com/default.aspx?l=6&id=188948

(8) http://www.peyamner.com/default.aspx?l=6&id=191563

(9) http://www.peyamner.com/default.aspx?l=6&id=190648

(10) http://www.aa.com.tr/tr/davutogludan-kak-aciklamasi.html

(11) http://www.peyamner.com/default.aspx?l=6&id=196713

(12) http://www.peyamner.com/default.aspx?l=6&id=196598

(13) http://www.peyamner.com/default.aspx?l=6&id=191851

(14) http://www.dengeazad.com/En/NewsDetailN.aspx?id=7445&LinkID=114

(15) http://www.dengeazad.com/En/NewsDetailN.aspx?id=7391&LinkID=114

(16) http://www.dengeazad.com/En/NewsDetailN.aspx?id=8014&LinkID=114

(17) http://krp.org/eng/articles/display.aspx?gid=1&id=23843

(18) http://www.peyamner.com/default.aspx?l=6&id=217510

(19) Özel, M., AK Parti Kapatıldı,  Anlayış Dergisi, s.63, s.19, 2008.

(20) Dışişleri Bakanı Ahmet DAVUTOĞLU?nun konuşmalarından alıntı, NTV ?Canlı Gaste? Programı, 18.05.2010.

(21) Davutoğlu, A., Küresel Bunalım, (8. b), İstanbul: Küre Yayınları, 2006, s.121-122.

(22) http://www.setav.org/public/HaberDetay.aspx?Dil=tr&hid=24956&q=pkk-saldirilarinin-baglami-ve-kuzey-irak-pususu

(23) Dışişleri Bakanı Ahmet DAVUTOĞLU?nun konuşmalarından alıntı, NTV ?Canlı Gaste? Programı, 18.05.2010.

(24) ?PKK Terör Örgütü ile Etkin Mücadelede Analiz, Risk, Fırsat ve Öneriler 2008?, USAK Raporu, s.45.

(25) USAK a.g.e., s.39.

(26) Arıboğan, D, Terör - Korku Hali (3.b), İstanbul: Profil Yayınları, 2007, s.82.

(27) USAK, a.g.e., s. 45. Rehabilitenin önemine dair kişisel bir tecrübe için Necati Alkan?ın Terörle Mücadelede Önleme Stratejileri adlı eserinin son bölümüne bakılabilir.

(28) http://www.setav.org/public/HaberDetay.aspx?Dil=tr&hid=12098&q=kuzey-irak-la-tehditler-ve-kirmizi-cizgiler-arasina-hapsolan-siyasetimiz

(29) http://kdk.gov.tr/sag/kamu-diplomasisine-bakis/21

(30) USAK a.g.e., s.82.

(31) USAK a.g.e., s.86.

(32) http://www.zaman.com.tr/haber.do?haberno=873755&title=kurtler-baglanmak-degil-karsilikli-bagimlilik-istiyor&haberSayfa=0

(33) Sadi Bilgiç, ?Terör ve Terörle Mücadele? Raporu, BİLGESAM Rapor No: 17, s.7, http://www.bilgesam.net/tr/images/documents/rapor17.pdf

(34) Arıboğan, a.g.e., s.206-207.

(35) http://www.zaman.com.tr/haber.do?haberno=873755&title=kurtler-baglanmak-degil-karsilikli-bagimlilik-istiyor&haberSayfa=0


ALINTI WEB ADRESİ;

http://www.bilgesam.org/incele/1168/-turkiye-ikby-arasinda-terorle-mucadelede-isbirligi-olanaklari/#.WddGz2drNXI

***