Esad Savaş Suçlusu Olarak mı Yargılanacak,
20 Nisan 2020
Dünya Koronavirüs salgını ile uğraşırken BM Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü (OPCW)’nün, Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ın hava gücünün 2017'de üç kez kendi sivil halkı için sarin ve klor gazı saldırıları gerçekleştirdiğini ifade eden ve bu konuda Beşar Esad’ı açıkça suçlayan 82 sayfalık raporu yayınlandı.
Bilindiği üzere Mart 2017'de, Suriye hava kuvvetleri tarafından ülkenin kuzeydeki Lataminah köyüne sarin ve klor gazı içeren varil bombaları ile saldırılmıştı. 2017'de gerçekleşen bu saldırı 76 kişinin ölümü ile sonuçlanmıştı.
Bu sarin ve klor saldırısıyla ilgili olarak hazırlanan rapor ilk elden görgü tanığı hesapları, saldırının ilk etkilerinden muzdarip çocukların kanlı görüntüleri dahil olmak üzere çeşitli sosyal medya platformlarında paylaşılmıştı. Bahse konu olaya ait görgü tanıklarının ifadelerine göre Suriye Ordusuna ait helikopterlerin köyün üzerinden uçtuğu ve kalabalık alanlara kimyasal maddelerle dolu variller atıldığı ifade edilmektedir.
Bu olay aslında Esad rejimi tarafından sivil haklar talep eden kendi halkına karşı ülke çapında protestolara bir yanıt olarak kullanmayı seçtiği caydırma korkutma stratejidir.
Bu olaya ait soruşturma, RF tarafından sürekli engellenmiş, Beşar Esad tarafından iddia edilen kimyasal saldırılara ilişkin soruşturmalar uluslararası forumlarda Moskova vetosu ile karşılaşmıştı.
Rapor BM tarafından ilk kez Suriye'deki saldırılardan Esad'ı doğrudan suçlaması açısından ve uluslararası toplumda Esad'ın savaş suçları işlediğini gösteren bulguları göstermesi açısından çok büyük bir önem kazanıyor.
ABD Dışişleri Mike Pompeo’da raporun bulgularının, Esad rejiminin sürdürdüğü kimyasal saldırılar sonucunda, savaş suçlarını işlediğini belirtti. BM Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü (OPCW) tarafından önümüzdeki aylarda, Nisan 2018'de Douma köyünde gerçekleşen başka bir saldırıyı belgeleyen ek bir raporun yayınlanması da bekleniyor.
Suriye'de değişim umudu
Beşar Esad geçen dokuz yıl boyunca muhalefet güçlerine karşı kanlı bir savaş sürdürdü. Suriye'de iç savaş neticesinde yüz binlerce kişi hayatını kaybetti, milyonlarca kişi, ya mülteci yada yerinden edilmiş insan konumuna düştü. 2012'nin sonunda iktidardan düşmesi an meselesi görülen Esad, Rusya, İran ve Hizbullah'ın lojistik ve askeri yardımlarıyla kontrolünü kaybettiği alanları başarıyla tekrar geri aldı. Rejim 2013 baharından itibaren muhaliflere karşı denge kurmaya başladı. Rusya'nın Eylül 2015'in sonunda savaşa katılmasıyla iç savaşın seyri kesin olarak rejimin lehine çevrildi.
Rapor Batılı devletler ve insan hakları grupları, tarafından Suriye'nin rejimin kimyasal saldırılarını kanıtladığını göstermesi açısından övgü ile karşılandı. Bu raporun sonucunda Suriyeli insan hakları savunucuları, BM raporunun bir sonucu olarak, Beşar Esad'ın 20 yıllık baskıcı yönetiminin sonuçlanmasına yol açacağından ve sonrasında hakkında bir soruşturma açılacağından umutlular.
Bahse konu raporun gelecekte iktidardan düşmesi halinde bile Beşar Esad’ın yaptıkları hakkında hesap vereceği bir yasal delil olarak kullanılacağı tahmin ediliyor.
***
